Page 65 - การจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ำในพื้นที่โครงการอนุรักษ์ดินและน้ำในพื้นที่เสี่ยงภัยต่อดินถล่ม บ้านนาหมัน หมู่ที่ 4 ตำบลแม่จริม อำเภอแม่จริม จังหวัดน่าน

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
52

ในการจัดท้ากราฟ IDF Curve ดังกลําว จ้าเป็นจะต๎องมีข๎อมูลน้้าฝนที่มีการเก็บอยํางตํอเนื่อง
เป็นระยะเวลานานหลายปี ในการค้านวณอัตราการไหลของน้้า วิศวกรต๎องเลือกใช๎กราฟ น้้าฝนของ
สถานีวัดที่อยูํใกล๎โครงการมากที่สุด อารียา และคณะ (2556) ได๎ปรับปรุงการวิเคราะห๑ฝนออกแบบ

ของพื้นที่ลุํมน้้าภาคกลาง โดยรวบรวมข๎อมูลฝนที่ชํวงเวลา 15 30 45 นาที 1 2 3 6 12 และ 24
ชั่วโมง ของสถานีวัดน้้าฝน 19 จังหวัด ในชํวงตั้งแตํปี พ.ศ. 2533 – 2553 แล๎วท้าการทดสอบความ

เหมาะสมของฟังก๑ชันการแจกแจงโอกาสความนําจะเป็นของอนุกรมเวลาข๎อมูลฝนสูงสุดรายปี ทั้ง 19
จังหวัด โดยอาศัยวิธีสไมนอฟ-กอลโมโกรอฟ (Smirnov-Kolmogorov Test)

การหาคําความเข๎มของฝน (i) จากกราฟจ้าเป็นต๎องทราบคําตัวแปรตํอไปนี้ คือ
1) รอบปีการเกิดซ้้าของน้้าฝน (Return period)

2) ชํวงเวลาการตกของฝน (Duration) ที่ใช๎ในการค้านวณก้าหนดให๎เทํากับ
ชํวงเวลาที่น้้าฝนสํวนเกินที่ตกในพื้นที่รับน้้าไหลมารวมพร๎อมกัน ณ จุด Outlet (Time of
Concentration: T ) ซึ่งสามารถหาระยะเวลาที่น้้าไหลบนผิวดินหาได๎จากสมการ ดังนี้
c
ชํวงเวลาที่น้้าไหลจากจุดไกลสุดของพื้นที่ถึงจุดที่ก้าหนด (Time of concentration:
T ) สามารถค้านวณได๎จากสมการ ดังนี้
c

( )

√
เมื่อ T คือ ชํวงเวลาที่น้้าไหลจากจุดไกลสุดของพื้นที่ถึงจุดที่ก้าหนด (ชั่วโมง)
c
L คือ ความยาวของรํองน้้าสายหลักของพื้นที่

S คือ ความลาดชันของรํองน้้าสายหลัก

3.9 การอนุรักษ์ดินและน้ า
การอนุรักษ๑ดินและน้้า (Soil and Water Conservation) หมายถึง การใช๎ทรัพยากรดินและ

น้้าอยํางเหมาะสมด๎วยวิธีชาญฉลาด คุ๎มคํา เกิดประโยชน๑สูงสุด และมีความยั่งยืน การอนุรักษ๑ดินและ
น้้าจะลดการชะล๎างพังทลายของดินได๎ด๎วยการเลือกใช๎ “มาตรการอนุรักษ๑ดินและน้้า (soil and

water conversation measure)” ซึ่งเป็นแนวทางในการอนุรักษ๑ดินและน้้าอยํางเหมาะสม เพื่อใช๎
ป้องกันและรักษาดินไมํให๎ถูกชะล๎างพังทลายทั้งบนพื้นที่ที่มีความลาดชันต่้าจนถึงพื้นที่ที่มีความลาด

ชันสูง เพื่อป้องกันดินไมํให๎หลุดออกโดยการตกกระทบของเม็ดฝนและลม เพื่อลดปริมาณน้้าไหลบํา
เพื่อควบคุมหรือชะลอความเร็วของน้้าไหลบํา และเพิ่มอัตราการไหลซึมของน้้าลงในดิน (กรมพัฒนา
ที่ดิน, 2558) วัตถุประสงค๑ของการอนุรักษ๑ดินและน้้า ได๎แกํ

1) เพื่อลดการชะล๎างพังทลายดิน เพื่อให๎อัตราการสูญเสียดินใกล๎เคียงกับอัตราการ
เกิดดิน และพยายามรักษาให๎อยูํในสภาพที่สมดุล

2) เพื่อรักษาปริมาณธาตุอาหารและระดับความอุดมสมบูรณ๑ของดิน รวมถึงการ
ป้องกันการสูญเสียและการเพิ่มสํวนที่สูญเสียไปโดยวิธีการหนึ่ง