Page 35 - การไถกลบพืชปุ๋ยสดและตอซังข้าวร่วมกับการใช้น้ำหมักชีวภาพเพื่อเพิ่มผลผลิตในพื้นที่ศูนย์ถ่ายทอดเทคโนโลยีการพัฒนาที่ดิน ตำบลโนนกลาง อำเภอสำโรง จังหวัดอุบลราชธานี

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
26

14 (ที่มา :http://ora.kku.ac.th/res_kku/Abstract/AbstractView.asp?Qid=-955030170 26 มิถุนายน
2558)
ศึกษาการไถกลบตอซังข้าวเพื่อเพิ่มอินทรียวัตถุให้แก่ดินนาภาคตะวันออกเฉียงเหนือและภาคเหนือ

พบว่า การไถกลบตอซังข้าวในอัตราสูง ตั้งแต่ 2,000-2,500 กิโลกรัมต่อไร่ จะให้น้ าหนักฟางข้าวและผลผลิต
เมล็ดข้าว กข.23 สูงสุด (ที่มา:http://elibrary.ldd.go.th/library/Abstract/ord/abst/A190.htm วันที่ 8
มีนาคม 2553)
พัชรี และคณะ (2548) พบว่า ผลผลิตข้าวสูงที่สุด คือ วิธีการไถกลบตอซังร่วมกับฟางข้าว คืออัตรา

400 กิโลกรัมต่อไร่ และแกลบด า อัตรา 1,600 กิโลกรัมต่อไร่ ให้ผลผลิตข้าว 1,033 กิโลกรัมต่อไร่
ประชา และคณะ (2536) พบว่า การไถกลบตอซังข้าวอัตราตั้งแต่ 2,000–2,500 กิโลกรัมต่อไร่ จะท า
ให้น้ าหนักฟางข้าว และผลผลิตเมล็ดข้าวสูงสุด

ปุ๋ยหมักเป็นปุ๋ยอินทรีย์ที่เกิดจากกิจกรรมของจุลินทรีย์หลายชนิดในการย่อยสลายสารอินทรีย์ ซึ่งเป็น
องค์ประกอบของเศษพืชหรือวัสดุเหลือใช้ชนิดต่างๆ จนกระทั่งได้สารอินทรีย์ที่มีความคงทน ไม่มีกลิ่นสี
น้ าตาลปนด า เนื่องจากการย่อยสลายเกิดจากกิจกรรมของจุลินทรีย์ กรมพัฒนาที่ดินจึงได้ผลิตสารเร่งซุปเปอร์
พด.1 ซึ่งเป็นกลุ่มจุลินทรีย์ที่มีความสามารถสูงในการย่อยสลายวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตร เพื่อผลิตเป็นปุ๋ย
หมักในระยะเวลาสั้น กลุ่มจุลินทรีย์ดังกล่าวประกอบด้วย เชื้อแบคทีเรีย แอคติโนมัยซีส และเชื้อราการผลิต

ปุ๋ยหมัก โดยใช้สารเร่งซุปเปอร์ พด.1 มีส่วนผสมในการผลิตดังนี้ คือ วัสดุเศษพืช 1 ตัน มูลสัตว์ 200 กิโลกรัม
ปุ๋ยยูเรีย 2 กิโลกรัม สารเร่งซุปเปอร์ พด.1 จ านวน 1 ซอง (100 กรัม) ขั้นตอน การท ามีดังนี้ คือละลายสาร
เร่งซุปปอร์ พด.1 ในน้ า 20 ลิตร ทิ้งไว้ประมาณ 15 นาที ตั้งกองปุ๋ยหมักให้ มีความกว้าง 2 เมตร ยาว 3 เมตร

และสูง 1.5 เมตร รดสารละลายซุปเปอร์ พด.1 ลงในกองปุ๋ยหมัก ควบคุมความชื้นให้อยู่ที่ระดับร้อยละ 60
กลับกองปุ๋ยพร้อมรดน้ าทุก 10 วัน เป็นจ านวน 4 ครั้ง ปุ๋ยหมักที่ย่อยสลายสมบูรณ์แล้ว และสามารถน าไปใช้ได้
จะมีสีน้ าตาลเข้มด า ยุ่ยละเอียดไม่มีกลิ่นเหม็นและไม่มีความร้อนในกองปุ๋ยหมัก วิธีการใส่ปุ๋ยหมักในผักอัตรา
ประมาณ 2 ตันต่อไร่ ให้ทั่วแปลงผสมคลุกเคล้าให้เข้ากันไถเตรียมดิน ด้วยการไถดะ 1 ครั้ง ตากดินทิ้งไว้ 7 วัน

เพื่อก าจัดแมลงโรคและวัชพืช แล้วท าการไถพรวน 1 ครั้ง จะท าให้ดินมีเนื้อละเอียดร่วนซุยเหมาะแก่การปลูก
พืชผัก ยกร่องแปลงผักสูงประมาณ 25-30 เซนติเมตร ระยะระหว่างร่อง 30-50 เซนติเมตร ขนาดแปลงผัก
กว้างประมาณ 1.5 เมตร จะช่วยในการระบายน้ าของดินดีขึ้น ประโยชน์ที่ได้จากปุ๋ยหมักในแปลงผัก ปรับปรุง
สมบัติทางกายภาพดิน ท าให้ดินร่วนซุย การระบายอากาศ และการอุ้มน้ าของดินดีขึ้น เป็นแหล่งธาตุอาหาร

พืชทั้งธาตุอาหารหลัก ธาตุอาหารรอง และจุลธาตุ ดูดยึดและเป็นแหล่งเก็บธาตุอาหารในดินไม่ให้ถูกชะล้าง
สูญเสียไปได้ง่าย และปลดปล่อยออกมาให้พืชใช้ประโยชน์ทีละน้อยตลอดฤดูปลูก เพิ่มความต้านทานต่อการ
เปลี่ยนแปลงความเป็นกรดเป็นด่างของดิน และเพิ่มแหล่งอาหารของจุลินทรีย์ดิน ท าให้ปริมาณและกิจกรรม
จุลินทรีย์ที่เป็นประโยชน์ในดินเพิ่มขึ้น (กรมพัฒนาที่ดิน,2544)

น้ าหมักชีวภาพ หมายถึง ของเหลวที่ได้มาจากการย่อยสลายวัสดุเหลือใช้จากพืชหรือสัตว์ลักษณะสด
โดยกิจกรรมของจุลินทรีย์ในสภาพที่ไม่มีออกซิเจนเป็นส่วนใหญ่ ผลิตภัณฑ์ที่ได้มีลักษณะเป็นของเหลวสีน้ าตาล
ซึ่งประกอบด้วย คาร์โบไฮเดรท (carbohydrates) กรดอินทรีย์ (organic acid) กรดอะมิโน (amino acid)

กรดฮิวมิก (humic acid) น้ าย่อย (enzymes) วิตามิน (vitamins) ฮอร์โมน (growth hormones) และแร่