Page 117 - หลักการจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ำในเขตพัฒนาที่ดิน

112

6-15 เปอรเซ็นต และแถบของพืชที่ปลูกมีความกวาง 10-25 เมตร ความสําคัญของการปลูกพืชสลับเปนแถบ

ตอการอนุรักษดินและน้ํา
(1) การปลูกพืชสลับเปนแถบ ไดเปนที่ยอมรับกันแลววา เปนวิธีที่สามารถลดการชะลางพังทลาย

ของดินแบบแผน (Sheet erosion) แบบริ้ว (Rill erosion) และแบบรองน้ํา (Gully erosion) อยางไดผล อีกทั้ง

ยังเปนวิธีที่ควบคุมและปองกันการชะลางพังทลายของดินไดอยางมีประสิทธิภาพมากกวาการไถพรวนดิน
และการปลูกพืชตามแนวระดับ (Contour cultivation) อยางเดียวถึง 2 เทา หลักการและความสําคัญของการ

ปลูกพืชสลับเปนแถบที่มีตอการอนุรักษดินและน้ํา กลาวคือ เมื่อฝนตกลงบนพื้นที่มีความลาดเทจะเกิดน้ํา

ไหลบาทวมผิวดินบริเวณแถบปลูกพืชไร เมื่อน้ําไหลบามาถึงแถบปลูกพืชที่ชวยอนุรักษดิน หรือพืชคลุม

สวนหนึ่งขอน้ําที่ไหลบาจะถูกดูดซับไวดวยพืช อีกหลายสวนจะถูกแถบของพืชเปนแนวสกัดกั้นและรับแรง
ปะทะเอาไว ทําใหอัตราการไหลของน้ําลดลง ชวยใหพลังแรงของน้ําไหลบาที่จะกอใหเกิดการชะลาง

พังทลายหนาดินลดนอยลงดวย ปริมาณดินและแรธาตุอาหารที่ไหลลงมากับน้ําจากพื้นที่ตอนบนถูกพัดพามา

ตกตะกอนทับถมลงในบริเวณแถบที่ปลูกพืชชวยอนุรักษดิน เมื่อมีการสลับพื้นที่ปลูกพืชครั้งตอไป แถบที่

ปลูกพืชชวยอนุรักษดินและน้ําอยูเดิมจะสามารถอํานวยประโยชนดานธาตุอาหารในดินใหกับแถบพืชไรที่
ปลูกใหม

(2) ความกวางของแถบปลูกพืชแถบปลูกพืชชนิดตางๆ ที่ปลูกสลับกันนั้นอาจมีความกวางของ

แถบที่เทากันหรือไมเทากันก็ได โดยทั่วไปความกวางของแถบปลูกพืชจะอยูระหวาง 18 -45 เมตร (60-150
ฟุต) ขึ้นอยูกับปริมาณน้ําฝน ชนิดดิน สภาพความลาดเท และชนิดพืชที่ปลุก หากดินที่ปลูกพืชมีความงายตอ

การชะพังทลายความลาดเทสูงและมีฝนตกชุก แถบปลูกพืชควรกําหนดใหแคบลง อยางไรก็ตาม ความกวาง

ของแถบปลูกพืชเมื่อยึดหลักระดับความลาดเทของพื้นที่แลว ไดมีคําแนะนําไวดังนี้

ความลาดเท (%) ความกวางของแถบ (เมตร)

2.1-7.0 30.0-28.4
7.1-12.0 28.4-22.2

12.1-18.0 22.2-18.0

18.1-24.0 18.0-15.0

ที่มา : (2526) การอนุรักษดินและน้ํา

ความกวางขอบแถบปลูกพืชอาจมีความผันแปรไปตามสภาพความอุดมสมบูรณของดิน และระดับ

ความลาดเทที่แตกตางกัน ซึ่งผลจากการทดลอง ณ สถานีการเกษตรมลรัฐวิสคอนชิน สหรัฐอเมริกา ได

กําหนดความกวางของแถบปลูกพืชไวดังนี้