Page 57 - การศึกษาธาตุอาหารในปุ๋ยหมักที่ผลิตจากกากตะกอนน้ำเสีย เทศบาลเมืองป่าตอง อำเภอกะทู้ จังหวัดภูเก็ต

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

50

กากตะกอนและเศษผักลงไปจะเข้าไปเพิ่มปริมาณฟอสฟอรัสให้สูงขึ้น ส่งผลให้ปุ๋ยหมักกากตะกอนร่วมกับ
เศษพืช และกากไขมัน มีค่าปริมาณฟอสฟอรัสมากขึ้นได้
ปริมาณโพแทสเซียมทั้งหมด พบว่า มีแนวโน้มเพิ่มขึ้น เนื่องจากมีการเติมวัสดุหมักประเภทเศษ
ผักซึ่งมีปริมาณโพแทสเซียมสูง ซึ่งคาดว่าจะส่งผลให้ปริมาณโพแทสเซียมในปุ๋ยหมักเพิ่มขึ้นได้

จากการศึกษาแสดงให้เห็นว่า ปุ๋ยหมักกากตะกอนร่วมกับเศษผัก และปุ๋ยหมักกากตะกอนร่วมกับ
เศษผักและกากไขมัน มีคุณภาพเป็นไปตามเกณฑ์มาตรฐานปุ๋ยหมักของกรมพัฒนาที่ดิน โดยพิจารณาจาก
คุณสมบัติทางกายภาพและเคมี รวมทั้งปริมาณธาตุอาหารหลัก อันประกอบด้วยปริมาณไนโตรเจน
ฟอสฟอรัส และโพแทสเซียม โดยปุ๋ยหมักกากตะกอนร่วมกับเศษผัก ใช้ระยะเวลาการหมักน้อยที่สุด และ

มีคุณสมบัติที่สามารถน าไปใช้ประโยชน์ได้ ยกเว้นค่าความชื้นที่คงเหลือสูงอยู่ ดังนั้นหากน าไปประยุกต์ใช้
ประโยชน์ควรน าไปผึ่งแดดก่อนเพื่อลดความชื้นให้เหมาะสมต่อการปลูกพืช ในขณะเดียวกันปุ๋ยหมักกาก
ตะกอนร่วมกับกากไขมันใช้ระยะเวลาในการหมักนานที่สุด ซึ่งยังมีคุณสมบัติบางประการไม่เป็นไปตาม
มาตรฐาน เช่น ค่าความเป็นกรดเป็นด่าง และปริมาณไนโตรเจน ดังนั้น สามารถน าวัสดุหมักประเภทอื่นมา

ช่วยปรับปรุงธาตุอาหารในปุ๋ยหมักให้มีปริมาณที่เหมาะสมเพียงพอ
สรุปได้ว่า วัสดุหมักทั้งสามชนิดมีคุณสมบัติที่เหมาะสมต่อการน ามาใช้เป็นวัสดุหมักร่วมกันที่ดี
ปุ๋ยหมักกากตะกอนร่วมกับเศษผัก และปุ๋ยหมักกากตะกอนร่วมกับเศษผัก และกากไขมัน มีความเป็นไป
ได้ แต่ยังต้องมีน าไปลดความชื้นให้เหมาะสมต่อการปลูกพืช อย่างไรก็ควรพิจารณาปริมาณโลหะหนักอื่นๆ

ที่มีความเป็นพิษในปุ๋ยหมักจะต้องมีค่าต่ ากว่ามาตรฐานปุ๋ยหมักของกรมพัฒนาที่ดินจึงจะถือได้ว่าปลอดภัย
ต่อการน ามาใช้ประโยชน์ทางด้านการเกษตร รวมทั้งจะส่งผลดีต่อการไม่ปนเปื้อนโลหะหนักในสิ่งแวดล้อม
และยังสามารถน ามูลฝอยหรือวัสดุเหลือทิ้งเหล่านี้มาหมุนเวียนใช้ให้เกิดประโยชน์ เป็นวิธีการก าจัดที่ใช้
ต้นทุนต่ าและลดปริมาณมูลฝอยหรือวัสดุเหลือทิ้งที่เกิดขึ้นได้อีกทางเลือกหนึ่ง

ตารางที่ 16 คุณสมบัติทางกายภาพและคุณสมบัติทางเคมีของปุ๋ยหมัก
พารามิเตอร์ กากตะกอน กากตะกอน กากตะกอนร่วมกับ

ร่วมกับเศษผัก ร่วมกับกากไขมัน เศษผัก และกากไขมัน

ความชื้น (เปอร์เซ็นต์) 69.83 20.53 65.95

ค่าความเป็นกรด-ด่าง (pH) 8.71 5.44 6.91
ปริมาณอินทรีย์คาร์บอน 26.16 49.40 31.84
(เปอร์เซ็นต์)
อัตราส่วนคาร์บอนต่อ 16.56 88.22 20.91

ไนโตรเจน (C:N ratio)
ไนโตรเจน (เปอร์เซ็นต์) 1.58 0.56 1.52
ฟอสฟอรัส (เปอร์เซ็นต์) 2.32 0.98 1.96
โพแทสเซียม (เปอร์เซ็นต์) 2.19 0.50 2.00

อัตราการย่อยสลาย 82.00 20.00 78.00
(เปอร์เซ็นต์)

ที่มา : รัชกรและคณะ (2558)