Page 28 - การปรับปรุงบำรุงดินนาข้าวในศูนย์ถ่ายทอดเทคโนโลยีการพัฒนาที่ดิน ตำบลหนองกรด อำเภอเมือง จังหวัดนครสวรรค์

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
21

กรมพัฒนาที่ดิน (2550) ระบุว่า ปุ๋ยพืชสด หมายถึง ปุ๋ยอินทรีย์ชนิดหนึ่งที่ได้จากการตัด สับ
หรือ ไถกลบพืชในช่วงที่พืชออกดอก เพราะจะมีน้ าหนักสดและปริมาณธาตุอาหารสูง โดยมี

จุดประสงค์เพื่อปรับปรุงบ ารุงดินให้มีความอุดมสมบูรณ์
ประโยชน์ของปุ๋ยพืชสด กรมพัฒนาที่ดิน (2558) กล่าวถึงประโยชน์ของปุ๋ยพืชสด ดังนี้

1) เพิ่มอินทรียวัตถุ (organic matter) การไถกลบพืชปุ๋ยสดลงในดินจะท าให้มีการเพิ่มขึ้น
ของอินทรียวัตถุในดิน หลังจากพืชปุ๋ยสดสลายตัวสมบูรณ์แล้วและยังเป็นการชดเชยปริมาณ

อินทรียวัตถุในดินที่สูญเสียไป เนื่องจากการเพาะปลูกหรืออื่น ๆ ก็ตามด้วย หากท าการไถกลบพืช
ปุ๋ยสดอย่างสม่ าเสมอเป็นประจ าก็จะท าให้ดินนั้นมีปริมาณของอินทรียวัตถุเพิ่มขึ้นซึ่งเป็นการช่วยใน

ด้านส่งเสริมและสนับสนุนกิจกรรมของจุลินทรีย์ในดิน ด าเนินไปอย่างมีประสิทธิภาพ อีกทั้ง

อินทรียวัตถุยังช่วยในการปรับปรุงโครงสร้างของดินให้เหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของพืชอีกด้วย
2) เพิ่มไนโตรเจนให้แก่ดิน ปุ๋ยพืชสดที่ได้ท าการไถกลบและสลายตัวในดินโดยสมบูรณ์แล้วจะ

เพิ่มธาตุอาหารไนโตรเจนให้แก่ดินได้เป็นอย่างดีประมาณ 9.10-36.30 กิโลกรัมต่อไร่ ต่อการไถกลบ
1 ครั้ง ซึ่งได้จากการสลายตัวของปุ๋ยพืชสดเอง และจากแบคทีเรียที่ชื่อ Rhizobium spp. ซึ่งอาศัย

อยู่ในปมรากพืชตระกูลถั่วสามารถตรึงไนโตรเจน ธาตุไนโตรเจนนี้ก็จะเป็นประโยชน์แก่พืชเศรษฐกิจ

อื่น ๆ ที่ปลูกตามมาโดยพืชสามารถดูดเอาไปใช้ได้โดยเฉลี่ยประมาณ 50-80 เปอร์เซ็นต์ของปริมาณ
ไนโตรเจนในพืชทั้งหมดท าให้สามารถลดต้นทุนการใช้ปุ๋ยเคมีโดยเฉพาะปุ๋ยยูเรีย และปุ๋ยแอมโมเนียม

ซัลเฟต
3) ช่วยรักษาปริมาณธาตุอาหารพืชในดิน เนื่องจากพืชปุ๋ยพืชสดจะดูดหรือใช้ประโยชน์ปุ๋ยซึ่ง

ตกค้างอยู่จากการใส่ให้พืชหลักหรือพืชเศรษฐกิจ อันเป็นการป้องกันการสูญเสียมิให้ธาตุอาหารพืช

นั้นๆ ถูกชะล้างไป และเมื่อไถกลบพืชปุ๋ยสดนั้นแล้วปริมาณธาตุอาหารก็จะกลับลงไปสู่ดินใหม่
เพื่อให้พืชหลักในฤดูถัดไปใช้ประโยชน์ได้

4) ช่วยระบายน้ าและอากาศในดิน พืชปุ๋ยสดที่เป็นพืชตระกูลถั่วบางชนิด มีระบบรากลึก
สามารถที่จะดึงเอาธาตุอาหารพืชที่อยู่ในดินลึก ซึ่งพืชชนิดอื่น ๆ ที่ระบบรากสั้นไม่สามารถน ามาใช้

ในดินชั้นบนได้ และเมื่อมีการไถกลบพืชปุ๋ยสดนั้นก็จะเป็นการเพิ่มธาตุอาหารในดินชั้นบนได้ และราก

ของพืชปุ๋ยสดที่ชอนไชอยู่ในดินจะท าให้มีการระบายน้ าและอากาศในดินมากขึ้น
5) ช่วยในการอนุรักษ์ดินและน้ า ใช้เป็นพืชคลุมดินก็สามารถช่วยไม่ให้หน้าดินเกิดการชะล้าง

พังทลาย อันเกิดจากน้ าและลม และเมื่อเศษใบหรือกิ่งของพืชคลุมนั้นหมดอายุลงก็จะหลุดร่วงลงทับ
ถมในหน้าดิน และต่อมาเกิดกระบวนการย่อยสลายตัว เพิ่มอินทรียวัตถุให้แก่ดินอีก

6) ช่วยในเรื่องการปรับปรุงโครงสร้างทางกายภาพของดินให้ดีขึ้น เพื่อให้เหมาะสมแก่การ

ปลูกพืช ซึ่งปุ๋ยพืชสดเมื่อสลายตัวสมบูรณ์แล้วจะเพิ่มอินทรียวัตถุให้แก่ดิน อันจะเป็นตัวแทรกอยู่
ระหว่างเม็ดดินท าให้ดินนั้นเกาะตัวกันอย่างหลวม ๆ ท าให้ดินอุ้มน้ าดีขึ้น