Page 32 - การศึกษาลักษณะและสมบัติของดินเพื่อวินิฉัยคุณภาพดินด้านปฐพีกลศาสตร์ในดินตัวแทนหลัก 41 ชุดดินของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

19

ดังนั้น การจัดระดับความเหมาะสมของดินด้านปฐพีกลศาสตร์ ก้อนหินโผล่ที่มีขนาดเส้นผ่าน
ศูนย์กลางมากกว่า 25 เซนติเมตร ถึงจะเป็นข้อจํากัดและอุปสรรคในการปฏิบัติงานสําหรับการใช้เป็นแหล่ง
หน้าดิน แหล่งทรายหรือกรวด ดินถมหรือดินคันทาง เส้นทางแนวถนน บ่อขุด คันกั้นน้ํา ระบบบ่อเกรอะ การสร้าง

โรงงานอุตสาหกรรมขนาดเล็ก การสร้างอาคารต่ําๆ และการใช้ยานพาหนะในช่วงฤดูฝน ซึ่งไม่สามารถใช้เกณฑ์
การประเมินปริมาณก้อนหินโผล่ทางงานด้านสํารวจดินได้

3.16 หินพื้นโผล่ (rockiness)

การที่พื้นผิวของดินมีหินพื้นโผล่ โดยที่มีชั้นหินพื้นทอดตัวเป็นแนวยาวติดต่อกันอยู่ใต้ดินในระดับ
ความลึกที่ไม่แน่นอน การเคลื่อนย้ายหรือเก็บออกไปจากพื้นที่จะกระทําไม่ได้ จึงเป็นอุปสรรคอย่างถาวรต่อการ

ปฏิบัติงาน โดยงานด้านปฐพีกลศาสตร์ได้แบ่งปริมาณหินพื้นโผล่เป็น 6 ชั้น (Fraser et al., 1985) ดังตารางที่ 13

ตารางที่ 13 ชั้นของปริมาณหินพื้นโผล่

ชั้น ชื่อชั้น ร้อยละของพื้นผิว

0 ไม่มีหินพื้นโผล่ (non rocky) < 2

1 หินพื้นโผล่เล็กน้อย (slightly rocky) 2 - 10

2 หินพื้นโผล่ปานกลาง (moderately rocky) 10 - 25

3 หินพื้นโผล่มาก (very rocky) 25 - 50

4 หินพื้นโผล่มากที่สุด (exceedingly rocky) 50 - 90

5 หินพื้นโผล่มากเกินไป (excessively rocky) > 90

3.17 อันตรายจากการถูกน้ําท่วม (flooding hazards)

สภาพน้ําท่วมมีผลกระทบต่อการใช้ประโยชน์ที่ดิน พื้นที่บริเวณนั้นจะมีความเหมาะสมอยู่ใน

ระดับใด ขึ้นอยู่กับความเสี่ยงต่อการถูกน้ําท่วมหรือน้ําไหลบ่าผ่านพื้นที่ จนทําความเสียหาย น้ําที่ท่วมขังนี้
อาจเกิดขึ้นภายหลังจากที่มีฝนตกหนักหรือมีน้ําไหลบ่ามาอย่างรวดเร็วและรุนแรงจากพื้นที่ที่อยู่สูงกว่า
สภาพน้ําท่วมขังกําหนดโดยใช้ความถี่หรือจํานวนครั้งที่เกิดน้ําท่วมในรอบปี (กองสํารวจและจําแนกดิน, 2543)
โดยบันทึกความถี่จากการถูกน้ําท่วมของพื้นที่บริเวณนั้น เช่น ไม่มีน้ําท่วมขังภายใน 20 ปี (none) หรือ 5 - 20

ปีท่วมหนึ่งครั้ง (5 - 20 year/a time) หรือท่วมปีละครั้งทุกปี (once year) เป็นต้น

การประเมินศักยภาพของดินที่เหมาะสมในเรื่องการใช้เป็นเส้นทางแนวถนน บ่อเกรอะ โรงงาน
อุตสาหกรรมขนาดเล็ก และอาคารต่ําๆ ต้องอยู่ในสภาพพื้นที่ที่ไม่มีน้ําท่วมขัง เนื่องจากบริเวณที่มีน้ําท่วมขัง
หรือท่วมบ่อยครั้งต่อรอบปี ไม่เหมาะสมที่จะกําหนดเป็นเส้นทางแนวถนน การก่อสร้างต้องลงทุนสูง ใช้เทคนิค

พิเศษ และถนนที่สร้างแล้วมีโอกาสชํารุดหรือเสียหายได้ง่าย

3.18 เสถียรภาพของความลาดชัน (slope stability)

เสถียรภาพของความลาดชัน หมายถึง ความมั่นคงของความลาดต่างๆ เช่น ที่ลาดเขา ที่ลาดคันดิน
ที่ลาดข้างเขื่อน ที่ลาดข้างคันคลอง เป็นต้น (กรมชลประทาน, 2553) เสถียรภาพของความลาดชันเป็น