Page 37 - การปรับปรุงบำรุงดินนาข้าวในศูนย์ถ่ายทอดเทคโนโลยีการพัฒนาที่ดิน ตำบลหนองกรด อำเภอเมือง จังหวัดนครสวรรค์
P. 37
ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
30
ความร้อนมากอาจท าลายชีวิตเมล็ดพันธุ์ได้เมื่อตากได้ประมาณ 1-2 แดด ความชื้นประมาณ 14
เปอร์เซ็นต์ ก็จะน าเข้าเก็บรักษาต่อไป เมล็ดพันธุ์พืชทุกชนิดถ้าเก็บรักษาไว้อย่างถูกวิธีก็จะท า ให้เมล็ด
พันธุ์นั้นยังคงมีเปอร์เซ็นต์ความงอกสูงอยู่ได้นานโดยปกติเมล็ดพันธุ์ตระกูลถั่วที่มีเปอร์เซ็นต์น้ ามันสูง
จะเก็บไว้ได้ไม่นาน ประมาณไม่เกิน 5-6 เดือน เปอร์เซ็นต์ความงอกจะลดลงมาก เช่น ถั่วเหลือง ถั่ว
เขียว ถั่วลิสง ฯลฯ ส่วนเมล็ดพันธุ์พืชปุ๋ยสดตระกูลถั่วที่มีเปอร์เซ็นต์น้ ามันน้อยกว่าสามารถเก็บไว้ได้
นานกว่า เช่น ปอเทือง โสนต่างๆ ฯลฯ อาจเก็บไว้ได้นานถึง 2 ปี ทั้งนี้การเก็บเมล็ดพันธุ์พืชปุ๋ยสด
อย่างถูกวิธีนั้น ควรเก็บในภาชนะที่สามารถเก็บได้มิดชิด ควรเก็บรักษาไว้ในโรงเก็บที่มีความชื้นต่ า
และอุณหภูมิค่อนข้างต่ า มีการระบายอากาศดี อย่างไรก็ตามเพื่อป้องกันความเสียหายอันเกิดจากโรค
และแมลงเข้าท าลายเมล็ดพันธุ์ ควรมีการท าลายป้องกันแมลงศัตรูเมล็ดพันธุ์ก่อนที่จะน าเมล็ดพันธุ์พืช
ปุ๋ยสดเข้าเก็บรักษาโดยวิธีรมยาเมล็ดพันธุ์เพื่อก าจัดแมลงที่ติดมากับเมล็ดด้วยยา เช่น Phostoxin
อัตรา ½-1 เม็ดต่อเมล็ด 100 กิโลกรัม และคลุกเมล็ดด้วยยา Malathion ชนิดผง 2 เปอร์เซ็นต์ อัตรา
50 กรัมต่อเมล็ด 100 กิโลกรัม เป็นต้น เมล็ดพันธุ์ที่ได้ด าเนินการเก็บโดยถูกวิธีนี้ก็จะมีประสิทธิภาพ
คงเปอร์เซ็นต์ความงอกที่ดีไว้ได้นาน เพื่อน าไปปลูกใช้ประโยชน์ในโอกาสต่อไป
จากการที่เกษตรกรส่วนใหญ่ท านาอย่างต่อเนื่อง โดยไม่มีการพักดินและปรับปรุงบ ารุง
ดิน ท าให้ทรัพยากรดินเสื่อมโทรมลง ซึ่งปัญหาเหล่านี้นับเป็นปัญหาที่นักวิชาการและนักส่งเสริม
การเกษตรได้พยายามหาทางแก้ไขอยู่ตลอดมา เช่น ได้มีการศึกษาวิจัย การส่งเสริมการใช้ปุ๋ยอินทรีย์
ชนิดต่างๆ เพื่อปรับปรุงบ ารุงดิน แต่ก็ยังไม่เป็นที่ยอมรับของเกษตรกรมากนัก จ าเป็นต้องหาวิธีการที่
จะท าให้เกษตรกรเห็นคุณค่าของการใช้ปุ๋ยพืชสดเพื่อปรับปรุงบ ารุงดินในนาเพื่อเพิ่มธาตุอาหารให้แก่
ดินและเพิ่มผลผลิตทางการเกษตร โดยได้มีนักวิชาการหลายท่านได้ท าการศึกษาวิจัยเกี่ยวกับการ
ส่งเสริมการใช้ปุ๋ยพืชสดเพื่อปรับปรุงหลายๆ ผลงาน ดังนี้
อรทัย (2545) ศึกษาสภาพการใช้ปุ๋ยอินทรีย์ของเกษตรกรผู้เข้าร่วมโครงการศูนย์
ส่งเสริมและผลิตพันธุ์ข้าวชุมชน ปี 2543 พบว่า เกษตรกรร้อยละ 63.02 ใช้ปุ๋ยพืชสดโดยวิธีการ
หว่านก่อนปลูกข้าว ซึ่งสอดคล้องกับผลการศึกษาของ เรณู (2549) ที่พบว่า ผู้ใช้ปุ๋ยพืชสดทั้งหมดใช้
ปุ๋ยพืชสดก่อนการท านา
สามารถ (2548) ศึกษาเรื่องปัจจัยที่มีผลต่อการยอมรับการใช้ปุ๋ยพืชสดเพื่อเพิ่มผลผลิต
ข้าวหอมมะลิของหมอดินอาสาในเขตทุ่งกุลาร้องไห้ จังหวัดสุรินทร์ พบว่า เกษตรกรมีปัญหา เกี่ยวกับ
เมล็ดพันธุ์มีไม่เพียงพอต่อความต้องการ การสนับสนุนเมล็ดพันธุ์ล่าช้าไม่ตรงกับความต้องการ ท าให้
ระยะเวลาปลูกล่าช้า ส่งผลให้ได้ปริมาณน้ าหนักสดน้อยกว่ามาตรฐาน ตลาดรับซื้อข้าวหอมมะลิที่ใช้
ปุ๋ยพืชสดราคาเดียวกับที่ใช้ปุ๋ยเคมี และการส่งเสริมการใช้พืชปุ๋ยสดของทางราชการมีข้อจ ากัด
เกี่ยวกับระยะเวลาและงบประมาณ
