Page 99 - ผลสัมฤทธิ์ของการบูรณาการงานในพื้นที่เขตพัฒนาที่ดินลุ่มน้ำเข็ก อำเภอเขาค้อ จังหวัดเพชรบูรณ์

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
68

รากมีจุลินทรีย์หลายชนิดที่เป็นประโยชน์ต่อพืชและเมล็ดขยายพันธุ์ได้น้อยมากจึงไม่เป็นวัชพืช
นอกจากนี้หญ้าแฝกยังช่วยในการปรับปรุงดินรักษาและฟื้นฟูสภาพแวดล้อมการปลูกหญ้าแฝกใน
พื้นที่โครงการรักษ์น้ าเพื่อพระแม่ของแผ่นดินลุ่มน้ าขุนน่านซึ่งเป็นพื้นที่สูงมีรูปแบบการปลูกดังนี้ปลูก

หญ้าแฝกเป็นแถวเดี่ยวขวางความลาดชันของพื้นที่เป็นช่วงๆภายในแถวหญ้าแฝกต้องปลูกชิดติดกัน
เป็นก าแพงแถวของหญ้าแฝกนี้ช่วยชะลอความเร็วของน้ าไหลบ่าหน้าดินเก็บตะกอนดินไม่ให้ไหลลงสู่
พื้นที่ตอนล่างและยังช่วยท าให้น้ าซึมซับลงในดินมากขึ้นความยาวของแถวหญ้าแฝกขึ้นอยู่กับสภาพ
ความยาวของพื้นที่

การปลูกหญ้าแฝกตามไหล่ทางช่วยป้องกันดินขอบทางล าเลียงพังทลายการปลูกเป็น
แถวปลูกห่างจากขอบไหล่ทางประมาณ50-100เซนติเมตรและปลูกตามแนวระดับขวางความลาดเท
จ านวนแถวขึ้นอยู่กับเปอร์เซ็นต์และความยาวของความลาดเทใช้ระยะห่างแต่ละแถวตามแนวดิ่ง
50 เซนติเมตรวิธีการปลูกแบบรากเปลือยเป็นแถวแนวเดี่ยวระยะต้น5-10เซนติเมตรปลูกหญ้าแฝก

ช่วงวันที่30พฤษภาคมถึง30กรกฎาคมเป็นช่วงที่ปลูกหญ้าแฝกเหมาะสมที่สุด (วิชัยและคณะ, 2542)
อย่างไรก็ตามการปลูกหญ้าแฝกยังช่วยการเปลี่ยนแปลงสมบัติของดินค่าความเป็นกรดเป็นด่าง (pH)
โดยก่อนปลูกความเป็นกรดเป็นด่างอยู่ระหว่าง4.5-5.7เพิ่มขึ้นเล็กน้อยเป็น 4.5-5.8ปริมาณ

อินทรียวัตถุในดินเพิ่มขึ้นจากระหว่างร้อยละ0.21-0.51เป็นร้อยละ0.76-1.01นอกจากนี้ปริมาณธาตุ
ฟอสฟอรัสโพแทสเซียมก่อนปลูกหญ้าแฝกอยู่ระหว่าง4.00-8.67, 100.00-166.67มิลลิกรัมต่อ
กิโลกรัมหลังปลูกเพิ่มขึ้นเป็น 6.67-12.67, 506.66-582.67 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัมตามล าดับ (กรม
พัฒนาที่ดิน, 2553)
1) สายพันธุ์หญ้าแฝก

(1) พันธุ์หญ้าแฝกลุ่ม (Vetiveriazizanioides) เป็นสายพันธุ์ที่มีความสามารถใน
การปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อมต่างๆได้ดีและค่อนข้างเร็วบางพันธุ์น าเข้ามาจากต่างประเทศพันธุ์
หญ้าแฝกลุ่มได้แก่พันธุ์สุราษฎรธานีก าแพงเพชร2 ศรีลังกาและสงขลา3

(2) พันธุ์หญ้าแฝกดอน (Vetiverianemoralis) เป็นสายพันธุ์ที่พบในที่ค่อนข้างแห้ง
หรือดินที่ระบายน้ าดีสามารถขึ้นได้ดีที่แดดจัดและที่ร่มร าไรใบปรกลงคล้ายกอตระไคร้ไม่ตั้งมาก
เหมือนหญ้าแฝกลุ่มสายพันธุ์หญ้าดอนได้แก่พันธุ์ราชบุรีประจวบคีรีขันธ์ร้อยเอ็ดก าแพงเพชร1
นครสวรรค์และเลย

2) การใช้ประโยชน์ของหญ้าแฝกในการพัฒนาที่ดินแบ่งได้3 ประเภท
(1) การใช้ประโยชน์หญ้าแฝกในการอนุรักษ์ดินและน้ าในพื้นที่ลาดชันหรือบนพื้นที่
สูงมักมีปัญหาการชะล้างพังทลายดินซึ่งมีผลกระทบต่อทรัพยากรที่ดินและสภาพแวดล้อมท าให้ความ
อุดมสมบูรณ์ของดินและผลผลิตพืชลดลงแหล่งน้ าตื้นเขินหญ้าแฝกช่วยป้องกันปัญหาดังกล่าวได้ซึ่ง

แนวทางการน าระบบหญ้าแฝกมาใช้ประโยชน์ได้ดังนี้
(1.1) การปลูกหญ้าแฝกอนุรักษ์ดินและน้ าในพื้นที่การเกษตรในพื้นที่ลาด
ชันปลูกหญ้าแฝกเป็นแถวขวางความลาดเทของพื้นที่เป็นช่วงๆภายในแถวหญ้าแฝกจะปลูกชิดติดกัน
เป็นก าแพงเพื่อช่วยชะลอความเร็วของน้ าไหลบ่าหน้าดินเก็บกักตะกอนดินไม่ให้ไหลลงสู่พื้นที่ตอนล่าง

และช่วยท าให้น้ าซึมซับลงในดินมากขึ้นความยาวของแถวหญ้าแฝกขึ้นอยู่กับสภาพพื้นที่ในพื้นที่
การเกษตร