Page 58 - หลักการจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ำในเขตพัฒนาที่ดิน

53

(2) น้ําใตดิน ถาหากน้ําใตดินอยูในระดับที่จะซึมขึ้นมาถึงเขตรากได รากพืชก็สามารถใชน้ํา

สวนนี้ได แตน้ําตองมีคุณภาพดี ไมมีการสะสมของเกลือในเขตรากขึ้นจนทําใหกระทบกระเทือนตอการ
เจริญเติบโตของพืช

(3) ฝนที่ตกในฤดูกาลเพาะปลูก ซึ่งพืชอาจนําไปใชไดเพียงบางสวนเทานั้น โดยจะถูกกําหนด

จากปจจัยหลายอยางดวยกัน เชน อัตราและปริมาณของฝน อัตราการซึมของน้ําลงไปในดิน ความสามารถ
เก็บกักน้ําของดิน และความชื้นเดิมของดินกอนฝนตก เปนตน ถาอัตราที่ฝนตกสูงกวาอัตราที่น้ําฝนจะซึมลง

ไปในดิน สวนที่เกินก็จะกลายเปนน้ําผิวดิน (Runoff) ไหลลงสูแมน้ําลําคลอง หรือถาปริมาณที่ซึมลงไปใน

ดินมากกวาที่ดินจะเก็บไวไดก็จะมีการซึมเลยเขตรากพืชออกไปอีก ดังนั้น ปริมาณน้ําฝนที่พืชจะนําไปใชได

อยางแทจริง จึงจํากัดอยูเฉพาะสวนที่เก็บกักอยูในเขตรากหรือในแปลงปลูกที่พืชสามารถนําไปใชไดเทานั้น
( 4) น้ําชลประทานที่จะตองจัดหามาใหแกพืชปลูกเพิ่มเติมจากขอ 1 ถึง 3 เนื่องจากวาความชื้น

ที่เหลืออยูในดินและที่ซึมขึ้นมาจากใตดินมีปริมาณนอยไมเพียงพอ ดังนั้น น้ําชลประทานที่จัดหามาเพิ่มเติม

ใหกับพืช คือปริมาณน้ําที่พืชตองการสําหรับการระเหยและคายน้ํารวมกับน้ําที่จะนําไปใชเพื่อเหตุผลอื่น เชน

ควบคุมความเขมขนของเกลือในเขตรากพืช เปนตน

7.6. ความสัมพันธระหวางดินกับพืช (Soil and plant relationship)

พืชจะเจริญเติบโต ผลิดอก ออกผล และติดเมล็ดได ตองมีที่เกาะยึดเหนี่ยว มีธาตุอาหาร และน้ํา

อยางเพียงพอ ดินเปนเทหวัตถุธรรมชาติ และเปนปจจัยพื้นฐานที่สําคัญซึ่งพืชจะขาดเสียมิได นอกจากดินจะ
เปนตัวกลางใหรากพืชไดเกาะยึดแลว ยังเปนที่สะสมของแรธาตุ อาหารที่ไดจากการแปรสภาพของวัตถุตน

กําเนิดอินทรียวัตถุที่ไดจากการแปรสภาพของวัตถุตนกําเนิดอินทรียวัตถุที่ไดจากการเนาเปอยสลายตัวของ

ซากพืชและสัตว น้ําจากน้ําฝนที่ตกลงมาตามธรรมชาติ และสิ่งมีชีวิตขนาดเล็กที่ทีกิจกรรมตาง ๆ อยูในดิน
หากปราศจากดิน พืชทั้งหลายคงจะไมอุบัติขึ้นมาในโลกนี้ ดินก็เชนเดียวกับพืช แตละชนิดจะแตกตางกัน

และมีลักษณะไมเหมือนกัน จะเห็นไดจากสีของดิน บางแหงมีมีเขม อีกแหงหนึ่งเปนสีแดง สีของดินมีผลมา

จากวัตถุตนกําเนิดที่แตกตางกัน ดินยังมีความลึกของชั้นดินที่แตกตางกันดวย ดินตามบริเวณที่ราบต่ํามักมี
ความลึกหรือความหนามากกวาดินที่เกิดขึ้นในบริเวณที่ลาดชัน ขนาดของเม็ดดินที่ประกอบเขาเปนเนื้อดินก็

ยังแตกตางกันไปอีก คือมีขนาดตั้งแตอนุภาคเปนดินทราย ดินทรายแปงและดินเหนียว นอกจากนี้ สภาพ

คุณสมบัติทางเคมีของดินแตละชนิดแตกตางกันออกไปอีกขึ้นอยูกับวัตถุตนกําเนิด สภาพและชนิดของพืช

พรรณที่ขึ้นอยูเดิม สิ่งตาง ๆ ดังกลาวมานี้ มีความสัมพันธตอชนิดและการเจริญเติบโตของพืชที่จะปลูก พืช
จะเจริญเติบโตไดดีนั้น ดินที่ใชปลูกตองมีความอุดมสมบูรณอยูในเกณฑดีพอ

ดินที่มีวัตถุตนกําเนิดมาจากหินทราย โดยเฉพาะดินในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มีเนื้อดินเปน

ทรายมากกวาดินในภาคอื่นๆ เมื่อดินสวนใหญมีเนื้อเปนทราย จะมีผลตอชนิดและการเจริญเติบโตของพืช
พรรณที่ขึ้นอยู ความอุดมสมบูรณจัดอยูในเกณฑต่ํา เพราะองคประกอบของหินทรายมีแรจําพวกควอท

(Quartz) เกือบทั้งหมด แรประเภทนี้เมื่อแปรสภาพกลายเปนดินจะไมสามารถปลดปลอยธาตุอาหารอันใดที่