Page 28 - ผลของอัตราปุ๋ยไนโตรเจน ฟอสฟอรัส และโพแทสเซียม ต่อการเจริญเติบโตผลผลิต ผลตอบแทนทางเศรษฐกิจ และปริมาณสารเคอร์คูมินอยด์ในขมิ้นชัน Effect of Nitrogen, Phosphorus and Potassium Fertilizers on Plant Growth, Products, Economic Return and Curcuminoids in Turmeric (Curcuma Longa L.)

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

2.2 ผลของอัตราปุ๋ยฟอสฟอรัสต่อสมบัติดินบางประการ

ฟอสฟอรัสเป็นองค์ประกอบของรูปพลังงานที่พืชจ่าเป็นต้องใช้ในกระบวนการเมแทบอลิซึมระดับเซลล์

จากการศึกษาผลของอัตราปุ๋ยฟอสฟอรัสต่อการเปลี่ยนแปลงสมบัติดิน ในพื้นที่ขาดแคลนฟอสฟอรัส ส่าหรับใช้

ปลูกขมิ้นชัน โดยใส่ปุ๋ยฟอสฟอรัสอัตรา 0, 4, 9, 13, 18 และ 22 กิโลกรัม P O ต่อไร่ ตามล่าดับ เปรียบเทียบ
2 5
กับวิธีของเกษตรกร ซึ่งใส่ปุ๋ยสูตร 15-15-15 อัตรา 50 กิโลกรัมต่อไร่ เมื่อวิเคราะห์สมบัติดินหลังการใส่ปุ๋ย พบว่า

การใส่ปุ๋ยฟอสฟอรัสในอัตราสูง 13 และ 18 กิโลกรัม P O ต่อไร่ มีผลให้ระดับพีเอชดินสูงกว่าการใช้วิธีแบบ
2 5
เกษตรกร (ภาพที่ 2a) ทั้งนี้ อาจเนื่องจากฟอสฟอรัสที่เพิ่มในดินไปจับกับเหล็ก อะลูมินัม และแมงกานีส อยู่ในรูป

ที่ละลายน้่าได้น้อยลง ท่าให้จ่ากัดการปลดปล่อยไฮโดรเจนไอออน ที่เกิดจากปฏิกิริยาไฮโดรไลซิส (hydrolysis)

ของทั้งสามชนิดธาตุ จึงช่วยยับยั้งความเป็นกรดของดิน อย่างไรก็ตาม ระดับพีเอชของทุกต่ารับการทดลองยังอยู่

ในช่วงต่่า การปลูกพืชบริเวณดังกล่าวจึงจ่าเป็นต้องใช้วัสดุปูน เพื่อลดความเป็นกรด และเพิ่มความเป็นประโยชน์

ของธาตุอาหารในดิน ส่วนปริมาณไนโตรเจนทั้งหมด ต่ารับการทดลองที่ใส่ปุ๋ยอัตรา 4 และ 9 กิโลกรัม P O ต่อ
2 5
ไร่ มีการสะสมไนโตรเจนในดิน 1.12 และ 0.95 กรัมต่อกิโลกรัม สูงกว่าวิธีของเกษตรกร และการใส่ปุ๋ยอัตราสูง

18 และ 22 กิโลกรัม P O ต่อไร่ ซึ่งมีไนโตรเจนทั้งหมด 0.35, 0.36 และ 0.35 กรัมต่อกิโลกรัม ตามล่าดับ (ภาพ
2 5
ที่ 2b) อาจเนื่องจากการใส่ปุ๋ยวิธีเกษตรกรมีไนโตรเจนต่่า ส่งผลให้หลังใส่ปุ๋ยต้นขมิ้นชันดูดไนโตรเจนไปใช้จึงเหลือ

สะสมในดินน้อย ส่วนการใส่ปุ๋ยฟอสฟอรัสอัตราสูง อาจช่วยส่งเสริมการดูดใช้ไนโตรเจนของต้นขมิ้น เนื่องจากธาตุ

ทั้งสองมีสภาวะเสริมฤทธิ์กัน (synergistic) (Rietra et al., 2017) ส่งผลให้มีการดูดใช้ไนโตรเจนอย่างรวดเร็วจึง
เหลือสะสมในดินต่่า ส่าหรับฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ในดินมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นตามอัตราปุ๋ยที่ใส่ โดยเฉพาะการใส่

ปุ๋ยอัตรา 22 กิโลกรัม P O ต่อไร่ มีผลให้ดินมีฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์สูงสุด 46.7 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ส่วน
2 5
การใส่ปุ๋ยอัตราอื่นและวิธีเกษตรกรไม่มีความแตกต่างกันทางสถิติ (ภาพที่ 2c) แสดงให้เห็นว่า ขมิ้นชันอาจดูดใช้

ฟอสฟอรัสเพิ่มขึ้นตามอัตราปุ๋ยที่ใส่จึงเหลือระดับฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ในดินไม่แตกต่างกัน อย่างไรก็ตาม

ปริมาณแคลเซียมและก่ามะถันที่สกัดได้ในแต่ละต่ารับการทดลองไม่มีความแตกต่างทางสถิติ ในขณะที่ ปริมาณ
โพแทสเซียมที่สกัดได้ สะสมในดินสูงสุด 153 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ในต่ารับการทดลองที่ใส่ปุ๋ยอัตรา 13 กิโลกรัม

P O ต่อไร่ สูงกว่าการใส่ปุ๋ยวิธีเกษตรกร ซึ่งมีปริมาณโพแทสเซียมที่สกัดได้อยู่ในระดับต่่า 27.35 มิลลิกรัมต่อ
2 5
กิโลกรัม (ภาพที่ 2d) ชี้ให้เห็นว่า การใส่ปุ๋ยแบบเกษตรกรไม่เหมาะกับดินที่ขาดความอุดมสมบูรณ์ เนื่องจากหลัง

ใส่ปุ๋ยดินยังคงมีปริมาณโพแทสเซียมที่สกัดได้อยู่ในช่วงขาดแคลน (ส่านักวิทยาศาสตร์เพื่อการพัฒนาที่ดิน, 2547

ข) การใส่ปุ๋ยวิธีดังกล่าว จึงไม่สามารถรักษาความอุดมสมบูรณ์ของดินไว้ได้ ส่วนแมกนีเซียมที่สกัดได้ พบค่า สูงสุด

ในต่ารับการทดลองที่ไม่ใส่ปุ๋ยฟอสฟอรัส 26.27 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม (ภาพที่ 2d) อาจเนื่องจากการขาดแคลน

ฟอสฟอรัสกระทบต่อกระบวนการเมแทบอลิซึมของขมิ้นชัน จึงมีการดูดใช้แมกนีเซียมจากดินน้อย โดย