Page 24 - การปรับปรุงบำรุงดินนาข้าวในศูนย์ถ่ายทอดเทคโนโลยีการพัฒนาที่ดิน ตำบลหนองกรด อำเภอเมือง จังหวัดนครสวรรค์

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
17

พันธุ์ของเกษตรกร ต้องเป็นเมล็ดพันธุ์ที่ตรงตามพันธุ์ สะอาด และมีความงอกไม่น้อยกว่า 80
เปอร์เซ็นต์ปลูกโดยวิธีปักด า ใช้เมล็ดพันธุ์ 5-7 กิโลกรัม ตกกล้าเพื่อปักด าในพื้นที่ 1 ไร่ ปลูกวิธีหว่าน
น้ าตม ใช้เมล็ดพันธุ์ 15-20 กิโลกรัมต่อไร่ น าเมล็ดใส่ถุงผ้าดิบหรือกระสอบป่าน แช่น้ า 24 ชั่วโมง
แล้วน าไปหุ้ม 36-48 ชั่วโมง โดยวางกลางแดด คลุมด้วยกระสอบป่าน หมั่นรดน้ าให้กระสอบเปียก

การเตรียมดินและวิธีปลูก ถ้าต้องการเพิ่มความอุดมสมบูรณ์ของดินให้ปฏิบัติอย่างใดอย่าง
หนึ่งดังนี้ หว่านปุ๋ยหมักหรือปุ๋ยคอกที่ย่อยสลายดีแล้ว อัตรา 500-1,000 กิโลกรัมต่อไร่ ก่อนเตรียม
ดิน หรือหว่านเมล็ดพืชปุ๋ยสด เช่น โสนอัฟริกัน ปอเทือง ถั่วพุ่ม ในอัตราเมล็ดพันธุ์ 5 กิโลกรัมต่อไร่
ก่อน ปลูกข้าวประมาณ 2 เดือน ไถกลบเมื่อพืชปุ๋ยสดมีอายุประมาณ 50 วัน

การปลูกโดยวิธีการปักด า มี 2 ขั้นตอน
1) การตกกล้า เตรียมแปลงตกกล้า โดยไถดะ ทิ้งไว้ 7-10 วัน ไถแปร เอาน้ าเข้า แช่ขี้ไถ
คราดปรับระดับผิวดินแล้วท าเทือก แบ่งแปลงย่อย กว้างประมาณ 1-2 เมตร ยาวตามความยาวของ

แปลง ท าร่องน้ าระหว่างแปลงกว้างประมาณ 30 เซนติเมตร แล้วระบายน้ าออก หว่านเมล็ดข้าวที่

เตรียมไว้ บนแปลงให้สม่ าเสมอ ใช้อัตราเมล็ดพันธุ์ 50-70 กรัมต่อตารางเมตร อย่าให้น้ าท่วมแปลง
กล้า แต่ให้มีความชื้นเพียงพอส าหรับการงอก เพิ่มระดับน้ าตามการเจริญเติบโตของต้นข้าว อย่าให้

ท่วมต้นข้าวและไม่เกิน 5 เซนติเมตร จากระดับหลังแปลง

2) การปักด า เตรียมแปลงปักด าโดยไถดะ ทิ้งไว้ 7-10 วัน ไถแปร เอาน้ าเข้า แช่ขี้ไถ คราด
ปรับระดับผิวดินแล้วท าเทือก รักษาระดับน้ าในแปลงปักด าประมาณ 5 เซนติเมตรจากผิวดิน
หลังจากนั้นปักด าโดยใช้ต้นกล้า อายุประมาณ 25 วัน โดยระยะปักด า 20x20 เซนติเมตร จ านวน

3-5 ต้นต่อกอ หลังจากนั้นรักษาระดับน้ าในนาให้เหมาะสมกับการเจริญเติบโตของต้นข้าวประมาณ
0-10 เซนติเมตร อย่าปล่อยให้ต้นข้าวขาดน้ าโดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงก าเนิดช่อดอกถึงออกรวง หลัง

ข้าวออกรวง 80 เปอร์เซ็นต์แล้วประมาณ 20 วัน ระบายน้ าออก
การปลูกโดยวิธีหว่านน้ าตม เตรียมแปลงโดยไถดะ ทิ้งไว้ 7-10 วัน ไถแปร เอาน้ าเข้าแช่ขี้ไถ

ให้พอเหมาะกับการคราด คราดปรับระดับผิวดิน แล้วท าเทือก แล้วจึงแบ่งแปลง กว้าง 5-10 เมตร

ยาวตามความยาวของแปลง ท าร่องน้ าระหว่างแปลงกว้าง 30 เซนติเมตร แล้วระบายน้ าออกหว่าน
เมล็ดข้าวที่เตรียมไว้บนแปลงให้สม่ าเสมอใช้อัตราเมล็ดพันธุ์ 15-20 กิโลกรัมต่อไร่ หลังหว่านเมล็ด

อย่าให้น้ าท่วมแปลง แต่ให้มีความชื้นเพียงพอ ส าหรับการงอก ค่อย ๆ เพิ่มระดับน้ าตามการ
เจริญเติบโตของต้นข้าว อย่าให้ท่วมต้นข้าว และไม่ควรลึกเกิน 10 เซนติเมตร อย่าปล่อยให้ต้นข้าว

ขาดน้ า โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงก าเนิดช่อดอกถึงออกรวง หลังข้าวออกรวง 80 เปอร์เซ็นต์แล้ว

ประมาณ 20 วัน ระบายน้ าออก
การใส่ปุ๋ยและช่วงระยะเวลาของการใส่ปุ๋ยในนาข้าว

นาด าครั้งที่ 1 ให้ปุ๋ยสูตร 16-20-0 หรือ 18-22-0 หรือ 20-20-0 อัตรา 30 กิโลกรัมต่อไร่ที่
ระยะปักด าหรือก่อนปักด า 1 วัน แล้วคราดกลบ หรือให้หลังปักด า 15-20 วัน (หากเป็นดินร่วน
เหนียวปนทรายควรใช้สูตร 16-16-18) ครั้งที่ 2 ให้ปุ๋ยสูตร 46-0-0 อัตรา 10-15 กิโลกรัมต่อไร่ หรือ