Page 95 - ผลสัมฤทธิ์ของการบูรณาการงานในพื้นที่เขตพัฒนาที่ดินลุ่มน้ำเข็ก อำเภอเขาค้อ จังหวัดเพชรบูรณ์

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
64

แม้กระทั่งถนนเพื่อขนส่งเครื่องมือเครื่องจักรวัสดุอุปกรณ์การเกษตรรวมทั้งผลผลิตการเกษตรออกสู่
ตลาดเป็นต้น
(3) การไถพรวนตามแนวระดับ (Contour Tillage) การไถพรวนและปลูกพืชตาม

แนวระดับ เปนการไถพรวน หวาน ปลูกและเก็บเกี่ยวพืชไปตามแนวระดับขวางความลาดเทของพื้นที่
วัตถุประสงค์เพื่อเพิ่มการซาบซึมน้ าของดินและรักษาความชุมชื้นในดินและเพื่อควบคุมการไหลบา
ของน้ าและการชะลางพังทลายของดินโดยมีหลักการปลูกพืชตามแนวระดับขึ้นกับลักษณะของดิน
ความลาดเทลมฟ้าอากาศและลักษณะการใช้ที่ดินการปลูกพืชตามแนวระดับที่มีประสิทธิภาพดีที่สุด

ควรปฏิบัติบนพื้นที่ที่มีความลาดเทต่ าประมาณร้อยละ 2-7 และความยาวของความลาดเทไมเกิน
100 เมตรในพื้นที่ที่มีความแห้งแล้งและมีการใช้ร่วมกับมาตรการอื่นๆเช่นคันดินขั้นบันไดดิน
(4) บ่อน้ าในไร่นา (Farm pond) สระน้ าในไร่นา (Farm pond) หรือบ่อขุด
(Excavated pond) คือบ่อน้ าหรือสระเก็บน้ าที่ขุดขึ้นเพื่อเป็นแหล่งเก็บกักน้ าฝนน้ าท่าน้ าที่ไหลออก

จากดินและน้ าที่ไหลผ่านผิวดินลงในบ่อโดยขุดดินให้มีขนาดกว้างยาวและลึกตามจ านวนน้ าที่ต้องการ
จะเก็บกักไว้และน าดินที่ขุดนั้นมาถมเป็นคันรอบสระเพื่อท าเป็นบ่อน้ าในไร่นาสิ่งส าคัญที่ต้องพิจารณา
ในการเลือกพื้นที่สร้างสระน้ าเพื่อช่วยลดความเสี่ยงต่อการขุดสระแล้วไม่ได้น้ าคือลักษณะและสมบัติ

ของดินที่มีผลต่อปริมาณน้ าที่จะเก็บกักเช่นความลึกของดินเนื้อดินและความซึมน้ าหรือความสามารถ
ของดินที่ให้น้ าซึมผ่าน (Permeability) ในระดับความลึก1 เมตรซึ่งมีผลต่อปริมาณการไหลซึมของน้ า
(Seepage) และปริมาณของก้อนหินจะมีผลต่อความยากง่ายในการขุด
(5) ทางระบายน้ า (Waterway) ทางระบายน้ าเป็นสิ่งก่อสร้างที่สร้างขึ้นเพื่อรับน้ า
จากพื้นที่ต่างๆซึ่งถูกเบนมาเพื่อให้ไหลไปยังแหลงที่ต้องการเช่นอ่างเก็บน้ าทุ่งหญ้าเลี้ยงสัตว์และแหล่ง

น้ าธรรมชาติเป็นต้นทางระบายน้ าแบ่งออกเป็น 2 ประเภทคือ
(5.1) Mechanical waterways เป็นทางระบายน้ าที่สร้างขึ้นด้วยวัสดุ
ถาวรเช่นสร้างด้วยอิฐหินและคอนกรีต

(5.2) Vegetated waterways เป็นทางระบายน้ าที่สร้างขึ้นด้วยการปูแต่ง
พื้นร่องน้ าด้วยหญ้าหรือพืชชนิดอื่นๆ
2) มาตรการวิธีพืช (Biological measures) ที่ใช้ส่วนใหญ่ได้แก่
(1) การปลูกพืชตามแนวระดับ (Contour cultivation) เป็นการไถพรวน

และปลุกพืชตามแนวระดับเป็นการไถพรวนหว่านปลูกและเก็บเกี่ยวพืชไปตามแนวระดับขวางความ
ลาดเทของพื้นที่เพื่อเพิ่มการซาบซึมน้ าของดินและรักษาความชุ่มชื้นในดินและเพื่อควบคุมการไหล่บ่า
ของน้ าและการชะล้างพังทลายของดินประสิทธิภาพของการปลูกพืชตามแนวระดับนี้ขึ้นอยู่กับ
ลักษณะของดินความลาดเทลมฟ้าอากาศและลักษณะการใช้ที่ดินโดยทั่วไปแล้วการปลูกพืชตามแนว

ระดับที่มีประสิทธิภาพดีที่สุดนั้นควรปฏิบัติบนพื้นที่ที่มีความลาดเทอยู่ในระหว่างร้อยละ 2 ถึง 7 และ
ระยะของความลาดเทไม่ควรเกิน 100 เมตรประโยชน์ของการปลูกพืชในแนวระดับช่วยสงวนดินจาก
การเซาะกร่อนประมาณ 0.12 – 16.72 ตันต่อไร่ต่อปีสงวนน้ าไว้ในดินประมาณ 12.3 – 482.6
มิลลิเมตรต่อปีผลผลิตเพิ่มขึ้นประมาณร้อยละ 10 ป้องกันกล้าพืชและเมล็ดพืชมิให้ถูกน้ าชะพาไป