Page 55 - การจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ำในพื้นที่โครงการลดการเผาพื้นที่โล่งเตียนเพื่อบรรเทาภาวะโลกร้อน บ้านดอน หมู่ที่ 5 ตำบลสวด อำเภอบ้านหลวง จังหวัดน่าน

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
39

หลักการส าคัญของการอนุรักษ์ดินและน้ า ก็คือ การเก็บกักน้ าไหลบ่าบนผิวดินไว้ในที่ๆ
ต้องการ เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุด ในขณะเดียวกันก็ต้องระบายน้ าที่มากเกินความต้องการไปทิ้งในที่

ควบคุมได้ โดยไม่ให้เกิดความเสียหายกับพื้นที่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการกัดเซาะพังทลายของหน้าดิน
สูตรขั้นพื้นฐานที่ใช้ในการออกแบบโครงสร้างอนุรักษ์ดินและน้ า

การประเมินน้ าไหลบ่า โดย Rational Method

อัตราของไหลบ่า (q)

สูตร q = CiA
360

ในที่นี้ q = อัตราของน้ าไหลบ่าสูงสุดมีหน่วยเป็น ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที
C = สัมประสิทธิ์ของนาไหลบ่า

i = ความรุนแรงของน้ าฝนมีหน่วยเป็น มิลลิเมตรต่อชั่วโมง
A = พื้นที่ของบริเวณรับน้ า มีหน่วยเป็นเฮกตาร์

หมายเหตุ ถ้าแปลงสูตรให้พื้นที่มีหน่วยเป็นไร่จะได้สูตรดังนี้ คือ

สูตร q = CiA ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที

360 ×6.25

ปริมาณของน้้าไหลบ่า (Q)

สูตร Q = CIA

ในที่นี้ Q = ปริมาณน้ าไหลบ่า มีหน่วยเป็น ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที
C = สัมประสิทธิ์ของน้ าไหลบ่า

I = ปริมาณน้ าฝนมีหน่วยเป็นมิลลิเมตร

A = พื้นที่ของบริเวณรับน้ า มีหน่วยเป็นเฮกตาร์

หมายเหตุ ในกรณีที่ต้องการหาปริมาณน้ าไหลบ่าในพื้นที่ใดพื้นที่หนึ่งให้เอาพื้นที่มีหน่วยเป็นเฮกตาร์
คูณกับปริมาณนาไหลบ่าจะได้เป็นปริมาตรน้ าไหลบ่ามีหน่วยเป็นลูกบาศก์เมตร (ไชยสิทธิ์, 2556)

3.8 การอนุรักษ์ดินและน้้า

การอนุรักษ์ดินและน้ าหมายถึง การใช้หรือการจัดการทรัพยากรดินและน้ า อย่างมี
ประสิทธิภาพ และเป็นไปตามหลักวิชาการด้านการป้องกันบ ารุงรักษา โดยให้เกิดผลประโยชน์ตอบ

แทนสูงสุดต่อหน่วยเนื้อที่ และให้สามารถคงความอุดมสมบูรณ์อยู่ได้นานตราบเท่าที่จะท าได้ ทั้งนี้ให้