Page 32 - การปรับปรุงบำรุงดินนาข้าวในศูนย์ถ่ายทอดเทคโนโลยีการพัฒนาที่ดิน ตำบลหนองกรด อำเภอเมือง จังหวัดนครสวรรค์

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
25

เกี่ยวตอซังข้าวออก ใช้เมล็ดถั่วหยอดลงไปในนาโดยตรง และปลูกทันทีที่เกี่ยวข้าวเสร็จ ในขณะที่ดิน
ยังมีความชื้นอยู่ หรือจะปลูกโดยการไถพรวนดินอย่างดีก็ได้ และไถกลบระยะออกดอก ประมาณ 45-

50 วัน
ชนิดปุ๋ยพืชสดที่นิยมปลูก กรมพัฒนาที่ดิน (2550) ระบุถึงชนิดพืชตระกูลถั่วที่นิยมใช้เป็นพืช

ปุ๋ยสดในประเทศไทย ดังนี้
1) ถั่วพุ่ม (Cowpea) ชื่อวิทยาศาสตร์คือ Vigna unguiculata walp. ลักษณะโดยทั่วไป ล า
ต้นเป็นพุ่มเตี้ยสูงประมาณ 40 เซนติเมตร บางชนิดล าต้นอาจจะเลื้อยบนดินบ้างเล็กน้อย เช่น ถั่วพุ่ม

ลาย เจริญเติบโตได้ดีในสภาพภูมิอากาศร้อน ดินร่วนซุย มีการระบายน้ าและอากาศดี เป็นพืชทนแล้ง

ปลูกก่อนฤดูฝนหรือปลายฤดูฝน อายุออกดอกประมาณ 30-45 วัน ลักษณะฝักคล้ายถั่วฝักยาว มี
ปริมาณโปรตีนค่อนข้างสูง เมล็ดและฝักสดน ามาใช้ประกอบอาหารได้ เศษเหลือของถั่วพุ่มน ามาใช้

เป็นอาหารสัตว์ได้ วิธีการปลูกโดยปลูกแบบหว่านเมล็ดเพื่อการไถกลบเป็นปุ๋ยพืชสดหรือปลูกเป็นหลุม

ในแถว ระยะ 30 x 50 เซนติเมตร อัตราเมล็ดที่ใช้ปลูก หว่านเพื่อไถกลบอัตราเมล็ด 8-10 กิโลกรัม
ต่อไร่ การใช้ประโยชน์เพื่อใช้เป็นปุ๋ยพืชสด ควรท าการไถกลบเมื่อมีอายุ 40-45 วัน จะให้ผลผลิต

น้ าหนักสดประมาณ 1-3 ตันต่อไร่ ให้ธาตุไนโตรเจน ประมาณ 14.18 กิโลกรัมต่อไร่ เพื่อเก็บเมล็ด
พันธุ์ ใช้ระยะปลูก 50 x 100 เซนติเมตร อายุเก็บเกี่ยว 80-150 วัน ได้ผลผลิตประมาณ 70 กิโลกรัม

ต่อไร่ ปริมาณธาตุอาหารที่ได้ หลังจากไถกลบแล้วจะสลายตัวภายใน 30 วัน มีเปอร์เซ็นต์ธาตุอาหาร
ไนโตรเจน ฟอสฟอรัส และ โพแทสเซียม ประมาณ 2.92 0.45 และ 4.00 ตามล าดับ

2) ถั่วพร้า (Jack bean) ชื่อวิทยาศาสตร์คือ Canavalia ensiformis ลักษณะโดยทั่วไป

เป็นพืชตระกูลถั่วเมืองร้อน เมล็ดจะมีสีขาว ลักษณะเป็นทรงพุ่มเจริญเติบโตและปรับตัวได้ดีใน สภาพ
ดินฟ้าอากาศเกือบทุกภาคของประเทศไทย มีล าต้นแข็งแรงและระบบรากลึก สามารถขึ้นได้ดีใน

สภาพดินเหนียวและดินกรด ปลูกในช่วงเวลาต้นฤดูฝน

วิธีการปลูก ปลูกเป็นหลุม ระยะปลูก 50 x 50 เซนติเมตร ใช้เมล็ดอัตรา 10-12 กิโลกรัม
ต่อไร่ หรือ วิธีการหว่านแล้วพรวนกลบเมล็ด ถ้าปลูกเพื่อผลิตเมล็ดพันธุ์ใช้ระยะปลูก 70 x 100

เซนติเมตร อัตราเมล็ด 10 กิโลกรัมต่อไร่ การใช้ประโยชน์เพื่อใช้เป็นปุ๋ยพืชสด ควรท าการไถกลบเมื่อ
อายุประมาณ 45-60 วัน ระยะออกดอกให้ผลผลิตน้ าหนักสด 1.5-3 ตันต่อไร่ ให้ปริมาณธาตุ

ไนโตรเจนประมาณ 3.5 กิโลกรัมต่อไร่ ถั่วพร้าชอบพื้นที่ที่มีแดดค่อนข้างจัด แต่ก็สามารถขึ้นได้ดีใน
บริเวณพุ่มเงาไม้ทนแล้งและเจริญเติบโตได้ดีในพื้นที่ที่มีฝนตกน้อย ประมาณ 700 มิลลิเมตรต่อปี

จนกระทั่ง ฝนตกมากถึง 4,200 มิลลิเมตรต่อปี โดยทั่วไปชอบดินดอน ระบายน้ าดี ทนต่อสภาพความ

เค็มได้ดีกว่าพืชตระกูลถั่วชนิดอื่นๆ ใช้คลุมดิน ป้องกันการชะล้างพังทลายใช้คลุมได้อายุสั้นไม่เกิน 6
เดือนเพราะมีทรงพุ่มแตกกิ่งก้านสาขาได้ดี ใบขนาดใหญ่ประสานกันมีจ านวนมาก จึงสามารถป้องกัน

เม็ดฝน ตกกระทบผิวดินได้ น้ าหนักสด มีผลต่อการคลุมดิน ประมาณ 4 ตันต่อไร่ ซึ่งอยู่ในเกณฑ์สูง