Page 167 - หลักการจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ำในเขตพัฒนาที่ดิน

162

3) การใชปุยธรรมชาติ :โดยจะไดรับประโยชนเต็มที่และไมรบกวนระบบนิเวศของปาไม

โดย การเพิ่มอินทรียวัตถุ ธาตุไนโตรเจนใหกับดิน การเพิ่มปุยในลักษณะพืชตระกูลถั่วคลุมดิน หรือปุยพืช
สดเพื่อคุมวัชพืช จะทําใหไดผลผลิตเพิ่มขึ้น และการปลูกพืชคลุมดินยังชวยนุรักษหนาดินอีกดวย

รูปแบบของระบบวนเกษตร มีอยู 3 ระบบ คือ

(1) ระบบปลูกปา- นาไร ( Agrisylvicultural system) มีความแตกตางเพราะการปลูกพืชกสิกรรม

และการปลูกปานั้น เปนการทําการเกษตรในที่ดินอันเปนของรัฐ และรัฐยังถือวาไมที่ปลูกนั้นเปนของรัฐ
นอกจากพืชกสิกรรมเทานั้นที่จะเปนของราษฏร

(2) ระบบปลูกปา- หญาเลี้ยงสัตว ( Sylvopastoral system ) เปนการผลิตปศุสัตวมารวมกับการปลูก

ปา กระทําทั้งในลักษณะของการปลูกปาเพื่อใชสวนตางๆ ของตนไมเพื่อการเลี้ยงปศุสัตว เพื่อหวังประโยชน

จากไมโดยตรง หรือการปลูกหญาเสริม หรือการเลี้ยงปศุสัตวในสวนปา ปศุสัตวชวยในการกําจัดหญา
(3) ระบบเลี้ยงสัตว-ปลูกปา-นาไร ( Agrosylvopastoral system) ระบบที่มีตัวแปร หรือปจจัยอยู

รวมกันถึง 3 อยางถือวาเปนการใชประโยชนที่ดินอยางประณีต ปจจัยทั้ง 3 อยางที่วามานี้ หากสภาพการณ

ตางๆ เหมาะสมและสมบูรณแลวก็ไมเปนปญหาตอการทํางาน

ขอดีเดนของระบบวนเกษตร มีอยู 2 ประการหลัก กลาวคือ

(1) การอยูรวมกันของพื้นที่ปากับการเกษตร

(2) การเพิ่มความหลากหลายทางชีวภาพ

13.3.2. เกษตรผสมผสาน (Integrated farming system)

เกษตรผสมผสาน มีลักษณะของการปลูกพืชสองชนิดหรือมากกวาสองชนิดขึ้นไป ในพื้นที่และ
ระยะเวลาเดียวกัน อาจมีกิจกรรมอื่นที่ไมใชเพียงแคการปลูกพืชชวยเสริมในแปลงเกษตรดวย เชน การเลี้ยง

สัตว เลี้ยงปลา เกษตรกรสามารถปลูกและเลี้ยงสิ่งที่บริโภค ทั้งนี้ เพื่อเปนการเสริมใหเกษตรกรมีรายได

หมุนเวียนตลอดป ซึ่งการปลูกแบบหมุนเวียนนี้ชวยปรับสภาพดินและสิ่งแวดลอมไดเปนอยางดีเชนกัน

ดังนั้น เกษตรผสมผสาน จึงมีชื่อภาษาอังกฤษวา Integrated farming system ซึ่งคําวา Integrate แปลวา การ

ผสมผสานเขาดวยกัน
เกษตรผสมผสาน คือ ระบบการเกษตรที่มีการปลูกพืชและหรือมีการเลี้ยงสัตวหลายชนิด ในพื้นที่

เดียวกัน โดยที่กิจกรรมแตละชนิด จะตองเกื้อกูลประโยชนตอกันไดอยางมีประสิทธิภาพ เปนการใช

ทรัพยากรที่มีอยูในไรนา เชน ดิน น้ํา แสงแดด อยางเหมาะสมเพื่อกอใหเกิดประโยชนสูงสุด มีความสมดุล

ของสภาพแวดลอมและเพิ่มพูนความอุดมสมบูรณของทรัพยากรธรรมชาติ