Page 144 - ปุ๋ยอินทรีย์และการใช้ประโยชน์ในประเทศไทย

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
133

9. หลักการพิจารณาลักษณะของน้ําหมักที่หมักสมบูรณ์แล้ว

น้่าหมักที่ผ่านกระบวนการหมักโดยสมบูรณ์แล้ว สามารถน่าไปใช้ประโยชน์ได้มีลักษณะ ดังนี้ (กลุ่ม

อินทรียวัตถุและวัสดุเหลือใช้, 2545)
9.1 การเจริญของจุลินทรีย์น้อยลง โดยสังเกตจากคราบเชื้อจุลินทรีย์ที่พบในช่วงแรกจะลดลง

แสดงว่า กระบวนการหมักสิ้นสุดลง
9.2 กลิ่นแอลกอฮอล์ลดลง เนื่องจากจุลินทรีย์จ่าพวกยีสต์ได้ใช้น้่าตาลเสร็จสิ้นกระบวนการ

เปลี่ยนเป็นแอลกอฮอรล์ และจุลินทรีย์ได้ใช้แอลกอฮอล์ผลิตเป็นกรดอินทรีย์ ท่าให้การด่าเนินกิจกรรมการ

หมักลดลง
9.3 มีกลิ่นเปรี้ยวเพิ่มขึ้น ซึ่งเกิดจากกลุ่มจุลินทรีย์ที่ผลิตกรดอินทรีย์มากขึ้น ลักษณะการเป็นกรด

สูงขึ้น
9.4 ไม่พบฟองก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ เนื่องจากการด่าเนินกิจกรรมการย่อยสลายวัสดุของ

จุลินทรีย์มีน้อยมาก ท่าให้ฟองก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์เกิดน้อยมาก

9.5 ได้ของเหลวใสสีน้ําตาล เป็นการแสดงว่ากิจกรรมการย่อยสลายของจุลินทรีย์เสร็จสิ้นสมบูรณ์
9.6 น้ําหมักมีคุณสมบัติเป็นกรดสูง โดยมีค่าความเป็นกรดเป็นด่างอยู่ระหว่าง 3 – 4 เนื่องจาก

จุลินทรีย์ในกระบวนการหมักได้ผลิตกรดอินทรีย์ จ่าพวกกรดแลคติกและกรดอะซีติก

10. ประโยชน์ของน้ําหมัก

ประโยชน์ของน้่าหมักมีผลต่อสมบัติทางเคมี ฟิสิกส์และชีวภาพบางประการของดินและการเจริญเติบโต

ของพืช ดังนี้
10.1 สมบัติทางชีวภาพของดิน

การใส่น้่าหมักลงในดินมีผลท่าให้ปริมาณจุลินทรีย์ที่เป็นประโยชน์ในดินเพิ่มขึ้น เนื่องจากในน้่า
หมักมีแหล่งสารอาหารที่เป็นประโยชน์ต่อการเจริญเติบโตและกิจกรรมของจุลินทรีย์ ได้แก่ แร่ธาตุ กรด

อินทรีย์ และฮอร์โมน ซึ่งสอดคล้องกับรายงานกรมพัฒนาที่ดิน (2544) ว่า การไม่ใส่น้่าหมักและการใส่น้่า

หมักชนิดต่างๆ (เจือจางน้่าหมัก 1 ส่วนต่อน้่า 500 ส่วน) ร่วมกับการใช้ปุ๋ยหมักอัตรา 4 ตันต่อไร่ ในดินชุดจัน
ทึก เป็นเวลา 21 วัน พบว่า การไม่ใส่น้่าหมัก ใส่น้่าหมักจากปลา, ผัก, ผลไม้ และหอยเชอรี่ ก่อนการทดลอง

มีปริมาณจุลินทรีย์แบคทีเรียทั้งหมด จุลินทรีย์ตรึงไนโตรเจนอิสระ จุลินทรีย์แปรสภาพฟอสฟอรัสและยีสต์
ดังตารางที่ 7.8 และหลังจากใส่เป็นเวลา 21 วัน พบว่า การใส่ปุ๋ยหมักอย่างเดียวมีปริมาณจุลินทรีย์ทั้งหมด 4

ชนิด เพิ่มขึ้นเป็น 5.22, 2.13, 2.04 และ 3.33 log No ต่อกรัมของดิน การเพิ่มขึ้นของจุลินทรีย์เนื่องจาก

การใส่ปุ๋ยหมักซึ่งเป็นแหล่งอาหารและพลังงานรวมทั้งเป็นที่อยู่ของจุลินทรีย์ ส่วนการใส่น้่าหมักชนิดต่างๆ
ร่วมกับปุ๋ยหมัก พบว่า ปริมาณจุลินทรีย์ทั้ง 4 ชนิด มีจ่านวนเพิ่มขึ้นและมากกว่าการใส่ปุ๋ยหมักอย่างเดียว

โดยมีจ่านวนเพิ่มขึ้นเป็นระหว่าง 5.95 – 6.34, 2.43 – 4.19, 3.12 – 4.15 และ 3.89 – 4.45 log No ต่อ
กรัมของดิน ตามล่าดับ ดังตารางที่ 7.9