Page 52 - การจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ำในพื้นที่โครงการลดการเผาพื้นที่โล่งเตียนเพื่อบรรเทาภาวะโลกร้อน บ้านดอน หมู่ที่ 5 ตำบลสวด อำเภอบ้านหลวง จังหวัดน่าน
P. 52
ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
36
และแบบอื่นๆ
A = R K L S C P
ความหมายของค่าที่ใช้ในสมการ
A คือ ค่าเฉลี่ยปริมาณดินที่สูญเสีย (Soil Loss) ของแปลงปลูกพืชต่อหน่วยพื้นที่
หน่วยวัดเดิมเป็นตันต่อเอเคอร์ต่อปี ปัจจุบันใช้สมการที่แปลงหน่วยเป็นตันต่อเฮคแตร์ต่อปี
R คือ ค่าปัจจัยการกัดกร่อนของฝน (rainfall and runoff erosivity factor)
เป็นค่าความสัมพันธ์ของพลังงานจลน์ของเม็ดฝนที่ตกกระทบผิวหน้าดิน กับปริมาณความหนาแน่น
ของฝน ในช่วงระยะเวลาหนึ่ง หน่วยวัดที่ใช้มีหลายรูปแบบ มีหลายสมการ
K คือ ค่าปัจจัยความคงทนของดิน (soil erodibility factor)
L คือ ค่าปัจจัยความยาวของความลาดเอียง (slope length factor)
S คือ ค่าปัจจัยความลาดชัน (slope steepness factor)
C คือ ค่าปัจจัยพืชและการจัดการ (crop management factor)
P คือ ค่าปัจจัยมาตรการอนุรักษ์ดินและน้ า (conservation practice factor)
ค่าของปัจจัยที่ใช้ใน USLE เป็นตัวเลขทศนิยมที่มีจ านวนเต็มเท่ากับ 1 ยกเว้น
ปัจจัยน้ าฝน (R) มีค่าเป็นจ านวนหลักร้อยหรือหลักพัน ปัจจัยความยาวของความลาดเอียง (L) และ
ปัจจัยความลาดเท (S) ที่มีขนาดใหญ่กว่าแปลงทดลองมาตรฐาน จะมีค่ามากกว่า 1 ทั้งสามปัจจัยนี้
เป็นตัวแปรส าคัญที่จะเป็นสาเหตุให้การประเมินการสูญเสียดินมีค่ามากหรือน้อย ส่วนปัจจัยความ
คงทนของดิน (K) ปัจจัยพืช (C) และปัจจัยด้านมาตรการฯ (P) มีค่าน้อยกว่าหรือไม่เกิน 1 เสมอ
ในการพิจารณา เลือกมาตรการอนุรักษ์ดินและน้ าที่เหมาะสมนั้น ใช้หลัก
พิจารณาจากการปรับลดค่าปัจจัยเหล่านี้ ซึ่งเมื่อค านวณผลลัพธ์ออกมาแล้ว ควรมีค่าการสูญเสียดิน
ลดลงอยู่ในระดับที่ยอมรับได้
A ค่าการสูญเสียดิน (soil loss) หน่วยวัดที่ใช้เป็น ตันต่อเฮคแตร์ต่อปีสามารถ
แปลงหน่วยเป็นตันต่อไร่ต่อปีหรือ มิลลิเมตรต่อปีโดย
เฮคแตร์ = 6.25 ไร่
ถ้าความหนาแน่นเฉลี่ยของดิน = 1.3 ดังนั้น แปลงหน่วยเป็นมิลลิเมตรจึง
เท่ากับ (หน่วยเป็นตันต่อเฮคแตร์) หารด้วย 13
R factor ค่าปัจจัยการกัดกร่อนของฝน คือ ปัจจัยของฝนในปีปกติเป็นผลรวม
รอบปีของผลคูณระหว่างพลังงานจลน์ของฝนที่ตกแต่ละครั้งกับอัตราการตกของฝน ในช่วงที่ฝนตกมี
พลังงานจลน์สูงสุด คือ ช่วงความหนาแน่นของฝนที่เวลา 30 นาที จึงเรียกพลังงานจลน์ของฝนว่า
EI30 และน ามาสร้างเป็นสมการหาค่า R factor ส าหรับประเทศไทยโดยมนูและคณะ (2527) ได้สร้าง
