Page 68 - การจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ำในพื้นที่โครงการอนุรักษ์ดินและน้ำในพื้นที่เสี่ยงภัยต่อดินถล่ม บ้านนาหมัน หมู่ที่ 4 ตำบลแม่จริม อำเภอแม่จริม จังหวัดน่าน

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
55

(12) ทางล้าเลียงในไรํนา (Farm Road) ใช๎กับพื้นที่ที่มีความลาดเท 2-12
เปอร๑เซ็นต๑ เป็นทางล้าเลียงผลิตผลทางการเกษตรเพื่อความสะดวกในการขนสํง และให๎เครื่องจักรกล
เข๎าท้างานในพื้นที่ (กรมพัฒนาที่ดิน, 2544)

2) มาตรการวิธีพืช (Vegetative Measures) เป็นการเพิ่มความหนาแนํนของพืช
การคลุมดินป้องกันเม็ดฝนกระทบผิวดินตลอดจนการปรับปรุงบ้ารุงดิน ลงทุนต่้า เกษตรกรสามารถ

ปฏิบัติได๎เอง โดยใช๎พืชตระกูลถั่ว หญ๎าเลี้ยงสัตว๑หรือหญ๎าธรรมชาติ ปลูกเป็นแถบขวางความลาดเท
ของพื้นที่หรือปลูกคลุมดิน หรือการใช๎ระบบการปลูกพืชแบบผสมผสาน เพื่อลดความแรงของเม็ดฝน

ดักตะกอนดิน และชะลอความเร็วของน้้า การใช๎มาตรการวิธีพืชให๎เหมาะสมกับสภาพพื้นที่ และปัจจัย
ตําง ๆ ดังนี้

(1) การคลุมดิน (Mulching) ใช๎ได๎ทุกกรณีแล๎วอตํวัตถุประสงค๑ของการ
น้าไปใช๎ เชํน ใช๎เป็นวัสดุคลุมดินกับพืชผัก ไม๎ผล พืชไรํ เป็นต๎น และอาจใช๎วัสดุอื่น ๆ ในการคลุมดิน
เชํน พลาสติก กระดาษ

(2) การปลูกพืชปุ๋ยสด (Green manure Cropping) ใช๎เพื่อการปรับปรุง
บ้ารุงดิน เชํน ใช๎รํวมกับการปลูกพืชหมุนเวียน และการปลูกพืชแซม

(3) การปลูกพืชคลุมดิน (Cover Cropping) เหมาะสมอยํางยิ่งในการปลูก
คลุมดินในสวนไม๎ผล และพื้นที่ความลาดเทสูงเกิน 20 เปอร๑เซ็นต๑ และเป็นดินเลวที่ปลูกพืชเศรษฐกิจ

ไมํคุ๎มคําก็ควรปลูกพืชตระกูลหญ๎าและพืชตระกูลถั่วคลุมดิน
(4) การปลูกพืชสลับเป็นแถบ (Strip Cropping) ใช๎ในพื้นที่ที่มีความลาดเท

ไมํเกิน 15 เปอร๑เซ็นต๑ ชนิดของพืชที่ปลูกควรเป็นพืชที่มีระยะชิด เชํน ถั่วลิสง ถั่วเหลือง สลับกับแถบ
ข๎าวไรํ ข๎าวโพด และข๎าวฟ่าง
(5) การปลูกพืชสลับเป็นแถบไปตามแนวระดับ (Contour strip cropping)

พืชที่ปลูกพืชเป็นแถบสลับกันควรท้าการปลูกในลักษณะพืชหมุนเวียน มีประสิทธิภาพสูงเมื่อพื้นที่มี
ความลาดเทสม่้าเสมอ

(6) การปลูกพืชสลับเป็นแถบตามท๎องไรํ (Field strip cropping) ใช๎รํวมกับ
การปลูกพืชสลับเป็นแถบขวางทางลม จะชํวยป้องกันการชะล๎างพังทลายของดินดีกวําการปลูกพืช
สลับเป็นแถบตามท๎องไรํเพียงอยํางเดียว เหมาะส้าหรับพื้นที่ที่มีความลาดเทไมํสม่้าเสมอมาก ๆ จนไมํ

สามารถท้าแนวระดับได๎
(7) การปลูกพืชสลับเป็นแถบขวางทางลม (Wind strip cropping) ความ

กว๎างของแถบปลูกพืชที่ใช๎ป้องกันลมไมํควรน๎อยกวํา 30 เมตร เหมาะส้าหรับพื้นที่ราบหรือเกือบราบ
และมีปัญหากระแสลมพัดแรงและบํอยครั้งเป็นประจ้า พืชที่ปลูกในแถบระหวํางแถบป้องกันลมควร

เป็นธัญพืชหรือพืชไรํอื่น ๆ
(8) การปลูกพืชตามแนวแก๎แถบ (Buffer strip cropping) ควรใช๎หญ๎าหรือ

พืชตระกูลถั่วคลุมดินที่มีอายุค๎างปี และใช๎เป็นอาหารสัตว๑ได๎ด๎วย