Page 43 - การใช้เทคโนโลยีการพัฒนาที่ดินในการปลูกทุเรียนพันธุ์หมอนทองเพื่อพัฒนาเข้าสู่ระบบเกษตรอินทรีย์ ตำบลแหลมงอบ อำเภอแหลมงอบ จังหวัดตราด

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
29

เลือกใช้ระบบการปลูกพืชที่เหมาะสม เลือกระบบการปลูกพืชที่มีระบบรากลึกสลับกับพืชที่มีระบบ
รากตื้น เพื่อเป็นการน่าเอาอาหารที่ถูกชะล้างละลายลงในดินล่างมาใช้ การปลูกพืชหมุนเวียนชนิด
ต่างๆ สลับกับพืชตะกูลถั่ว และการปลูกหญ้าแฝกล้อมรอบไม้ผล เพื่อดักเก็บตะกอนและรักษา
ความชื้นในดินบริเวณรอบๆ ต้นไม้ (กรมพัฒนาที่ดิน, 2547)

3.5 การใช้เทคโนโลยีชีวภาพของกรมพัฒนาที่ดินในระบบเกษตรอินทรีย์
3.5.1 การผลิตปุ๋ยหมักโดยใช้สารเร่งซุปเปอร์ พด.1
ปุ๋ยหมัก เป็นปุ๋ยอินทรีย์ชนิดหนึ่ง เกิดจากการน่าซากหรือเศษเหลือจากพืชมาหมักรวมกัน

และผ่านกระบวนการย่อยสลายโดยกิจกรรมจุลินทรีย์ จนเปลี่ยนสภาพไปจากเดิมเป็นวัสดุที่มีลักษณะ
อ่อนนุ่ม เปื่อยยุ่ย ไม่แข็งกระด้าง และมีสีน้่าตาลปนด่า (กรมพัฒนาที่ดิน, 2551)
สารเร่งซุปเปอร์ พด.1 เป็นกลุ่มจุลินทรีย์ที่มีประสิทธิภาพสูงในการย่อยสลายวัสดุเหลือใช้จาก
การเกษตร และอุตสาหกรรมแปรรูปผลผลิตทางการเกษตร เพื่อผลิตปุ๋ยหมักในเวลารวดเร็วและมี

คุณภาพสูงขึ้น ประกอบด้วยเชื้อรา และแอคติโนมัยซีสที่ย่อยสารประกอบเซลลูโลสและแบคทีเรียที่
ย่อยไขมัน มีจุดเด่นคือ เป็นจุลินทรีย์ที่ทนอุณหภูมิสูง เป็นจุลินทรีย์ที่สามารถสร้างสปอร์จึงเก็บรักษา
ผลิตภัณฑ์ได้นาน มีประสิทธิภาพสูงในการย่อยสลายสารประกอบเซลลูโลส ย่อยสลายน้่ามันไขมันใน

วัสดุหมักที่ย่อยสลายยาก สามารผลิตปุ๋ยหมักในระยะเวลารวดเร็ว และมีคุณภาพ อีกทั้งยังสามารถ
ย่อยวัสดุเหลือใช้ได้หลากหลายและครอบคลุมมากขึ้น
คุณสมบัติของจุลินทรีย์ในสารเร่งซุปเปอร์ พด.1 คือ เป็นจุลินทรีย์ที่ต้องการอากาศใน
กระบวนการย่อยสลาย เจริญได้ดีที่อุณหภูมิ 30-35 องศาเซลเซียส ในช่วงค่าความเป็นกรดเป็นด่าง
ระหว่าง 6-8 และความชื้น 50-70 เปอร์เซ็นต์

การหมักวัสดุก่อนน่าไปใช้ ในการน่าเศษพืชหรือมูลสัตว์ชนิดต่างๆ ไปใส่ในดินโดยไม่ผ่าน
กระบวนการหมักก่อนนั้น มักจะพบปัญหาในเรื่องของเมล็ดวัชพืช รวมถึงจุลินทรีย์ที่ก่อให้เกิดโรคและ
ไข่ของแมลงที่เป็นศัตรูพืชที่ติดปนมา อีกทั้งการน่าเศษวัสดุเหล่านั้นใส่ลงในดินโดยตรง จะเกิดความ

ร้อนและมีการดึงไนโตรเจนจากดินไปใช้โดยจุลินทรีย์ในระหว่างการย่อยสลาย ท่าให้ดินบริเวณนั้นขาด
ไนโตรเจน ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อการเจริญเติบโตของพืช ท่าให้พืชชะงักและแสดงอาการใบเหลืองได้
ดังนั้นจึงควรน่าเศษซากพืชและมูลสัตว์ไปหมักก่อน โดยความร้อนที่เกิดขึ้นในระหว่างกระบวนการ
ย่อยสลายและสะสมอยู่ในกองปุ๋ยหมักต่อเนื่องเป็นเวลานาน

ผลดีของการหมักวัสดุก่อนน่าไปใช้ คือ สามารถท่าลายเชื้อสาเหตุโรคพืชบางชนิด เช่น เชื้อรา
Helaminthosporium maydis ที่ก่อให้เกิดโรคใบไหม้ของข้าวโพด ท่าลายไข่พยาธิและเชื้อ
แบคทีเรียที่ก่อให้เกิดโรค เช่น เชื้อ Escherichia coil ที่ก่อให้เกิดระบาดทางเดินอาหารตายภายใน
15-20 นาที ที่ 60 องศาเซลเซียส ส่วน Entamoeba Histolytica ก่อให้เกิดโรค Amabiasis ตาย ที่

68 องศาเซลเซียส ท่าลายไข่ของแมลงศัตรูพืช โดยท่าให้ไข่แมลงฝ่อและไม่สามารถเจริญเติบโตเป็น
แมลงต่อได้และยังมีผลต่อการท่าลายเมล็ดวัชพืชที่ติดมากับเศษพืชได้ด้วยเช่นกัน
วัสดุส่าหรับผลิตปุ๋ยหมัก ประกอบด้วย วัสดุเศษพืชชนิดต่างๆ ได้แก่ วัสดุเหลือใช้ทาง
การเกษตร ทั้งส่วนที่เป็นต้น กิ่ง ก้าน ใบ และเปลือกจากไร่นา เช่น ฟางและตอซังข้าว ต้นข้าวโพด