Page 29 - การไถกลบตอซังเพื่อลดต้นทุนการผลิตข้าว ตำบลคลองควาย อำเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

19

3.7 การเตรียมเมล็ดพันธุ์ส าหรับการปลูกข้าว

ศูนย์วิจัยข้าวปทุมธานี (2555) กล่าวว่า การเตรียมเมล็ดพันธุ์ที่ดีนั้น จะช่วยให้เกษตรกรลดอัตรา
การใช้เมล็ดพันธุ์ ได้ต้นข้าวที่เจริญเติบโตสม่ าเสมอดี และช่วยเพิ่มคุณภาพผลผลิตคุณสมบัติของเมล็ดพันธุ์
ที่ดี ได้แก่ เมล็ดพันธุ์มีความบริสุทธิ์ ตรงตามพันธุ์ ไม่มีพันธุ์อื่นปะปน เมล็ดพันธุ์สะอาด ไม่มีสิ่งอื่นเจือปน

(เช่น เศษพืช ดิน หิน กรวด ทราย มอด และแมลงที่ตายแล้ว) หรือมีสิ่งเจือปนไม่เกินมาตรฐานที่ก าหนด
ไม่มีเมล็ดพืชอื่น หรือเมล็ดวัชพืชปะปน โดยเฉพาะวัชพืชร้ายแรง เช่น ข้าวแดง เป็นต้น มีความสม่ าเสมอ
ของเมล็ดพันธุ์ทั้งขนาดและรูปร่าง ซึ่งเมื่อน าไปปลูกจะได้ต้นกล้าที่มีขนาดเท่าๆกัน เจริญเติบโตรวดเร็ว

ออกดอกและเก็บเกี่ยวพร้อมกัน ไม่มีโรคแมลงติดมากับเมล็ด ซึ่งจะท าให้ผลผลิตและคุณภาพต่ า และเป็น
แหล่งเชื้อโรคติดต่อสู่แปลงอื่นๆ และเมล็ดพันธุ์มีความงอกสูงกว่า 80 เปอร์เซ็นต์ และมีความชื้นต่ ากว่า
14 เปอร์เซ็นต์ (ตารางที่ 4)

ตารางที่ 4 มาตรฐานเมล็ดข้าว

ส่วนประกอบ พันธุ์หลัก พันธุ์ขยาย พันธุ์จ าหน่าย
เมล็ดพันธุ์บริสุทธิ์ >98 เปอร์เซ็นต์ >98 เปอร์เซ็นต์ >98 เปอร์เซ็นต์
ข้าวแดง ไม่มี ไม่มี 1 เมล็ด ใน 1,000 กรัม
ข้าวพันธุ์อื่นปน 1 เมล็ด ใน 1,000 กรัม 1 เมล็ด ใน 500 กรัม 1 เมล็ด ใน 250 กรัม

สิ่งเจือปน < 2 เปอร์เซ็นต์ < 2 เปอร์เซ็นต์ < 2 เปอร์เซ็นต์
ความงอก > 80 เปอร์เซ็นต์ > 80 เปอร์เซ็นต์ > 80 เปอร์เซ็นต์
ความชื้น < 14 เปอร์เซ็นต์ < 14 เปอร์เซ็นต์ < 14 เปอร์เซ็นต์

ที่มา : ศูนย์วิจัยข้าวปทุมธานี (2555)

วิธีการ เตรียมเมล็ดพันธุ์ส าหรับหว่านข้าวงอก ให้น าเมล็ดพันธุ์ดีมาแช่น้ านาน 1 คืน (อัตราเมล็ด
พันธุ์ ดังตารางที่ 5) หลังจากนั้นน าขึ้นมาหุ้ม 1-2 คืน รดน้ า เช้า–เย็น แล้วจึงน าไปหว่าน บนแปลงที่
เตรียมไว้ให้สม่ าเสมอ

ตารางที่ 5 การใช้อัตราเมล็ดพันธุ์ที่เหมาะสมตามค าแนะน าต่อการปลูกแต่ละวิธี

วิธีการปลูก อัตราเมล็ดพันธุ์ดี
หว่านน้ าตม 15-20 กิโลกรัมต่อไร่ (จ านวนต้น 300-400 ต้นต่อตารางเมตร)

ปักด้วยตน 6-10 กิโลกรัมต่อไร่
ปักด้วยเครื่องปักด า 6-10 กิโลกรัมต่อไร่
การโยนกล้า 4-6 กิโลกรัมต่อไร่ (ระยะห่าง 20X20 เซนติเมตร)

ที่มา : ศูนย์วิจัยข้าวปทุมธานี (2555)