Page 165 - หลักการจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ำในเขตพัฒนาที่ดิน

160

จากภายนอกใหไดมากที่สุด และมีความเปนไปไดในทางปฏิบัติและมีผลตอบแทนที่จะทําใหเกษตรกร

สามารถดํารงชีพและประกอบอาชีพการเกษตรไดอยางยั่งยืน จะเห็นไดวาความหมายของเกษตรกรรมยั่งยืน
เกี่ยวของกับมิติตางๆ อยางหลากหลาย ทั้งดานเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดลอม และมีความเกี่ยวโยงสัมพันธ

กันในแตละมิติโดยไมสามารถแยกจากกันไดโดยเด็ดขาด

ระบบเกษตรยั่งยืน ควรมีลักษณะการจัดการทรัพยากรการผลิตทางการเกษตรที่เลียนแบบระบบ
นิเวศของปาธรรมชาติ คือมีความหลากหลายทางชีวภาพ มีกลไกควบคุมตัวเอง มีการพึ่งพาปจจัยการผลิตจาก

ภายนอกนอยที่สุดตามความจําเปน สําหรับการปองกันและกําจัดศัตรูพืชพยายามลดการใชสารเคมี โดยการ

ใชวิธีการจัดการศัตรูพืชแบบผสมผสาน กลาวคือควรใหความสําคัญกับระบบการปลูกพืชที่เกื้อกูลกันเพื่อ

สรางความสมดุลตามธรรมชาติในระบบการเกษตร

13.3. รูปแบบของระบบการเกษตรแบบยั่งยืน
หลักการของระบบการเกษตรแบบยั่งยืน ประกอบดวย 5 รูปแบบดังนี้

13.3.1. วนเกษตร (Agroforestry system

13.3.2. เกษตรผสมผสาน (Integrated farming system)
13.3.3. เกษตรทฤษฏีใหม (The New Theory Agriculture)

13.3.4. เกษตรอินทรีย (Organic Agriculture)

13.3.5. เกษตรธรรมชาติ (Natural agriculture)

13.3.1. วนเกษตร เปนระบบเกษตรกรรมที่นําเอาหลักการความยั่งยืนถาวรของระบบปาธรรมชาติ

มาเปนแนวทางในการทําการเกษตร ใหความสําคัญเปนอยางสูงกับการปลูกไมยืนตน ไมผล และไมใชสอย

ตาง ๆ ใหเปนองคประกอบหลักของไรนา ผสมผสานกับการปลูกพืชชั้นลางที่ไมตองการแสงแดดมาก หรือ
ไดอาศัยรมเงา และความชื้นจากการที่มีพืชชั้นบนขึ้นปกคลุม รวมทั้งการจัดองคประกอบการผลิตทาง

การเกษตรใหมีความหลากหลายชนิดของพืชและสัตว คําวา “วนเกษตร” ถูกใชมากอนหนานี้ โดยนักวิชาการ

และหนวยงานดานปาไม โดยใหความหมายที่มีนัยของการทําปาไมผสมผสานรวมกับการปลูกพืชและเลี้ยง

สัตว
วนเกษตร ความหมายทั่วไป คือ ระบบการใชที่ดินเพื่อดํารงกิจกรรมการเกษตรตางๆ ระหวาง

ตนไมในพื้นที่ปาระหวางหรือไมยืนตนที่ปลูกขึ้น โดยที่การปลูกพืชและเลี้ยงสัตวจะตองมีความสอดคลอง

ซึ่งกันและกัน และเกื้อกูลกับระบบนิเวศปาไมในทองถิ่น

ระบบวนเกษตร หมายถึง การทําการเกษตรในพื้นที่ปา เชน การปลูกพืชเกษตรแซมในพื้นที่ปา
ธรรมชาติ การนําสัตวไปเลี้ยงในปา การเก็บผลผลิตจากปามาใชประโยชนอยางยั่งยืน และการใชพื้นที่ปาทํา

การเพาะปลูกในบางชวงเวลาสลับกับการปลอยใหฟนคืนสภาพกลับไปเปนปา รวมถึงการสรางระบบเกษตร