Page 30 - เอกสารวิชาการ การใช้อินทรียวัตถุปรับปรุงดินเค็มชายทะเล : เอกสารวิชาการสถาบันวิจัยพัฒนาเพื่อป้องกันการเป็นทะเลทรายและการเตือนภัย เลขที่ 30/02/48

22

2532 ก) โสนอัฟริกันเปนพืชที่มีไนโตรเจนสูงประมาณ 2-3 เปอรเซ็นต (Becker และ คณะ, 1990) ในขณะที่

สมศรีและคณะ (2538 ก) รายงานวาไนโตรเจนของโสนเมื่อปลูกในดินเค็มภาคตะวันออกเฉียงเหนืออยู

ระหวาง 1.5-3 เปอรเซ็นต มีคา C/N ratio ต่ําประมาณ 14-22 อยางไรก็ตาม เปอรเซ็นตไนโตรเจนจะแปรป
รวนขึ้นอยูกับวันที่ปลูก คา C/N ratio ที่ตําแสดงใหเห็นวางายตอการยอยสลายและปลดปลอยธาตุอาหารให

กับพืชที่ปลูกตามมา

สําหรับอัตราเมล็ดพันธุของโสนอัฟริกันที่ใชกับนาขาวคือ 5-10 กิโลกรัมตอไร ในพื้นที่ดินเค็ม

ควรจะใชในอัตราที่สูงเพื่อเปนการชะลอการเจริญเติบโตและวิวัฒนาการทางลําตนไมใหเนื้อไมแข็งเกินไป
(มิลลิกรัมสมมูลยelu et al, 1994) วิธีการปลูกก็ไมยุงยากโดยการไถเตรียมดิน 1-2 ครั้ง แลวทําการหวาน

เมล็ดโสนอัฟริกันใหกระจายทั่วแปลงสม่ําเสมอ หลังจากนั้นประมาณ 50-60 วันหรือประมาณ 8 สัปดาห ทํา

การไถกลบลงในดิน สําหรับในพื้นที่ดินเค็ม Dargan และคณะ (1982) แนะนําวาควรสับกลบโสนเปนพืชปุย

สดอายุ 7-9 สัปดาห หลังจากการสับกลบพืชปุยสด จะเกิดขบวนการยอยสลายพืชปุยสด ปจจัยสําคัญที่มีผล

ก็คือสภาพแวดลอม ในสภาพที่มีอากาศจะเกิดการสลายตัวอยางรวดเร็วโดยเชื้อรา ซึ่งจะไดสารพวกออกไซด
เชน ไนเตรท ซัลเฟต คารบอนไดออกไซด และสวนที่ยอยสลายยาก สวนในน้ําขังการสลายตัวจะเกิดขึ้นชา

และมีแบคทีเรียชวยในการสลายตัว ผลที่ได คือ แอมโมเนีย มีเทน ไฮโดรเจน คารบอนไดออกไซดและกรด

อินทรียตางๆ (กรมพัฒนาที่ดิน, 2540) สิ่งที่ไดจากการยอยสลายจะไปมีผลกระทบตอพืชหลักที่ปลูกตามมา

ดังนั้นในการพิจารณาการปลูกพืชหลักควรจะพิจารณาผลกระทบตางๆ จากสารเหลานี้ดวย

จากรายงานของนิรันดรและคณะ (2530) ไพรัช (2536) พบวาการสับกลบโสนสงผลใหดิน

เค็มมีความอุดมสมบูรณเพิ่มขึ้น คือ เพิ่มความสามารถในการแลกเปลี่ยนประจุบวก อินทรียวัตถุไนโตรเจน ซึ่ง

ปริมาณไนโตรเจนแปรตามปริมาณอินทรียวัตถุในดินและเพิ่มกิจกรรมของจุลินทรียดิน ซึ่งไพรัชและคณะ
(2541) รายงานวา การใชโสนอัฟริกันสงผลใหขาวไดผลผลิตไมแตกตางกับการใชปุยเคมี คือ เฉลี่ย 247.46

และ 266.64 กิโลกรัมตอไร ตามลําดับ และพบวาการสับกลบโสนอัฟริกันที่มีอายุมากขึ้น ซึ่งใหมวลชีวภาพ

เพิ่มขึ้นนั้น มีแนวโนมใหผลผลิตขาวสูงขึ้น เชนกัน

โสนอัฟริกันมีศักยภาพสูงในการนํามาใชเปนปุยพืชสดปรับปรุงดินเค็มเพื่อเพิ่มผลผลิตขาว
เนื่องจากเจริญเติบโตไดดีในพื้นที่ดินเค็มนอยถึงปานกลาง ทนตอสภาพน้ําขัง ใหปริมาณไนโตรเจนสูง งายตอ

การสับกลบ และยอยสลายปลดปลอยธาตุอาหาร หลังการสับกลบสงผลใหขาวที่ปลูกตามมาใหผลผลิตเพิ่ม

ขึ้น และเมื่อมีการใชรวมกับปุยอินทรียชนิดอื่นๆ เชน ปุยหมัก ปุยคอก ก็สามารถเพิ่มประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น

ในการปรับปรุงดินเค็ม ซึ่งประสิทธิ์ และไพรัช 2547 เปรียบเทียบผลของวัสดุปรับปรุงดินเค็มกับปุยอัตราแนะ
นําตอผลผลิตขาวในดินเค็มชายทะเล พบวา การใชโสนอัฟริกันรวมกับปุยหมักและปุยเคมี จะมีประสิทธิภาพ

สูงในการเพิ่มผลผลิตขาวพันธุชัยนาท 1 เมื่อเทียบกับแปลงควบคุมคือจะไดผลผลิต 729.90 กิโลกรัมตอไร

นอกจากนี้ยังทําใหความเค็มของดินลดลง รวมทั้งปริมาณอินทรียวัตถุ และปริมาณฟอสฟอรัสในดินเพิ่มขึ้น

ดวย (ตารางที่ 3.2)