Page 43 - ปุ๋ยอินทรีย์และการใช้ประโยชน์ในประเทศไทย
P. 43
ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
32
ตารางที่ 2.2 ค่า C/N ratio ของสารอินทรีย์ต่างๆ โดยประมาณ
ชนิดของสารประกอบ C/N ratio
จุลินทรีย์ดิน 5 – 15
อินทรียวัตถุในดิน 10 – 15
ปุ๋ยหมัก 15 – 25
ฟางข้าว 80 - 120
ต้นข้าวโพด 40 – 70
กากอ้อย 140 – 200
ขี้เลื่อย 200 – 300
ที่มา: ส่านักเทคโนโลยีชีวภาพทางดิน (2551)
. 4.3 อุณหภูมิในดิน
อุณหภูมิมีผลควบคุมกิจกรรมของจุลินทรีย์ในดินโดยตรง อุณหภูมิที่สูงขึ้นจะเร่งอัตราการ
สลายตัวของสารอินทรีย์ได้มาก ดังนั้นดินในเขตร้อนชื้น เช่น ประเทศไทยจะมีอินทรียวัตถุค่อนข้างต่่าเมื่อ
เปรียบเทียบกับประเทศในเขตหนาวหรือเขตอบอุ่น (คณาจารย์ภาควิชาปฐพีวิทยา, 2541 ) จุลินทรีย์บาง
ชนิดเจริญเติบโตได้ดีในอุณหภูมิต่่า บางชนิดเจริญเติบโตได้ดีในอุณหภูมิสูง ความรวดเร็วในการสลายตัวของ
อินทรียวัตถุขึ้นอยู่กับความสามารถในการย่อยสลายของจุลินทรีย์ดินที่เจริญเติบโตได้ดีในช่วงอุณหภูมินั้น ๆ
นอกจากนี้แล้วอุณหภูมิยังมีผลต่อปฏิกิริยาต่างๆ อีกด้วย โดยทั่วไปแล้วอุณหภูมิที่จัดว่าเหมาะสมในการ
สลายตัวของอินทรียวัตถุอยู่ระหว่าง 25-30 องศาเซลเซียส (อรรถและคณะ, 2548)
4.4 การระบายอากาศของดิน
กระบวนการสร้างพลังงานที่มีประสิทธิภาพที่สุดของจุลินทรีย์ คือ กระบวนการหายใจโดยใช้
ก๊าซออกซิเจน ดังนั้นสภาพการระบายอากาศของดินจึงมีผลต่อกิจกรรมย่อยสลายเศษพืชของจุลินทรีย์
โดยตรง เพราะท่าให้การย่อยสลายเกิดขึ้นได้รวดเร็วและสมบูรณ์ ส่วนใหญ่จะสลายตัวจนกลายเป็นก๊าซ
คาร์บอนไดออกไซด์ จุลินทรีย์ประเภทที่เจริญเติบโตได้ดีในสภาพที่มีอากาศ (aerobic condition) ได้แก่
เชื้อรา แบคทีเรียที่ต้องการอากาศและแอกติโนไมซีสต์เป็นจุลินทรีย์กลุ่มหลักในการท่าให้เกิดการแปรสภาพ
ดังกล่าว ในดินเนื้อหยาบหรือดินที่มีการไถพรวนบ่อยครั้งจะมีอัตราการสลายตัวของสารอินทรีย์รวดเร็วและมี
ระดับอินทรียวัตถุเหลืออยู่ในดินค่อนข้างต่่าเพราะดินมีการระบายอากาศดี ในทางตรงกันข้ามดินที่อยู่ใน
สภาพขาดอากาศหรือมีน้่าท่วมขังอัตราการสลายตัวของสารอินทรีย์จะลดลงอย่างมากและเกิดขึ้นได้ไม่
สมบูรณ์ สารที่ได้จากกระบวนการดังกล่าวมักเป็น กรดอินทรีย์ แอลกอฮอร์และสารอื่นๆ อีกหลายชนิด เช่น
amine mercaptan aldehyde ketone และเกิดก๊าซต่างๆ เช่น ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ ก๊าซไฮโดรเจน
ก๊าซไข่เน่า (H S) หรือแม้แต่ก๊าซมีเทน (CH ) จุลินทรีย์ประเภทที่เจริญเติบโตได้ดีในสภาพที่ไม่มีอากาศ
2
4
