Page 64 - การจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ำในพื้นที่โครงการอนุรักษ์ดินและน้ำในพื้นที่เสี่ยงภัยต่อดินถล่ม บ้านนาหมัน หมู่ที่ 4 ตำบลแม่จริม อำเภอแม่จริม จังหวัดน่าน

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
51

คลุมดิน ความสามารถในการอุ๎มน้้าของดิน ความชื้นในดินและรูปรํางของพื้นที่รับน้้า รวมทั้งความเร็ว
ของการไหลบํา ฯลฯ อยํางมาก นอกจากนี้ สัมประสิทธิ์การไหลบําขึ้นอยูํกับความอิ่มน้้าของดิน เมื่อ
ฝนเริ่มตกครั้งแรกดินยังแห๎ง อัตราการซึมคํอนข๎างสูง (หรือคํา C ต่้า) แตํเมื่อฝนตกไปได๎ระยะเวลา

หนึ่ง ๆ คําสัมประสิทธิ์การไหลบําจะสูงขึ้นตามล้าดับ ผลกระทบในลักษณะนี้ จะเกิดขึ้นกับฝนที่เกิดขึ้น
ภายหลังจากฝนหําแรก แตํวําการไหลบํา จะกํอรูปและไหลบําจริง ก็ตํอเมื่อเวลานับจากฝนเริ่มตกได๎

ผํานไปได๎ระยะหนึ่งแล๎ว ดังนั้น การที่จะสมมติวําน้้าไหลบําเกิดขึ้นพร๎อมกับฝนเริ่มตก และน้าเอา
ข๎อมูลมาวิเคราะห๑หาคํา C ยํอมท้าให๎เกิดการผิดพลาดขึ้นได๎ แตํอยํางไรก็ตามการประมาณคําของ C

โดยทั่วไป ก็จะได๎จากตารางที่พิมพ๑เผยแพรํไว๎แล๎วเทํานั้น ตารางที่ 10

ตารางที่ 10 คําสัมประสิทธิ์การไหลบํา (C)

ภูมิประเทศและต้นไม้ปกคลุม ดินทรายปนดินตะกอน ดินเหนียวปนดินตะกอน ดินเหนียวเลน
พื้นที่เป็นป่า (Woodland)

ที่ราบ (ความลาดเท 0-5 %) 0.10 0.30 0.40
ลูกคลื่น (ความลาดเท 5-10 %) 0.25 0.35 0.50

เนิน (ความลาดเท 10-30 %) 0.30 0.50 0.60
ทุ่งหญ้าเลี้ยงสัตว์ (Pasture)

ที่ราบ (ความลาดเท 0-5 %) 0.10 0.30 0.40

ลูกคลื่น (ความลาดเท 5-10 %) 0.16 0.36 0.55
เนิน (ความลาดเท 10-30 %) 0.22 0.42 0.60

พื้นที่เพาะปลูก (Cultivated)
ที่ราบ (ความลาดเท 0-5 %) 0.33 0.50 0.60

ลูกคลื่น (ความลาดเท 5-10 %) 0.40 0.60 0.70
เนิน (ความลาดเท 10-30 %) 0.52 0.72 0.82

ที่มา: กรมพัฒนาที่ดิน (2531)

3.8.3 ความเข๎มของฝน (Rainfall intensity: i) หมายถึง ปริมาณฝนที่ตกลงบนพื้นที่รับน้้าฝน

คิดเป็นความลึกน้้า ตํอ 1 หนํวย เวลา เชํน มิลลิเมตรตํอชั่วโมง เป็นต๎น ซึ่งความเข๎มของฝนจะมีมาก
น๎อยเพียงใด ขึ้นอยูํกับรอบปีของการเกิดซ้้า (Return period) และชํวงเวลาฝนตก (Rainfall
duration) ที่ออกแบบ โดยที่รอบปีการเกิดซ้้า หมายถึงโอกาสที่จะเกิดฝนตกด๎วยความเข๎มฝน i ใน

รอบปีที่ออกแบบ ซึ่งรอบปีการเกิดซ้้าขึ้นอยูํกับความส้าคัญและสภาพพื้นที่ที่เราออกแบบ
การวิเคราะห๑ข๎อมูลความสัมพันธ๑ของความเข๎มของฝน (Rainfall Intensity) กับชํวงเวลาของ

การตก (Duration) กับความถี่ของการเกิด (Frequency) และ สรุปไว๎ในรูปแบบของกราฟที่เรียกวํา
Rainfall Intensity - Duration - Frequency Curve หรือ IDF Curve