Page 24 - เปรียบเทียบพันธุ์หญ้าแฝกและพืชคลุมดินต่อการฟื้นฟูและการปรับปรุงสมบัติทางกายภาพและเคมีของดิน

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

8

ไหลลงเบื้องลางไดมากขึ้น (Chomchaloa and Chapman, 2003) Chinapan (1996) พบวาพื้นที่
ปลูกไมผล หญาแฝกปลูกหางจากตนไมผล 4 เมตร เปนแนวขนานจะเพิ่มปริมาณความชื้นดินที่ระดับ
ความลึก 30 เซนติเมตร ประมาณ 6-8 เปอรเซ็นต ถาปลูกเปนแนวครึ่งวงกลม โดยหางจากตนไมผล
4 เมตร จะเพิ่มปริมาณความชื้นในดินประมาณ 13-15 เปอรเซ็นต และรักษาความชื้นในดินยาวนาน

ขึ้น ทั้งนี้ไมควรปลูกหญาแฝกระยะหางต่ํากวา 1 เมตร จากไมผลหรือแถวพืชไร เพื่อหลีกเลี่ยงการ
แกงแยงอาหาร

3. พืชปุยสดและพืชคลุมดิน

พืชปุยสด (Green manure crops) หมายถึง ชนิดพืชที่ปลูกไวสําหรับการไถกลบลงดินเพื่อใช
ประโยชน ในการปรับปรุงบํารุงดิน สวนใหญมักเปนพืชตระกูลถั่ว โดยทั่วไปมีคุณลักษณะพิเศษตรงที่มี
ปมเกิดขึ้นที่ราก (root nodule) หรือบางชนิดมีปมเกิดขึ้นที่บริเวณลําตน (stem nodule) ปมเหลานี้
ชวยในการตรึงไนโตรเจนจากอากาศแลวสะสมไวในสวนตาง ๆ ของพืชตระกูลถั่ว เมื่อไถกลบลงดิน

ไนโตรเจนที่มีอยูจะถูกปลดปลอยสูดิน (กรมพัฒนาที่ดิน. มปป.) พืชปุยสดหรือพืชบํารุงดินที่เหมาะสม
มักใชพืชตระกูลถั่วเกือบทั้งหมด ทั้งนี้เพราะพืชตระกูลถั่วมีคุณสมบัติเดนหลายประการ ปลูกงาย
โตเร็ว ลําตนมีใบจํานวนมาก เมล็ดพันธุหาไดงายและราคาถูก เมื่อสับกลบลงดินแลวเนาเปอยสลายตัว

เร็ว พืชตระกูลถั่วที่สําคัญสามารถจําแนกออกเปนกลุมยอย ๆ ตามความเหมาะสมในการใชเปน
ปุยพืชสด ดังนี้
1) พืชตระกูลถั่วที่เปนปุยพืชสดไดเร็ว พืชจําพวกนี้เมื่อสับกลบลงดินแลวจะเนาเปอย
สลายตัวเปนปุยไดรวดเร็ว เพราะมีจํานวนใบมาก ลําตนไมแข็ง สวนใหญเปนพืชลมลุก (annual) ไดแก
ปอเทือง โสนอัฟริกัน ถั่วพรา และถั่วแปบ เปนตน การไถกลบพืชปุยสดลงดินทําใหเศษซากพืชผสม

คลุกเคลากับดิน เกิดมีชองวางและชองอากาศในดินมากขึ้น โดยเฉพาะการไถกลบซากพืชที่มีมวล
ชีวภาพมาก ทําใหดินโปรงตัว เกิดมีชองวางระหวางอนุภาพของดิน ชวยใหการไหลเวียนของอากาศใน
ดินเปนไปไดสะดวก และจุลินทรียในดินสามารถดําเนินกิจกรรมอยางเต็มที่ ชวยใหการไถพรวนเตรียม

ดินไดงาย รวมทั้งพืชที่ปลูกสามารถเจริญเติบโต แข็งแรง มีระบบรากที่ชอนไชไดลึก เปนประโยชนตอ
การดูดซึมธาตุอาหารไดมากยิ่งขึ้น นอกจากนี้ความพรุนของดินที่เพิ่มขึ้นมาจะมีผลตอการชวยลด
ความหนาแนนทึบของดิน โดยเฉพาะอยางยิ่งดินทรายและดินรวนทรายในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
ซึ่งเปนดินที่มีความหนาแนนสูง ดินจะเกิดการแนนทึบ การเพิ่มปริมาณอินทรียวัตถุลงดินชวยลด

ความแนนทึบของดิน ชุมพล และวิศิษฐ (2532) ศึกษาการใชปุยพืชสดลดความหนาแนนของดินในชุด
ดินปากชอง พบวาพืชปุยสดทุกชนิดเมื่อไถกลบและทิ้งไวใหสลายตัวในดินนาน 20 วัน และมีการใช
ตอเนื่องกันเปนเวลา 2 ป ความหนาแนนของดินลดลง และความพรุนของดินเพิ่มขึ้นอยางเห็นไดชัด
2) พืชตระกูลถั่วที่ใชเปนอาหาร พืชจําพวกนี้ฝกออนและเมล็ดใชเปนอาหารของมนุษย

ใบเปนอาหารของสัตวเลี้ยง ภายหลังการเก็บเกี่ยวฝกและเมล็ดออกไปแลว สามารถไถกลบลําตนลง
ดินเปนปุยพืชสดบํารุงดินตอไป แตใหปริมาณน้ําหนักสดตอไรต่ํา ไมนิยมใชปลูกเปนปุยพืชสด ไดแก
ถั่วเหลือง ถั่วเขียว ถั่วลิสง ถั่วดํา ถั่วพุม ถั่วแขก ถั่วแดง และถั่วฝกยาว เปนตน
3) พืชตระกูลถั่วไมพุมและไมยืนตน พืชจําพวกนี้มีการเจริญเติบโตคอนขางสูงแตก

กิ่งกานสาขาไดมาก ลักษณะเนื้อไมคอนขางแข็งถึงแข็ง นิยมปลูกเปนแถวถี่ชิด ทําหนาที่เปนไมบังลม