Page 55 - หลักการจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ำในเขตพัฒนาที่ดิน

50

7.3. ความสําคัญของน้ําตอพืช
ความชื้นหรือน้ําในดินเปนสิ่งจําเปนในการดํารงชีพของพืช และพืชยังใชดินเปนตัวกลาง ของการ

เจริญเติบโตโดยน้ําในดินละลายธาตุอาหารพืชออกมาใหพืชดูดไปใชประโยชน ถาพืชขาดน้ําจะทําใหมีการ

เจริญเติบโตลดลง และใหผลผลิตจะต่ําลงดวย ทําใหกระบวนการเมตาโบลิซึมผิดปกติ ดังนั้น น้ําในดินจึงมี

ความสําคัญทั้งทางตรงและทางออมตอพืชดังนี้
7.3.1. น้ําเปนสวนประกอบที่สําคัญมากของพืช เปนองคประกอบในเซลพืชทุกเซล

7.3.2. เปนตัวทําละลายแรธาตุตางๆ ที่เปนธาตุอาหารพืชในดิน เพื่อใหพืชนําไปใชประโยชน

7.3.3. เปนตัวกลางในการเคลื่อนยายสิ่งตางๆในตนพืช น้ําเปนตัวกลางสําคัญในการ เคลื่อนยาย
ธาตุอาหารจากสวนที่อยูไกลรากพืชใหไหลเขามาบริเวณรากและลําเลียงเขา ไปในลําตน ลําเลียงอาหารที่ได

จากกระบวนการแสงสังเคราะหของพืชไดแกน้ําตาลไป ยังสวนตางๆของพืช

7.3.4. น้ําทําใหเซลลพืชเตง ชวยรักษารูปทรงของพืช

7.3.5. เปนตัวทําปฏิกิริยาในกระบวนการตางๆ เชน กระบวนการสังเคราะหแสง กระบวนการยอย
(Digestion) พวกแปง ไขมันและโปรตีนโดยมีเอนไซมเปนตัวควบคุม และในกระบวนการ Osmosis ก็ตอง

อาศัยน้ําเปนตัวกลางทั้งสิ้น

7.3.6.ชวยควบคุมอุณหภูมิของตนพืชและดินใหคงที่ เนื่องจากน้ํามีคาความรอนแฝง (Latent heat)
และความรอนจําเพาะ (Specific heat) สูง ดังนั้น เมื่ออุณหภูมิอากาศสูงขึ้นพืชจะ คายน้ําออกทางปากใบเปน

การระบายความรอนออกไปพรอมกับไอน้ํา ประกอบกับน้ําในดินยังมีบทบาทสําคัญในการปองกันสภาวะ

อุณหภูมิจัด (Extreme temperature) ของ ดินคือปองกันไมใหอุณหภูมิดินสูงหรือต่ําเกินไป
7.3.7. น้ําจําเปนตอการงอกของเมล็ดพืช

7.4. ความสัมพันธระหวางดินกับน้ํา (Soil and water relationship)

ดินประกอบดวยสสาร 3 สถานะ คือของแข็ง ทั้งอินทรียวัตถุ และอนินทรียวัตถุ ของเหลวซึ่งสวน
ใหญคือน้ํา และแกส เนื้อดินและโครงสรางของดินจะเปนตัวกําหนดขนาดชองวางของเม็ดดินใหเปนที่อยู

ของน้ําและแกส ดินที่มีเนื้อหยาบ เชน ดินทรายมีคุณสมบัติใหน้ําซึมผานไดงาย แตอุมน้ําไวไดนอย ในทาง

ตรงกันขามดินเนื้อละเอียดเชนดินเหนียว มีคุณสมบัติใหน้ําซึมผานไดยากจึงอุมน้ําไวไดมาก ทั้งดินเนื้อหยาบ

และละเอียดเกินไป จึงมีคุณสมบัติในการอุมน้ําและระบายน้ําไมเหมาะสมตามความตองการของพืช ดินที่
เหมาะตอการเพาะปลูกพืชและสามารถจัดการชลประทานไดเหมาะสมควรเปนดินเนื้อปานกลางที่สามารถ

เก็บกักและระบายน้ําไดดี ชวยใหน้ําที่ถูกสงเขามายังบริเวณรากพืชจะถูกดูดยึดเก็บกักเอาไวใชไดมากและ

หากน้ํามากเกินความตองการดินก็สามารถระบายออกไปไดดี
ปริมาณน้ําที่ถูกดูดซับไวระหวางอนุภาคของเม็ดดินนี้มีความแตกตางกัน และไมเทากัน ขึ้นอยูกับ

ชนิดและคุณสมบัติของดิน ดังนั้น ระดับความจุในการอุมน้ําสูงสุด (Maximum field capacity) ของดินแตละ