Page 70 - การจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ำในพื้นที่โครงการอนุรักษ์ดินและน้ำในพื้นที่เสี่ยงภัยต่อดินถล่ม บ้านนาหมัน หมู่ที่ 4 ตำบลแม่จริม อำเภอแม่จริม จังหวัดน่าน
P. 70
ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
57
1) กลุํมพันธุ๑หญ๎าแฝกลุํม เป็นสายพันธุ๑ที่มีความสามารถในการปรับตัวเข๎ากับ
สภาพแวดล๎อมตําง ๆ ได๎ดี และคํอนข๎างเร็วบางพันธุ๑น้าเข๎ามาจากตํางประเทศ พันธุ๑หญ๎าแฝกลุํม
ได๎แกํ พันธุ๑สุราษฎร๑ธานี ก้าแพงเพชร 2 ศรีลังกา สงขลา 3 และพระราชทาน
2) พันธุ๑หญ๎าแฝกดอน เป็นสายพันธุ๑ที่พบในที่คํอนข๎างแห๎งหรือดินที่ระบายน้้าดี
สามารถขึ้นได๎ดีที่แดดจัดและที่รํมร้าไร ใบปรกลงคล๎ายกอตระไคร๎ไมํตั้งมากเหมือนหญ๎าแฝกลุํม สาย
พันธุ๑หญ๎าดอน ได๎แกํ พันธุ๑ราชบุรี ประจวบคีรีขันธ๑ ร๎อยเอ็ด ก้าแพงเพชร 1 นครสวรรค๑ และเลย
การใช๎ประโยชน๑ของหญ๎าแฝกในการพัฒนาที่ดินแบํงได๎ 4 ประเภท
1) การใช๎ประโยชน๑หญ๎าแฝกเพื่อการอนุรักษ๑ดินและน้้า
(1) พื้นที่ลาดชัน ให๎ปลูกหญ๎าแฝกเป็นแถวเดี่ยวตามแนวระดับขวางความ
ลาดเทของพื้นที่ จ้าเป็นต๎องมีการวางแนวที่ถูกต๎อง และระยะหํางของแถวหญ๎าแฝกขึ้นอยูํกับ
เปอร๑เซ็นต๑ความลาดชัน เชํน ความลาดชัน 31-35 เปอร๑เซ็นต๑ ระยะหํางแถวหญ๎าแฝก ประมาณ 8
เมตร เป็นต๎น รูปแบบการปลูกแนวหญ๎าแฝกบนพื้นที่ลาดชันสูง ควรปลูกหญ๎าแฝกให๎เป็นแนวรั้ว
บริเวณริมคูรับน้้ารอบเขา เพื่อป้องกันความเสียหายและเพื่อเป็นการรักษาความชุํมชื้นไว๎ในดินได๎อยําง
ยาวนาน
(2) พื้นที่แหลํงน้้า ให๎ปลูกหญ๎าแฝกรอบ ๆ บริเวณด๎านข๎างของแหลํงน้้า จะ
ชํวยกรองเศษพืช ตะกอนดิน รวมทั้งสิ่งปฏิกูลตําง ๆ ไมํให๎ไหลลงสูํแหลํงน้้า นอกจากนี้ รากหญ๎าแฝก
ชํวยยึดดินและดูดซับสารเคมีกํอนที่จะไหลลงสูํแหลํงน้้า การปลูกหญ๎าแฝกบริเวณอํางเก็บน้้า ให๎วาง
แนวปลูกหญ๎าแฝกเป็นแถวตามระดับ 3 แถว โดยแถวที่ 1 ปลูกที่ระดับทางน้้าล๎น แถวที่ 2 ปลูกที่
ระดับสูงกวําแถวที่ 1 ตามแนวดิ่ง 20 เซนติเมตร และแถวที่ 3 ปลูกที่ระดับต่้ากวําแถวที่ 1 ตามแนวดิ่ง
20 เซนติเมตร จนรอบอําง การปลูกบริเวณบํอน้้าหรือสระน้้า ต๎องวางแนวปลูกหญ๎าแฝกตามแนว
ระดับ จ้านวน 2 แถว ได๎แกํ แถวที่ 1 ขอบบํอหํางจากริมขอบบํอประมาณ 50 เซนติเมตร และแถวที่
2 ที่ระดับทางน้้าเข๎า กรณีปลูกบริเวณคลองสํงน้้า แมํน้้าล้าคลอง ให๎ปลูกเป็นแถวตามแนวระดับขนาน
ไปตามคลองสํงน้้า หรือแมํน้้าล้าคลองหํางจากริมคลองสํงน้้า 50 เซนติเมตร สํวนในบริเวณรํองน้้า ให๎
ปลูกหญ๎าแฝกพาดผํานรํองน้้าเป็นรูปตัววีคว่้า (^) สํวนหัวแหลมของตัววีคว่้าจะอยูํกลางรํองน้้า หัน
ทวนน้้า สํวนแขนทั้งสองข๎างของตัววี จะพาดขึ้นไปถึงบนฝั่งรํองน้้าทั้ง 2 ด๎าน โดยระยะหํางระหวําง
แนวตัววี 2 เมตร
(3) พื้นที่ไหลํถนน ให๎ปลูกหญ๎าแฝกบริเวณด๎านข๎างของไหลํถนน ชํวย
ป้องกันความเสียหายของไหลํถนนได๎ดี การวางแนวปลูกหญ๎าแฝกบริเวณด๎านข๎างของไหลํถนน แถว
แรกอยูํบนไหลํถนน แถวถัดลงไปต่้ากวําไหลํถนนประมาณ 50-100 เซนติเมตร ขึ้นอยูํกับเปอร๑เซ็นต๑
และความยาวของความลาดชัน
(4) พื้นที่รํองสวน ควรปลูกหญ๎าแฝก อยํางน๎อย 1 แถว หํางจากริมขอบ
แปลง 30 เซนติเมตร
