Page 102 - ผลสัมฤทธิ์ของการบูรณาการงานในพื้นที่เขตพัฒนาที่ดินลุ่มน้ำเข็ก อำเภอเขาค้อ จังหวัดเพชรบูรณ์

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
71

8) ท าให้ได้รับผลผลิตสูงขึ้น และได้ผลผลิตที่มีคุณภาพดี
3.5.3 วิธีการปรับปรุงบ ารุงดิน
1) การใช้ปุ๋ยเคมี ใช้ปุ๋ยเคมีที่มีสมบัติและสูตรปุปุ๋ยเหมาะสม เพื่อบ ารุงดินโดยการ

เพิ่มธาตุอาหารพืชที่จ าเป็นให้กับดินและพืช โดยเฉพาะธาตุ N P และ K โดยทั้งนี้ให้ท าการวิเคราะห์
ดินก่อนว่ามีความสมบูรณเพียงไรขาดธาตุอาหารอะไรบ้าง ถ้าดินยังขาดธาตุอาหารพืชชนิดอื่นๆ เช่น
ธาตุอาหารรองหรือธาตุอาหารเสริม ตองพิจารณาให้ธาตุอาหารรอง เช่น ธาตุ Mg S หรือธาตุอาหาร
เสริมชนิดต่างๆ เช่น Zn Fe เป็นการเพิ่มเติมด้วย

2) การใช้ปุ๋ยอินทรีย์และหรือปุ๋ยชีวภาพ เพื่อเพิ่มความอุดมสมบูรณทางด้านธาตุ
อาหารพืชในดินเป็นหลัก การใช้ปุ๋ยอินทรีย์โดยทั่วๆ ไปมีวัตถุประสงค์เพื่อปรับปรุงสมบัติทางกายภาพ
ของดินเป็นส าคัญ จะมีผลดีทั้งในแงของการบ ารุงดินเพื่อเพิ่มพูนธาตุอาหารพืชในดินและการปรับปรุง
สมบัติทางกายภาพของดินไปด้วยพร้อมๆ กัน การใช้ปุ๋ยอินทรีย์และปุ๋ยชีวภาพท าให้เพิ่มปริมาณ

จุลินทรีย์ที่เป็นประโยชน์บางชนิดลงดินหรือส่งเสริมกิจกรรมของจุลินทรีย์ที่เป็นประโยชน์ในดิน
มากกว่าการใช้เพื่อเพิ่มปริมาณธาตุอาหารพืชโดยตรงมีที่ส าคัญได้แก่
(1) ปุ๋ยพืชสด (Green manure) เป็นปุ๋ยอินทรีย์ชนิดหนึ่งที่ได้จากการตัดสับหรือ

ไถกลบลงไปในดินในขณะที่พืชยังเขียวอยู่โดยมีจุดประสงค์เพื่อปรับปรุงบ ารุงดินให้มีความอุดม
สมบูรณ์ในช่วงระยะเวลาที่พืชออกดอกเพราะน้ าหนักสดและปริมาณธาตุอาหารสูงจากนั้นปล่อยให้
เกิดการย่อยสลายจะได้ธาตุอาหารพืชและเพิ่มอินทรียวัตถุแก่ดินพืชปุ๋ยสดที่นิยมเป็นพืชตระกูลถั่ว
เนื่องจากขึ้นได้ง่ายและเจริญเติบโตได้ดีและยังมีคุณสมบัติพิเศษที่รากเป็นที่อยู่อาศัยของไรโซเบียม
โดยไรโซเบียมจะตรึงไนโตรเจนจากอากาศให้อยู่ในรูปที่เป็นประโยชน์ตัวอย่างพืชปุ๋ยสดที่นิยมใช้

ปรับปรุงบ ารุงดินนาของพื้นที่โครงการรักษ์น้ าเพื่อพระแม่ของแผ่นดินลุ่มน้ าขุนน่านเช่นปอเทืองชื่อ
สามัญ Sun hemp ชื่อวิทยาศาสตร์ Crotalaria juncea มีลักษณะล าต้นตั้งตรงแตกกิ่งก้านสาขา
มากมีดอกสีเหลืองออกดอกเมื่ออายุประมาณ 45-50 วันขึ้นได้ดีในพื้นที่ดอนที่มีการระบายน้ าดีไม่

ชอบน้ าท่วมขังทนแล้งปลูกโดยวิธีการหว่านใช้อัตราเมล็ดเฉลี่ย 5 กิโลกรัมต่อไร่จะให้น้ าหนักสดและ
น้ าหนักแห้งเฉลี่ยอยู่ที่ 2,500-3,000 และ 500-840 กิโลกรัมต่อไร่ตามล าดับมีปริมาณธาตุอาหาร
ไนโตรเจนฟอสฟอรัสโพแทสเซียมแคลเซียมแมกนีเซียมและซัลเฟอร์เฉลี่ยร้อยละ 2.76, 0.22, 2.40,
1.53, 2.04 และ 0.96 ตามล าดับปุ๋ยพืชสดช่วยเพิ่มธาตุอาหารให้แก่ดินชดเชยอินทรียวัตถุในดิน

ปรับปรุงคุณสมบัติทางกายภาพของดินให้ดีขึ้น
(2) ปุ๋ยหมักเป็นปุ๋ยอินทรีย์ชนิดหนึ่งซึ่งได้จากการน าชิ้นส่วนของพืชมาหมักในรูป
ของการกองช้อนกันบนพื้นดินหรือในหลุมเศษชิ้นส่วนของพืชที่น ามาหมักจะต้องผ่านกระบวนการ
ย่อยสลายจนแปรสภาพไปจากรูปเดิมโดยกิจกรรมจุลินทรีย์จนกระทั้งได้สารอินทรียวัตถุที่มีความ

คงทนไม่มีกลิ่นมีสีน้ าตาลปนด าและมีอัตราส่วนของสารประกอบคาร์บอนต่อไนโตรเจนต่ ากรมพัฒนา
ที่ดินได้ผลิตสารเร่งท าปุ๋ยคือสารเร่งพด.1 เป็นกลุ่มจุลินทรีย์ที่มีประสิทธิภาพในการย่อยสลายเศษพืช
ประกอบด้วยเชื้อราและแอคติโนมัยชีสที่ย่อยสารประกอบเชลลูโลสและแบคทีเรียย่อยไขมันใส่ลงใน
กองปุ๋ยหมักเพื่อลดระยะเวลาการท าปุ๋ยหมักให้สั้นลงคุณภาพและมาตรฐานของปุ๋ยหมักมีดังนี้

อัตราส่วนสารประกอบคาร์บอนต่อไนโตรเจน (C/N ratio) ไม่มากกว่า 20 ต่อ 1 เกรดปุ๋ยไม่ต่ ากว่า
0.5-0.5-1.0 (% ของN-P O -K 0 ) ตามล าดับความชื้นของปุ๋ยหมักไม่ควรมากกว่าร้อยละ 35 ถึง 40(
2 5 2