Page 161 - หลักการจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ำในเขตพัฒนาที่ดิน

156

ดานอยูระหวางความลึก 50-100 เซนติเมตรจากผิวดิน จะสงผลกระทบตอการปลูกพืชบางแตไมมากนัก และ

ถาพบชั้นดานอยูลึกมากกวา 100 เซนติเมตรจากผิวดิน ถือวาไมมีปญหาตอการปลูกพืช
12.7.1. ลักษณะของชั้นดาน

ชั้นดานเปนชั้นที่อัดตัวกันแนนหรือมีสารเชื่อมแข็งเปนแนวขนานกับหนาดินที่ความลึกแตกตางกัน

ไป ทําใหไปขวางกั้นการไหลซึมน้ําของดิน การถายเทอากาศในชั้นดินลางถัดไป ขัดขวางการชอนไชของ

รากพืช ชั้นดานแบงออกได 2 ประเภทใหญๆ คือ
(1) ชั้นดานที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ ชั้นดานประเภทนี้เปนชั้นดานที่มีสารเชื่อมแข็ง โดยมีสาร

เชื่อมจาก เหล็ก อินทรียวัตถุ คารบอเนตหรือซิลิกา ชั้นดานดินเหนียว ชั้นหินทรายแปงผุหรือชั้นหินพื้น

(2) ชั้นดานที่เกิดขึ้นจากการใชที่ดินไมเหมาะสม ชั้นดานประเภทนี้เกิดจากการอัดแนนของเนื้อ

ดินจากการไถพรวนดวยเครื่องจักรกลขนาดใหญในภาวะความชื้นที่ดินเปยกแฉะเกินไปที่ระดับความลึก
เดียวเปนประจํา

12.7.2. แนวทางการปรับปรุงแกไขดินดาน

การจัดการพื้นที่ดินดาน สามารถปรับปรุงแกไขได 2 วิธี ไดแก 1 วิธีกล การไถเปดดินดานโดยใช
เครื่องมือไถเปด เชน ไถสิ่ว (ริปเปอร) และวิธีพืช เชน การปลูกหญาแฝกทําลายชั้นดาน หรือปลูกหญาแฝก

ปรับปรุงบํารุงดิน

(1) กรณีพบชั้นดานธรรมชาติอยูตื้นกวา 50 เซนติเมตรจากผิวดิน เลือกพืชที่มีระบบรากตื้นและ

ทนตอสภาพแหงแลง เชน หญาเลี้ยงสัตว หรือทําสวนปา แตถาพบชั้นดานที่เกิดจากใชที่ดินไมเหมาะสม ควร
ไถทําลายชั้นดานดวยเครื่องจักรกลขนาดใหญ หรือขุดหลุมปลูกใหทะลุชั้นดาน ปรับปรุงดินดวยปุยพืชสด

ปุยหมักหรือปุยคอกรวมกับน้ําหมักชีวภาพและปุยเคมีตามชนิดพืชที่ปลูก

(2) กรณีพบชั้นดานธรรมชาติอยูระหวางความลึก 50-100 เซนติเมตรจากผิวดิน เลือกชนิดพืชที่

มีระบบรากตื้นหรือลึกปานกลางมาปลูก โดยมีการปรับปรุงบํารุงดินดวยการไถกลบพืชปุยสดหรือขุดหลุม
ปลูกและปรับปรุงหลุมปลูกดวยปุยหมัก ปุยคอกรวมกับน้ําหมักชีวภาพและปุยเคมี ทํารองระบายระหวาง

แปลงปลูกเปนชวงๆ เพื่อชวยระบายน้ําใตดินออกไปจากบริเวณรากพืชและปองกันโรครากเนา

(3) กรณีพบชั้นดานอยูลึกมากกวา 100 เซนติเมตรจากผิวดิน สามารถปลูกพืชไดทุกชนิด โดย
การปรับปรุงบํารุงดินตามสภาพปญหาของดิน และควรระวังเรื่องรากเนา เมื่อมีฝนตกเปนปริมาณมากและ

นานติดตอกันหลายวัน

(4) การปองกันการเกิดชั้นดานใตชั้นไถพรวน
- การไถพรวนในขณะที่ความชื้นของดินเหมาะสม

- ควรไถดินดวยไถสิ่ว เพื่อทําลายชั้นดานใตชั้นไถพรวนและไถสลับกับการใชผาน 3 และ

ผาล 7 อยางนอย 3 ปตอครั้ง

- เพิ่มอินทรียวัตถุแกดิน โดยใชปุยอินทรีย เชน ปุยคอก ปุยหมัก หรือปุยพืชสด
- การใชระบบการปลูกพืชที่มีระบบรากลึกเปนพืชหมุนเวียน