Page 26 - การศึกษาลักษณะและสมบัติของดินเพื่อวินิฉัยคุณภาพดินด้านปฐพีกลศาสตร์ในดินตัวแทนหลัก 41 ชุดดินของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

13

ตารางที่ 7 ระดับการกัดกร่อนของท่อเหล็กที่ไม่เคลือบผิว

ระดับ pH

ต่ํา 4.0 - 5.4 (ดินทราย ดินอินทรีย์)

4.0 - 4.9 (ดินร่วน ดินเหนียว)
ปานกลาง 2.0 - 4.0 และ > 8.5

สูง 0 - 2.0

ดัดแปลงจาก: สุวณี (2538)

3.8 ความเค็มของดิน (salinity)

ความเค็มของดินวัดได้จากค่าการนําไฟฟ้าของดิน (Electrical Conductivity; EC) มีหน่วยเป็น

เดซิซีเมนส์ต่อเมตรที่ 25 องศาเซลเซียส มีผลต่อการใช้ประโยชน์ของดินทางด้านปฐพีกลศาสตร์ คือ เกิดการ
ผุกร่อนของเหล็กที่ฝังอยู่ในดินที่เป็นเกลือจัด และมีผลต่อการเจริญเติบโตของพืชเมื่อใช้ดินเป็นแหล่งหน้าดิน
หรือการใช้น้ําจากการชลประทาน ซึ่งมีเกลือละลายอยู่เป็นจํานวนมาก ปริมาณเกลือที่เป็นข้อจํากัดที่รุนแรง

มีผลต่อการผุกร่อนของเหล็ก คือ มากกว่า 4 เดซิซีเมนส์ต่อเมตรที่ 25 องศาเซลเซียส และปริมาณเกลือที่เป็น
ข้อจํากัดที่รุนแรง มีผลต่อการเจริญเติบโตของพืช คือ มากกว่า 8 เดซิซีเมนส์ต่อเมตรที่ 25 องศาเซลเซียส
โดยสามารถแบ่งระดับความเค็มของดินที่มีผลต่อการผุกร่อนของเหล็กออกเป็น 4 ชั้น (Fraser et al., 1985)
ดังตารางที่ 8

ตารางที่ 8 ระดับความเค็มของดิน

ค่าการนําไฟฟ้าของดิน
ชื่อชั้น
(เดซิซีเมนส์ต่อเมตร)

ดินไม่เค็ม (non saline) 0 - 4
ดินเค็มเล็กน้อย (slightly saline) 5 - 8

ดินเค็มปานกลาง (moderately saline) 9 - 15
ดินเค็มมาก (strongly saline) > 15

3.9 แร่ดินเหนียว (clay mineral)

จัดเป็นแร่ในกลุ่มฟิลโลซิลิเกต (phyllosilicate mineral) เป็นกลุ่มของแร่ที่พบมากที่สุดใน
อนุภาคขนาดดินเหนียว และโดยทั่วไปเป็นแร่องค์ประกอบหลักของแร่ที่พบในกลุ่มอนุภาคขนาดดินเหนียว
เกิดขึ้นจากผลของการผุพังสลายตัวของแร่ปฐมภูมิหลากหลายชนิดที่เป็นองค์ประกอบของหินเปลือกโลก และ

การสังเคราะห์ขึ้นในดิน แร่ดินเหนียวเป็นแร่ที่มีรูปร่างแบบแผ่น มีธาตุที่เป็นองค์ประกอบหลัก คือ อะลูมินัม
ซิลิคอน ออกซิเจน และไฮโดรเจน มีอยู่มากมายหลายชนิดที่พบในเขตร้อน ได้แก่ แร่เคโอลิไนต์ ฮาลลอยไซต์
ทัลก์ ไพโรฟิลไลต์ อิลไลต์ เวอร์มิคิวไลต์ สเมกไทต์ คลอไรต์ ฟิลโลซิลิเกตสอดชั้น รวมทั้งซีโอไลต์ แอลโลเฟน
และอิมอโกไลต์ (อัญชลี, 2553)

แร่ฟิลโลซิลิเกตแบ่งเป็น 2 กลุ่ม คือ แร่ดินเหนียวประเภท 1:1 และแร่ดินเหนียวประเภท 2:1
โดยแร่ดินเหนียวประเภท 1:1 ที่พบมากในดินเขตร้อน ได้แก่ แร่เคโอลิไนต์ พบมากในดินที่มีการผุพังสูง เช่นใน