Page 28 - คู่มือการสำรวจดิน

1. การกรอนแบบแผน (sheet erosion) เกิดขึ้นบนพื้นที่ที่ความลาดชันไมมากนักอนุภาคดินจะถูกเคลื่อนยาย

ในลักษณะแผกระจายทั่วไปพรอมกับน้ําที่ไหลบาพื้นผิวดิน
2. การกรอนแบบริ้ว (rill erosion) เกิดขึ้นบนพื้นที่ที่มีความลาดชันเล็กนอยถึงปานกลางแตไมคอยส่ําเสมอ

เปนการสูญเสียดินไปตามรองเล็กๆ ที่เกิดขึ้นบนผิวดิน ซึ่งอาจจะเกิดจากการที่การกัดเซาะของน้ําเริ่มรุนแรง แตรอง

เหลานี้สามารถทําใหหายไปดวยเครื่องมือไถพรวนธรรมดา
3. การกรอนแบบรอง (gully erosion) มักเกิดบนพื้นที่ที่มีความลาดชันปานกลางหรือลาดชันสูงๆ ซึ่ง

กระบวนการกรอนคอนขางรุนแรง รองจะมีขนาดกวางและลึก อาจเกิดจากบริเวณรองน้ําธรรมชาติ รองที่เกิดจากการ

ไถพรวน รองทางเดินของสัตว เสนทางตางๆ รองระหวางแถวพืช เมื่อมีปริมาณน้ําเพิ่มขึ้นจากฝนตกหรือการใหน้ํา

ชลประทาน รองจะมีขนาดใหญขึ้น การที่จะทําใหรองเหลานี้หายไปตองใชเครื่องมือขนาดใหญและชนิดพิเศษ

4. การกรอนแบบทอ (tunnel erosion) มักจะเกิดบริเวณใตชั้นผิวดินที่มีชองทางใหน้ําไหลผานไดดี ชองทาง

น้ําไหลเหลานั้นอาจเกิดจากการเชื่อมตอของชองวางขนาดใหญ รูของสัตว หรือรอยแตกระแหง รูรากพืชที่ตายและ
ถูกยอยสลายแลว และเมื่อชองวางหรือรูเหลานี้ถูกน้ํากัดเซาะเรื่อยๆ ก็จะขยายใหญขึ้น จนคลายกับเปนทอ (piping)

และบริเวณที่น้ําผานเขามา บางครั้งมีการกัดเซาะมากจนมีขนาดใหญและมีลักษณะคลายเหยือก (juggimg)

21.2) การกรอนโดยลม (wind erosion)

มักพบบริเวณที่มีฝนนอย โดยเฉพาะในชวงแหงแลงความรุนแรงจะขึ้นกับลักษณะความเร็วของกระแสลม
ความมากนอยของพืชพรรณที่ปกคลุมดิน โดยทั่วไปจะไมมีความสัมพันธกับความลาดชันของพื้นที่

การประเมินการสูญเสียดินโดยการกรอนดวยวิธีสนาม

จะใชการคาดคะเนจากการสูญเสียชั้นดินบนซึ่งไดแกชั้นดิน A ซึ่งเปนชั้นผิวดินที่ถูกรบกวนหรือชั้น

ดินอนินทรียที่คลุกเคลาดวยอินทรียวัตถุ และชั้นดิน E ซึ่งเปนชั้นที่อนุภาคดินเหนียวและแรธาตุตางๆ ถูกชะลางลง
ไปสะสมในชั้นดินลางๆ (ตารางที่ 3)

ตารางที่ 3 ชั้นของการกัดกรอน (degree of erosion classes)
ชั้น สัญลักษณ ชื่อเรียก การสูญเสียของชั้นดิน * (%)

1 E0 ไมมีการกอน (non eroded) 0%

2 E1 กรอนเล็กนอย (slightly eroded) 0 - < 25%

3 E2 กรอนปานกลาง(moderately eroded) 25-75%

4 E3 กรอนรุนแรง (severe erosion) >75%
5 E4 กรอนรุนแรงมาก (very severe erosion) 100%

*รอยละการสูญเสียของชั้นดิน A และ/หรือ ชั้น E หรือของชั้นดินตอนบน 20 ซม. (ถาชั้นดิน A และ/หรือ ชั้นดิน E ดั้งเดิมมีความ

หนานอยกวา 20 ซม.)

21