Page 38 - การใช้เทคโนโลยีการพัฒนาที่ดินในการปลูกทุเรียนพันธุ์หมอนทองเพื่อพัฒนาเข้าสู่ระบบเกษตรอินทรีย์ ตำบลแหลมงอบ อำเภอแหลมงอบ จังหวัดตราด

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
24

3.3 มาตรฐานเกษตรอินทรีย์
เกษตรอินทรีย์ เป็นระบบการจัดการด้านการเกษตรแบบองค์รวมที่เกื้อหนุนต่อระบบนิเวศ
และความหลากหลายทางชีวภาพ โดยเน้นการใช้วัสดุธรรมชาติ หลีกเลี่ยงวัตถุดิบที่ได้จากการ
สังเคราะห์ และไม่ใช้พืช สัตว์ หรือจุลินทรีย์ที่ได้มาจากการดัดแปรพันธุกรรม (GMO) มีการจัดการกับ

ผลิตภัณฑ์ โดยเน้นการแปรรูปด้วยความระมัดระวัง เพื่อรักษาสภาพการเป็นเกษตรอินทรีย์ และ
คุณภาพที่ส่าคัญของผลิตภัณฑ์ในทุกขั้นตอน (ส่านักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ,
2561)
หลักการของเกษตรอินทรีย์ คือ พัฒนาระบบการผลิตไปสู่แนวทางเกษตรผสมผสานที่มีความ

หลากหลายของพืชและสัตว์ พัฒนาระบบการผลิตที่พึ่งพาตนเองโดยเฉพาะปุ๋ยจากวัสดุธรรมชาติ
ภายในฟาร์ม ฟื้นฟูและรักษาความอุดมสมบูรณ์ของดินและคุณภาพน้่าด้วยดินทรียวัตถุ เช่น ปุ๋ยคอก
ปุ๋ยหมัก และปุ๋ยพืชสดอย่างต่อเนื่อง รักษาความสมดุลของธรรมชาติ และความยั่งยืนของระบบนิเวศ
โดยรวม ป้องกันและหลีกเลี่ยงการปฏิบัติที่ท่าให้เกิดมลพิษต่อสิ่งแวดล้อม ยึดหลักการปฏิบัติหลังการ

เก็บเกี่ยวและการแปรรูปที่เป็นวิธีธรรชาติ ประหยัดพลังงาน และส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมน้อย
ที่สุด รักษาความหลากหลายทางชีวภาพของระบบการเกษตรภายในฟาร์มและระบบนิเวศรอบข้าง
รวมทั้งอนุรักษ์แหล่งที่อยู่อาศัยตามธรรมชาติของพืชและสัตว์ป่า รักษาความเป็นอินทรีย์ตลอดห่วงโซ่

การผลิต แปรรูป เก็บรักษา และจ่าหน่าย หลีกเลี่ยงการใช้สารเคมีสังเคราะห์ตลอดกระบวนการผลิต
แปรรูป และเก็บรักษา ผลิตผล ผลิตภัณฑ์หรือส่วนประกอบของผลิตภัณฑ์ต้องไม่มาจากการดัดแปร
พันธุกรรม หรือ GMO และผลิตภัณฑ์หรือส่วนประกอบต้องไม่ผ่านการฉายรังสี
การผลิตระบบเกษตรอินทรีย์ในปัจจุบัน มีระบบการรับรองที่เป็นมาตรฐานหลายระบบ ที่
ส่าคัญและเป็นที่รู้จักแพร่หลาย คือ ระบบการรับรองแบบมีส่วนร่วม (Participatory Guarantee

Systems : PGS) เป็นระบบการรับรองเกษตรอินทรีย์โดยชุมชน การมีส่วนร่วมอย่างเข้มแข็ง และ
ต่อเนื่องของผู้มีส่วนได้ส่วนสียของชุมชน ภายใต้หลักการพื้นฐาน ความไว้วางใจซึ่งกันและกัน การเป็น
เครือข่ายทางสังคม และการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ (มูลนิธิเกษตรอินทรีย์ไทย, 2559)

หลักการส่าคัญของระบบการรับรองแบบมีส่วนร่วม คือ 1) การแลกเปลี่ยนความคิดเห็นเป็น
จุดแข็งของกระบวนการ 2) การมีส่วนร่วมบนพื้นฐานการมีส่วนร่วมของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียที่สนับสนุน
เป็นเจ้าของโครงการร่วมกัน 3) ความโปร่งใส กลุ่มต้องจัดท่าระบบการรับประกันการผลิต ซึ่งจะต้อง
วางแผนร่วมกัน 4) ความไว้วางใจเป็นกระบวนการที่มั่นใจว่าผู้ผลิตแต่ละคนปกป้องธรรมชาติและ

สุขภาพของผู้บริโภคด้วยการผลิตตามหลักการเกษตรอินทรีย์ 5) ความสัมพันธ์แบบแนวราบ ผู้มีส่วน
ได้ส่วนเสียทุกภาคส่วนมีความเสมอภาค ใช้ระบบประชาธิปไตย ด้วยการแลกเปลี่ยน หมุนเวียน ความ
รับผิดชอบ 6) กระบวนการเรียนรู้ เป็นการประเมินในลักษณะเรียนรู้ร่วมกันและเป็นการตรวจสอบ
ความเข้าใจในมาตรฐาน 7) การด่าเนินงานในรูปเครือข่าย การขับเคลื่อนระบบนี้อยู่ภายใต้การ

ด่าเนินงานของเครือข่ายที่หลากหลาย การท่าให้ระบบมีความโปร่งใสและเข้าถึงได้ทั้งจาก
ผู้ประกอบการและผู้บริโภคนั้น