Page 120 - หลักการจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ำในเขตพัฒนาที่ดิน

115

(1) พืชที่ชวยสรางดิน พืชกลุมนี้นอกจากจะชวยเพิ่มความอุดมสมบูรณของดินแลว ยังชวยปองกัน

การชะลางพังทลายของดิน พืชกลุมนี้จะเจริญเติบโตคลุมดินหนาแนนรวดเร็ว ใหอินทรียวัตถุและแรธาตุ
อาหารแกดินมาก พืชที่ชวยสรางดินควรมีลักษณะดังตอไปนี้

1) ไดแกตระกูลถั่วชนิดตางๆ หรือพืชตระกูลหญาซึ่งเมื่อปลูกพืชพวกนี้แลวจะเพิ่มความ

อุดมสมบูรณของดินโดยเปนการเพิ่มอินทรียวัตถุและธาตุไนโตรเจนแกดิน

2) พืชพวกนี้จะใหการคลุมดิน แมในขณะที่พืชยังมีอายุนอย
3) พืชพวกนี้ตองการไถพรวนดินนอย ดังนั้น ดินจึงไมถูกรบกวนบอยๆ

4) มีระยะการเจริญเติบโตสูงสุดพอดีกับเวลาที่มีฝนตกมาก

5) เปนพืชที่มีการเจริญเติบโตแบบใกลชิดกันและมีการเจริญเติบโตแบบหนาแนน
6) เศษเหลือของพืชเหลานี้ก็จะปกคลุมดินดวย

7) มีระบบรากฝอยและหยั่งดินลึกไดดีพอสมควร

(2) พืชที่ชวยอนุรักษดิน พืชกลุมนี้จะชวยรักษาปริมาณอินทรียวัตถุและปองกันการชะลางพังทลาย

ของดิน พืชที่จัดอยูในกลุมนี้ เมื่อปลูกแลวจะมีการรบกวนดินนอยที่สุด และตองการพรวนดินไมมากนักพืช
พวกนี้ไดแก ธัญพืช เชน ขาวสาลี ขาวไร ขาวฟาง ขาวโอด ขาวบารเลย และพืชอาหารสัตวตาง ๆ

(3) พืชทําลายดินหรือผลาญดิน พืชกลุมนี้จะใชอินทรียวัตถุ รวมทั้งอาหารพืชในดินหมดไปอยาง

รวดเร็ว เมื่อปลูกแลวตองการพรวนดินมากและบอยรั้งในระหวางการเจริญเติบโต และมักจะปลูกในระยะฝน
ตกมากดวย นอกจากนี้ เมื่อปลูกแลวจะดูดแรธาตุอาหารไปจากดินอยางเดียว เมื่อเก็บเกี่ยวจะนําซากและเศษ

พืชออกจากพื้นที่ปลูก ดังนั้น พืชในกลุมนี้จึงสนับสนุนใหเกิดการชะลางพังทลาย ทําใหอินทรียวัตถุและธาตุ

อาหารพืชสูญเสียไปจากดินโดยพืชดูดไปใชแลวยังสูญเสียไปเนื่องจากการชะลางพังทลายของดิน พืชใน

กลุมนี้ไดแก ขาวโพด ออย ยาสูบ มันสําปะหลัง มันฝรั่ง ผักตาง ๆ เปนตน และลักษณะของพืชผลาญดินจะมี
ดังนี้

1) พืชมีการเจริญเติบโตแบบมีลําตนตั้งตรง เพราะฉะนั้นการปกคลุมดินจึงมีนอย

2) มีรากที่ผิวดินนอยจึงไมสามารถยึดดินไดมากนัก
3) เปนพืชที่ตองการพรวนดินหลายครั้ง รากที่ผิวดินอาจถูกทําลายและดินถูกชะลางไดงาย

4) การไถพรวนดินของพืชกลุมนี้ จะทําใหมีการพังทลายของดินเกิดขึ้นมากที่สุดดวย

5) พืชกลุมนี้มักจะปลูกเปนแถวกวาง ๆ ทําใหเกิดการพังทลายของดินไดงายกวาพืชที่ปลูก

แถวชิดกัน
ประเภทและชนิดการปลูกพืชหมุนเวียน การแบงชนิดของการปลูกพืชหมุนเวียนโดยอาศัย

ความสามารถในการอนุรักษดินและน้ํา ตลอดจนการปรับปรุงบํารุงดิน ซึ่งสามารถแบงออกได 2 ชนิด คือ

(1) Destructive crop rotation system คือการปลูกพืชหมุนเวียนที่นํามาปฏิบัติแลวจะทําใหความ
อุดมสมบูรณของดินและความสามารถในการใหผลผลิตของดิน (Soil productivity) ลดลง พืชที่ปลูกใน