Page 45 - การไถกลบพืชปุ๋ยสดและตอซังข้าวร่วมกับการใช้น้ำหมักชีวภาพเพื่อเพิ่มผลผลิตในพื้นที่ศูนย์ถ่ายทอดเทคโนโลยีการพัฒนาที่ดิน ตำบลโนนกลาง อำเภอสำโรง จังหวัดอุบลราชธานี

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
36

หอมแดง เป็นพืชเศรษฐกิจส าคัญ ของประเทศในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ประเทศไทยส่งออก
หอมแดงไปยังประเทศมาเลเซียเป็นจ านวนมาก การซื้อขายส่วนใหญ่เป็นหัวๆ ชั่งขายเป็นกิโลกรัม และมัดขาย
เป็นก าๆ แต่ก็ขายตามน้ าหนัก เช่นเดียวกัน

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
ไม้ล้มลุก สูง 20-30. เซนติเมตร มีหัวใต้ดิน เกิดจากใบเกร็ด เรียงซ้อนกันเป็นรูปทรงกลมหรือรูปไข่
กว้าง 1-3.5 เซนติเมตร ยาว 1.5-4 เซนติเมตร มีหลายหัวเกาะกลุ่มด้วยกัน เปลือกหุ้มสีม่วงหรือสีน้ าตาล ใบ
เดี่ยว เกิดจากรากเรียงช้อนกัน รูปแถบ กว้าง 3-10 มิลลิเมตร ยาว 10-35 เซนติเมตร ดอกช่อซี่ร่ม รูปทรง

กลม เกิดจากหัวใต้ดิน ดอกรูประฆังหรือคนโท กลีบรวม 6 กลีบ เรียงเป็น 2 วง สีเขียวถึงขาว ผลแห้งแตกได้
เป็น 3 ภู เมล็ดแบนสีด า
สรรพคุณทางยา

หัว: ขับลมในล าไส้ แก้หวัด คัดจมูก แก้ไข้ แก้ไข้เพื่อเสมหะ แก้ไข้สันนิบาต แก้ไข้อันบังเกิดแก่จักษุ แก้
ไข้อันบังเกิดแก่ทรวง แก้โรคตา ขับเสมหะ แก้โรคในปาก บ ารุงเส้นผม แก้ลมพรรดึก เจริญไฟธาตุ แก้ก าเดา แก้
อาการเมาค้างจากเหล้า แก้สะอึก แก้ท้องเสีย เป็นยาถ่าย ท าให้อาเจียน ขับปัสสาวะ บ ารุงโลหิต
ใบ : แก้ท้องผูก แก้ลม เจริญอาหาร แก้ก าเดา แก้หวัด แก้ฟกช้ า
เมล็ด : แก้กินเนื้อสัตว์เป็นพิษ แก้อาเจียนเป็นเลือด

วิธีใช้และการรักษา : น าหอมกินกับข้าว เพื่อขับลม
ข้อดีของสมุนไพร : ใช้เป็นยารักษาโรค
ข้อเสียของสมุนไพร : กลิ่นฉุน

ถิ่นที่อยู่คนโบราณนิยมปลูกไว้ในสวนหลังบ้าน หรือปลูกในกระถาง ปลูกได้ดีในดินร่วน ปัจจุบันนี้บาง
บ้านยังปลูกไว้ใช้ประโยชน์บ้าง และที่ส าคัญ คือ ปลูกเพื่ออนุรักษ์ไว้ให้ลูกหลานได้รู้จัก
การใช้ประโยชน์ทางด้านอาหาร
คนไทยนิยมน าหอมแดง มาเป็นส่วนประกอบเครื่องแกงเผ็ด เป็นส่วนประกอบของไข่เจียวหมูสับ ซุป

หางวัว รับประทานสดโดยฝานเป็นแว่นบางๆรับประทานร่วมกับแหนมสด เมี่ยงค า ปลาเค็มทอดบีบมะนาว
หอมแดงซอย กับพริกขี้หนูสวนหั่นฝอย เป็นส่วนประกอบของน้ าพริกกะปิ หอมแดงเผาต าผสมกับน้ าพริกปลา
ร้า และเป็นส่วนประกอบของหลนทุกอย่าง เป็นส่วนประกอบของขนมหวาน เช่น หอมแดงซอยเจียวใส่ในข้าว
เหนียวหน้าปลาแห้ง ขนมหม้อแกงถั่ว และไข่ลูกเขย ( อาหารคาวหวาน ) ฯลฯ

คุณค่าทางอาหาร
คุณค่าทางอาหารของหอมแดง ในส่วนที่รับประทานได้ 100 กรัม คือ มีน้ าเป็นส่วนประกอบ 88 กรัม
โปรตีน 1.5 กรัม ไขมัน 0.3 กรัม คาร์โบไฮเดรต 9 กรัม ใยอาหาร 0.7 กรัม เถ้า ( ash ) 0.6 กรัม แคลเซี่ยม 36
มิลลิกรัม ฟอสฟอรัส 40 มิลลิกรัม เหล็ก 0.8 มิลลิกรัม วิตามินเอ 5 หน่วยสากล ( I.U. ) วิตามินบี 10.03

มิลลิกรัม วิตามินซี 2 มิลลิกรัม พลังงาน 160 แคลลอรี คุณภาพของหอมแดงขึ้นอยู่กับของแข็ง (Solids) ที่
ละลายน้ าได้ และให้กลิ่นหอม เมื่อน าไปทอด หอมแดงจะมี soluble solid อยู่ระหว่าง 15-20 Brix เป็น
ส่วนประกอบของกรดอมิโน S-allkyl cysteine sulphoxides ที่ให้ทั้งรสชาติ และกลิ่นฉุนของหอม

หอมแดงเป็นพืชสมุนไพรที่เป็นยารักษาโรค