Page 67 - หลักการจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ำในเขตพัฒนาที่ดิน
P. 67
62
ออสเตรเลีย สาธารณรัฐประชาชนจีน โคลัมเบีย และ เปอโตริโก เปนตน ถาผูบริหารประเทศยังคงปลอย
ปละละเลยใหการจัดทรัพยากรที่ดินของประเทศไทยเปนไปในลักษณะของการขาดการวางแผนที่ดินอยาง
เพียงพอ อาจจะตองประสบอุทกภัยและการสูญเสียอยางหลีกเลี่ยงไมได
8.11. ระบบลุมน้ํา
สําหรับความหมายของลุมน้ําหมายถึง หนวยของพื้นที่หนึ่งที่เกี่ยวของกับการบริหารและจัดการน้ํา
โดยเฉพาะ มีขนาดความตองการของแตละบุคคล และประเภทของการศึกษา จากคําจํากัดความดังกลาวนี้ จะ
เห็นไดวาขอบเขตของลุมน้ํานั้น จะกําหนดที่ใดก็ไดโดยไมจําเปนตองมีสันเขาเปนสันปนน้ํา แตมีขอสังเกต
วาตองมีแนวโนมที่จะทําใหทราบวา น้ําในลุมน้ําที่ระบายออกจากปากลุมน้ํานั้นมีเทาไร มีฝนตกหรือน้ําไหล
เขาสูลุมน้ําเปนจํานวนเทาใด คําจํากัดความจึงนาที่จะยึดถือไดวามีมาตรฐานที่ดีได โดยเฉพาะบริเวณที่มี
ขอบเขตพื้นที่จํากัด และยังสามารถใชกับพื้นที่เกษตรกรรมตอนลาง ซึ่งมีการถือครองที่ดินหลายเจาของ หรือ
มีความหลากหลายของกษณะภูมิประเทศหรือไม ก็มีความจําเปนบางประการที่ตองกําหนดใหเปนไปตาม
วัตถุประสงคที่จะใชขนาดพื้นที่
8.12. หลักเกณฑในการกําหนดขอบเขตพื้นที่ลุมน้ําหลักและลุมน้ําสาขา
คณะอนุกรรมการศูนยขอมูลสารสนเทศอุทกวิทยา (น้ําผิวดิน) ไดดําเนินการกําหนดขอบเขตของ
ลุมน้ําหลัก 25 ลุมน้ํา และลุมน้ําสาขาลงในแผนที่ภูมิประเทศมาตราสวน 1: 500,000 โดยไดมีการตรวจสอบ
รายละเอียดและความถูกตองกับแผนที่ 1:50,000 และ 1:250,000 การกําหนดเขตดังกลาวที่มีกฎเกณฑการ
แบงเขตลุมน้ํา (Basin) และลุมสาขา (Sub-basin) และการเรียกชื่อลุมน้ําไวดังนี้ (นิพนธ, 2539)
(1) การแบงลุมน้ําสายหลักไดยึดถือเอาแมน้ําสายใหญเปนหลักในการกําหนดขอบเขตแล
การเรียกชื่อของลุมน้ํา นอกจากบางพื้นที่ เชน บริเวณใกลเขตชายแดนติดตอกับประเทศกัมพูชา ซึ่งไมมี
แมน้ําสายใหญที่สามารถใชเปนตัวแทนของลุมน้ําที่จัดแบงไดจึงไดกําหนดขอบเขตแลเรียกชื่อลุมน้ํานั้นๆ
ตามลักษณะตามพื้นที่ชายฝง เชน ลุมแมน้ําฝงทะเลตะวันออก ชายฝงทะเลตะวันตก โดยยึดถืออาวไทยเปน
หลักในการกําหนดชื่อ เชน บริเวณภาคใตของประเทศไทย แบงออกเปน (1) ลุมน้ําภาคใตฝงตะวันออก (2)
ลุมน้ําภาคใตฝงตะวันตก ซึ่งถือตามทิศทางการไหลลงสูทะเลในบริเวณพื้นที่นั้นๆ เปนหลัก สวนบริเวณที่
ติดกับประเทศกัมพูชาใชชื่อวา ลุมน้ําโตนเลสาป ตามชื่อของทะเลสาบที่น้ําในลุมน้ําบริเวณดังกลาวไหลลง
(2) การแบงเขตลุมน้ําสาขา (Sub-basin separation) คณะกรรมการศูนยขอมูลสารสนเทศ
อุทกวิทยา (น้ําผิวดิน) ไดกําหนอหลักเกณฑการแบงลุมน้ําสาขาของ 25 ลุมน้ําหลัก ไวดังนี้
(2.1) กําหนดใหแมน้ําสายหลัก (Main river) เปนลุมน้ําสาขาหนึ่งทีมีรหัสเปน 01 และเรียก
ลุมน้ําสาขานี้เชนเดียวกับชื่อลําน้ําสายหลัก ทั้งนี้เพื่อความสะดวกในการบริการขอมูลเฉพาะของแมน้ําสาย
หลัก