Page 30 - การไถกลบพืชปุ๋ยสดและตอซังข้าวร่วมกับการใช้น้ำหมักชีวภาพเพื่อเพิ่มผลผลิตในพื้นที่ศูนย์ถ่ายทอดเทคโนโลยีการพัฒนาที่ดิน ตำบลโนนกลาง อำเภอสำโรง จังหวัดอุบลราชธานี

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
21

ศึกษาดูงานได้เห็นแปลงสาธิตวิธีการใช้ วิธีการผลิตท าให้สามารถน าไปปฏิบัติได้ในพื้นที่ของตนเอง เป็นกลุ่ม
เกษตรกรที่เข้มแข็งยั่งยืน
เกษตรอินทรีย์ (Organic Agriculture) คือ การท าการเกษตรด้วยหลักธรรมชาติบนพื้นที่การเกษตรที่

ไม่มีสารพิษตกค้างและหลีกเลี่ยงจากการปนเปื้อนของสารเคมี ทั้งทางดิน ทางน้ า ทางอากาศ เพื่อส่งเสริมความ
อุดมสมบูรณ์ของดิน ความหลากหลายทางชีวภาพในระบบนิเวศน์และฟื้นฟูสิ่งแวดล้อมให้กลับคืนสู่สมดุล
ธรรมชาติ โดยไม่ใช้สารเคมีสังเคราะห์หรือสิ่งที่ได้มาจากการตัดต่อทางพันธุกรรม ใช้ปัจจัยการผลิตที่มีแผนการ
จัดการอย่างเป็นระบบในการผลิตภายใต้มาตรฐานการผลิตเกษตรอินทรีย์ให้ได้ผลผลิตสูงอุดม ด้วยคุณค่าทาง

อาหารและปลอดสารพิษ โดยมีต้นทุนการผลิตต่ าเพื่อคุณภาพชีวิตและเศรษฐกิจพอเพียงแก่มวลมนุษยชาติและ
สรรพสิ่ง
หลักการส าคัญของเกษตรอินทรีย์

การหมุนเวียนของธาตุอาหาร
1. เกษตรอินทรีย์ให้ความส าคัญกับการป้องกันการสูญเสียธาตุอาหาร ที่เกิดจากระบบการผลิตโดยมี
เป้าหมายเพื่อลดการพึ่งพาแหล่งธาตุอาหารจากภายนอกฟาร์มที่มากเกินไป ตัวอย่างของการหมุนเวียนธาตุ
อาหารในแนวทางเกษตรอินทรีย์ที่ส าคัญคือ การใช้ปุ๋ยหมัก การคลุมดินด้วยอินทรียวัตถุ การปลูกพืชเป็นปุ๋ย
พืชสดและการปลูกพืชหมุนเวียน เป็นต้น

2. ความอุดมสมบูรณ์ของธาตุอาหารในดิน ความอุดมสมบูรณ์ของดินถือเป็นหัวใจของเกษตรอินทรีย์
ดังนั้นเกษตรกรต้องหาวัสดุอินทรีย์ต่างๆ มาคลุมหน้าดินอยู่เสมอไม่ว่าจะเป็นฟางใบไม้ ซึ่งวัสดุอินทรีย์เหล่านี้จะ
ย่อยสลายกลายเป็นอาหารของสิ่งมีชีวิตและจุลินทรีย์ในดิน ท าให้ดินฟื้นกลับมามีชีวิตอีกครั้งหนึ่ง นอกจากนี้

การไม่ใช้สารเคมีต่างๆ เช่น สารเคมีก าจัดศัตรูพืช ยังเป็นการช่วยท าให้ดินสามารถฟื้นความสมบูรณ์ได้อย่าง
รวดเร็ว ซึ่งท าให้พืชที่ปลูกมีความแข็งแรงต้านทานต่อโรคและแมลงรวมทั้งให้ผลผลิตสูง
3. ความหลากหลายที่สัมพันธ์กันอย่างสมดุลในระบบนิเวศน์ โดยการปลูกพืชร่วมหลายชนิดในเวลา
เดียวกันหรือเหลื่อมเวลากัน การปลูกพืชหมุนเวียนต่างชนิดกัน รวมทั้งการเลี้ยงสัตว์ซึ่งนับเป็นการใช้ประโยชน์

จากทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพและยังเป็นการลดความเสี่ยงจากปัญหาโรคและแมลงศัตรูพืชระบาดอีกด้วย
นอกจากนี้การไม่ใช้สารเคมีก าจัดศัตรูพืชจะมีส่วนช่วยให้ศัตรูธรรมชาติสามารถควบคุมศัตรูพืชซึ่งเป็นการสร้าง
สมดุลนิเวศน์การเกษตรอีกวิธีหนึ่ง
การไถกลบตอซัง หมายถึง การไถกลบวัสดุเศษซากพืชที่มีอยู่ในไร่นา หลังจากการเก็บเกี่ยวผลผลิต

โดยท าการไถกลบวัสดุเศษพืชในระหว่างการเตรียมพื้นที่เพาะปลูกแล้วทิ้งไว้ระยะเวลาหนึ่ง เพื่อให้เกิด
กระบวนการย่อยสลายในดิน ก่อนที่จะท าการปลูกพืชต่อไป
วิธีการไถกลบตอซังและฟางข้าว เขตพื้นที่ชลประทานซึ่งสามารถปลูกข้าวได้ต่อเนื่อง 2-3 ครั้งต่อปี
หลังจากเก็บเกี่ยวข้าวแล้ว ไม่ต้องเผาตอซังและฟางข้าว ให้ปฏิบัติ ดังนี้

1. ผสมน้ าหมักชีวภาพ 3 ลิตร กับน้ า 100 ลิตรต่อไร่
2. เทหรือสาดส่วนผสมของน้ าหมักชีวภาพให้ทั่วแปลงนาหรือเทผสมให้ไหลไปกับน้ าที่ปล่อยเข้าแปลง
น า