Page 35 - การใช้ปุ๋ยอินทรีย์คุณภาพสูงเพื่อเพิ่มความอุดมสมบูรณ์ในดินทรายชายทะเลเพื่อปลูกคะน้าในศูนย์ศึกษาการพัฒนาอ่าวคุ้งกระเบนอันเนื่องมาจากพระราชดำริ

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
24

การใช้ปุ๋ยอินทรีย์ร่วมกับปุ๋ยเคมีเป็นแนวทางหนึ่งในการเพิ่มประสิทธิภาพการใช้ปุ๋ย ลดการ
สูญเสียเนื่องจากปุ๋ยอินทรีย์ช่วยดูดซับไอออนที่ปลดปล่อยจากปุ๋ยเคมีและค่อยๆ ปลดปล่อยไอออน
หรือธาตุอาหารให้แก่พืชต่อไป (ยงยุทธ, 2551)
ปริมาณคุณค่าทางโภชนาการของพืชผักที่ปลูกโดยใช้ปุ๋ยอินทรีย์ เช่น วิตามิน แร่ธาตุและสาร

ต้านอนุมูลอิสระต่าง ๆ ที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกาย มีแนวโน้มมากกว่า พืชผักที่ปลูกโดยใช้ปุ๋ยเคมี
(Asami et al., 2003; Kipkosgei et al., 2003)
ปุ๋ยอินทรีย์ที่ผลิตขึ้นเองหรือวางขายในท้องตลาดส่วนใหญ่ยังคงมีปริมาณธาตุอาหารต่ า

โดยเฉพาะธาตุอาหารหลัก ได้แก่ ไนโตรเจน ฟอสฟอรัส และโพแทสเซียมซึ่งจ าเป็นต่อการเจริญเติบโต
ของพืช อีกทั้งปุ๋ยอินทรีย์ยังมีข้อจากัดบางประการ เช่น มีอัตราการปลดปล่อยธาตุอาหารพืชออกมา
ช้า จึงอาจไม่ทันกับความต้องการของพืช โดยเฉพาะพืชผักที่มีอายุการเก็บเกี่ยวสั้น เนื่องจากธาตุ
อาหารในปุ๋ยอินทรีย์ส่วนใหญ่ยังคงอยู่ในรูปของอินทรีย์สาร ซึ่งจ าเป็นต้องผ่านกระบวนการย่อยสลาย
-
+
เพื่อปลดปล่อยธาตุอาหารพืชให้อยู่ในรูปอนินทรีย์สาร เช่น แอมโมเนียม (NH4 ) และไนเตรต (NO3)
ที่พืชสามารถน าไปใช้ประโยชน์ได้ (ชุติมณฑน์, 2553) ซึ่งหลายหน่วยงาน เช่น กรมพัฒนาที่ดินได้
ท าการศึกษาโดยการน าวัสดุอินทรีย์ หรืออนินทรีย์ธรรมชาติทางการเกษตรที่มีธาตุอาหารสูงมาผ่าน
กระบวนการหมักจนสลายตัวอย่างสมบูรณ์ เพื่อผลิตเป็นปุ๋ยอินทรีย์ที่มีธาตุอาหารหลักในปริมาณสูง

แต่อย่างไรก็ตาม รายงานเกี่ยวกับชนิดและอัตราการใช้ปุ๋ยอินทรีย์คุณภาพสูงที่เหมาะสมต่อการ
เจริญเติบโตของพืชผักนั้นยังมีอยู่อย่างจ ากัด
9.1 ความหมาย
ปุ๋ยอินทรีย์คุณภาพสูง หมายถึง ปุ๋ยอินทรีย์ชนิดไม่เป็นของเหลวที่มีปริมาณธาตุอาหาร

หลักรวมกันไม่เกิน 20 เปอร์เซ็นต์โดยน้ าหนัก โดยได้จากการน าวัสดุอินทรีย์หรืออนินทรีย์ธรรมชาติ
ทางการเกษตรที่มีธาตุอาหารสูงมาผ่านกระบวนการหมักจนสลายตัวสมบูรณ์ น ามาผสมกับวัสดุ
อินทรีย์ หรือสารอนินทรีย์ธรรมชาติทางการเกษตรที่มีธาตุอาหารสูง ซึ่งมาตรฐานของปุ๋ยอินทรีย์
คุณภาพสูงที่ก าหนดโดยกรมพัฒนาที่ดิน มีรายละเอียดดังนี้

1) ปริมาณอินทรียวัตถุรับรอง (organic matter) ไม่ต่ ากว่า 20 เปอร์เซ็นต์ ของ
น้ าหนัก
2) อัตราส่วนคาร์บอนต่อไนโตรเจน (C/N ratio) ไม่เกิน 20:1
3) ค่าการน าไฟฟูา (electrical conductivity) ไม่เกิน 15 เดซิซีเมนส์ต่อเมตร

4) ค่าความเป็นกรดเป็นด่าง (pH) อยู่ระหว่าง 5.5 - 10
5) ปริมาณโซเดียม (Na) ไม่เกิน 1 เปอร์เซ็นต์โดยน้ าหนัก
6) ปริมาณธาตุอาหารหลัก

- ไนโตรเจนทั้งหมด (total N) ไม่น้อยกว่า 1.0 เปอร์เซ็นต์ของน้ าหนัก
- ฟอสเฟตทั้งหมด (total P2O5 ) ไม่น้อยกว่า 2.5 เปอร์เซ็นต์ของน้ าหนัก
- โพแทเซียมทั้งหมด (total K2O) ไม่น้อยกว่า 1.0 เปอร์เซ็นต์ของน้ าหนัก
7) ปริมาณความชื้นของปุ๋ยอินทรีย์ ไม่เกิน 30 เปอร์เซ็นต์ของน้ าหนัก
8) ขนาดของปุ๋ยไม่เกิน 12.5 x 12.5 มิลลิเมตร