Page 23 - เปรียบเทียบพันธุ์หญ้าแฝกและพืชคลุมดินต่อการฟื้นฟูและการปรับปรุงสมบัติทางกายภาพและเคมีของดิน

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

7

เปอรเซ็นต ที่ระดับความลึกดิน 0-20 และ 20-40 เซนติเมตร ตามลําดับ เมื่อเปรียบเทียบกับไมมีแถว
หญาแฝก ในฤดูแลงทําใหปริมาณความชื้นในดินเพิ่มขึ้น 42.1 และ 13.3 เปอรเซ็นต ที่ระดับความลึก
ดินทั้ง 2 ระดับ เนื่องจากในฤดูฝนจะมีความชื้นในดินมากกวาในชวงฤดูแลง นอกจากนี้การคายน้ําของ
พืชในชวงฤดูฝน ดินมีความชื้นอยางเพียงพอ อัตราการคายน้ํานอย สวนในฤดูแลงความชื้นในดินลดลง

ซึ่งไมเพียงพอกับความตองการของพืช อัตราการคายน้ําของพืชจะเพิ่มมากขึ้น
Hu et al. (1997) ไดศึกษาปริมาณความชื้นในสวนมะนาวดวยการคลุมโคน
ตนดวยใบหญาแฝก และฟางขาวเปรียบเทียบกับการไมใชวัสดุคลุมดิน ผลการศึกษาพบวาใบหญาแฝก
ชวยรักษาความชื้นในดินไดสูงกวาฟางขาว และไมคลุมดิน เทากับ 4.5 และ 17.9 เปอรเซ็นต ตามลําดับ

และในชวงกลางฤดูแลง จะมีความแตกตางที่สูงเทากับ 10.3 และ 27.8 เปอรเซ็นต ตามลําดับ ดังนั้น
การคลุมดินดวยใบหญาแฝกจะทําใหเพิ่มความทนทานตอความแหงแลงของพื้นที่เพาะปลูก ได
ระยะเวลา 6-10 วัน Xia et al. (1996) รายงานวาหญาแฝกชวยปองกันความรอนจากแสงแดดใน
สวนสม โดยทําใหอุณหภูมิในฤดูรอนใตตนสมที่ระดับผิวดิน ที่ระดับ 20 เซนติเมตร จากผิวดิน และที่

ระดับ 150 เซนติเมตร เหนือผิวดินมีอุณหภูมิต่ํากวาสวนสมที่ไมปลูกหญาแฝก และความชื้นในสวนสม
เพิ่มขึ้นดวย นอกจากนี้ Liyu (1988) รายงานวาในประเทศจีนมีการปลูกแถวหญาแฝกระหวางตนชา
และพืชอื่น ๆ มีการตัดแตงใบแลวนําไปใชเปนวัสดุคลุมดินในพื้นที่ปลูกพืชดังกลาว ใบหญาแฝกชวย

รักษาความชื้นในดิน ทําใหอุณหภูมิดินลดต่ําลง ชวยปกปองความแหงแลงในฤดูรอนและความหนาว
เย็นของอากาศในฤดูหนาว
สุภา (2544) ศึกษาอิทธิพลของการตัดใบหญาแฝกคลุมดินตอการเปลี่ยน
แปลงปริมาณความชื้นที่เปนประโยชนของดินในชวงฤดูแลง ในพื้นที่โครงการปลูกปาชัยพัฒนา-แมฟา
หลวง พบวาดินที่ระดับความลึก 0-20 เซนติเมตร มีปริมาณความชื้นที่เปนประโยชนลดลงอยาง

รวดเร็ว กวาดินระดับความลึก 20-50 และ 50-80 เซนติเมตร สวนปริมาณความชื้นที่เปนประโยชน
ของดินชวงฤดูแลงตลอดระยะเวลา 30 วัน ระหวางการตัดใบหญาแฝกคลุมดิน ไมคลุมดิน และไมตัด
ใบ โดยวิธีการไมตัดใบสวนใหญมีปริมาณความชื้นสูงกวาการตัดใบคลุมดินและไมคลุมดิน ทั้งนี้เปน

เพราะหญาแฝกมีการแตกกอใบออนมีการใชน้ํา สําหรับการเจริญเติบโตทําใหความชื้นดินลดลง สวน
การคลุมดินมีสวนชวยใหการระเหยน้ําจากผิวดินลดลง ธวัชชัย และคณะ (2537) รายงานวา การตัด
ใบหญาแฝกมาคลุมดินชวยรักษาความชุมชื้นได โดยในพื้นที่ 1 ไร สามารถตัดใบหญาแฝกได 2.0–2.5
ตัน เมื่อตากแหงจะเหลือน้ําหนัก 1 ใน 3 สวน (700-800 กิโลกรัม) และตนหญาแฝกที่ยอยสลายเปน

ปุยอินทรีย ทําใหดินมีความอุดมสมบูรณเพิ่มขึ้น Grimshaw (1998) พบวาการปลูกหญาแฝกในพื้นที่
ไมผลสามารถเพิ่มความชื้นของดินในชวงฤดูแลงสูงถึง 30 เปอรเซ็นต Xia et al. (1996) พบวาฤดู
แลง ความชื้นดินในพื้นที่ปลูกหญาแฝกสูงกวาพื้นที่ที่ไมปลูกถึง 42.1 เปอรเซ็นต สวนฤดูฝนความชื้น
ดินในพื้นที่ปลูกหญาแฝกสูงกวาพื้นที่ที่ไมปลูกถึง 20.3 เปอรเซ็นต มีงานวิจัยที่ใชประโยชนหญาแฝก

เพื่อรักษาความชุมชื้นในดินที่ปลูกพืชไรหลายชนิด เชนพื้นที่ปลูกมันสําปะหลัง ปริมาณน้ําฝน 1,240
มิลลิเมตร พบวาการปลูกแนวหญาแฝกชวยลดปริมาณการสูญเสียดินจาก 23 เหลือ 0.2 ตันตอไรตอป
น้ําไหลบาลดลงจาก 11.3 เหลือ 3.6 เปอรเซ็นต จึงชวยรักษาความชุมชื้นในดินไวเปนอยางดี พื้นที่
ลาดชันที่ปลูกหญาแฝกจะมีปริมาณน้ําที่ไหลผานดินชั้นบนลงสูชั้นลางมากขึ้น ดินมีความชื้นและ

ยาวนานขึ้น จากระบบรากของหญาแฝกที่สามารถแทงทะลุผานชั้นดินไดนั้น อาจจะทําใหน้ําสามารถ