Page 18 - แนวทางการจัดทำแผนที่แสดงความลาดชันของพื้นที่จากข้อมูลแบบจำลองระดับสูงเชิงเลขด้วยระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
10

3.8) ข้อมูลสภาพแวดล้อม (Association) คือสภาพภูมิประเทศหรือลักษณะของ
พื้นที่ที่ใกล้เคียง ซึ่งใช้เป็นข้อมูลประกอบการพิจารณาตัดสินใจระบุชี้ชัดได้ว่าวัตถุหรือสิ่งที่ปรากฏบนภาพ

เป็นชนิดใดหรือพื้นที่ประเภทใดเช่นบริเวณ โรงเก็บผลผลิตและลานตากมันจะอยู่ในบริเวณพื้นที่ที่มีการ
ท าไร่มันส าปะหลังเป็นจ านวนมาก ในขณะที่โรงสีข้าว จะอยู่บริเวณพื้นที่นาข้าว เป็นต้น

2.1.3 ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ (Geographic Information System : GIS) เป็นกระบวนการ

ทางเทคนิคหรือวิชาการสมัยใหม่ที่น าคอมพิวเตอร์มาใช้รวบรวม จัดเก็บ และการจัดการข้อมูลเชิงพื้นที่
ซึ่งสามารถน ามาประยุกต์ใช้เพื่อจัดท าระบบฐานข้อมูลทางด้านทรัพยากร (Resource Mapping) เพื่อการ

วางแผนการบริหารจัดการทั้งในภาครัฐ เอกชน และประชาชน เป็นเครื่องมือที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล

เชิงพื้นที่ (Spatial Data) โดยน าข้อมูลในรูปแบบหรือลักษณะต่าง ๆของพื้นที่ศึกษาจัดท าให้อยู่ในรูปแบบ
ที่มีความสัมพันธ์เชื่อมโยงกันและกัน ตามชนิดและรายละเอียดของข้อมูลนั้นๆ เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีที่สุด

ตามต้องการ สามารถน าเสนอในรูปแบบของแผนที่และรายงาน เป็นระบบที่มีศักยภาพในการจัดเก็บ การจัดท า
การจัดการ การวิเคราะห์ และการน าเสนอผลงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ (สุเพชร จิรขจรกุล, 2552)

ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์เป็นระบบที่สามารถน าเอาข้อมูลมารวบรวม จัดเก็บและวิเคราะห์อย่างเป็นระบบ
สามารถเรียกใช้งานสืบค้นข้อมูล และปรับปรุง แก้ไขข้อมูลได้อย่างสะดวก รวดเร็ว ส าหรับใช้เป็นสารสนเทศ

เพื่อสนับสนุนการตัดสินใจวางแผนในด้านต่างๆ ได้แก่ การจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

การเกษตรและการประเมินผลผลิตทางการเกษตร การจัดการทางด้านผังเมืองและชุมชน การป้องกัน
และให้ความช่วยเหลือผู้ประสบภัยพิบัติ (ส านักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ , 2552)

ซึ่งมีความเกี่ยวข้องกับการศึกษาถึงลักษณะข้อมูล โครงสร้างข้อมูล เทคนิควิธีการน าเข้าข้อมูล (Data Input)

รวมถึงการแก้ไข และการปรับปรุงข้อมูลให้เป็นปัจจุบัน การออกแบบฐานข้อมูลเชิงพื้นที่ การสร้าง
พจนานุกรมข้อมูล (Data dictionary) การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงพื้นที่ (Spatial Analysis) การตีความหมาย

จากผลการวิเคราะห์ และการแสดงข้อมูลเชิงพื้นที่ในรูปแบบต่างๆ
การวิเคราะห์ข้อมูลสารสนเทศภูมิศาสตร์ มีความแตกต่างจากการวิเคราะห์ข้อมูลในรูปแบบอื่นๆ

เนื่องจากข้อมูลสารสนเทศภูมิศาสตร์ที่น ามาวิเคราะห์นั้นประกอบด้วยข้อมูลเชิงพื้นที่และข้อมูลเชิงบรรยาย
โดยสามารถน าข้อมูลทั้งสองประเภทมาวิเคราะห์ร่วมกันในคราวเดียวกัน ผลลัพธ์ที่ได้จะประกอบด้วยข้อมูล

ทั้งสองประเภท โดยในการด าเนินการในครั้งนี้ได้น าเทคนิควิธีการวิเคราะห์แบบการซ้อนทับข้อมูล

(Overlay analysis) ซึ่งเป็นวิธีการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงพื้นที่เพื่อหาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยมากกว่า 1 ปัจจัย
โดยเป็นการกระท ากับข้อมูลตั้งแต่ 2 ชั้นข้อมูลขึ้นไป ตามเงื่อนไขที่ได้จากการวิเคราะห์ซึ่งอาจจะเป็นแบบ

คณิตศาสตร์หรือตรรกศาสตร์เพื่อได้มาซึ่งผลลัพธ์ที่ต้องการบนพื้นที่ใดพื้นที่หนึ่งของแต่ละชั้นข้อมูล

ซึ่งจะต้องมีระบบพิกัดที่ตรงกันโดยผลลัพธ์ที่ได้คือชั้นข้อมูลใหม่ตามเงื่อนไขที่ก าหนดไว้ ส าหรับวิธีการ
วิเคราะห์ข้อมูลสารสนเทศภูมิศาสตร์โดยใช้เทคนิคการซ้อนทับชั้นข้อมูลที่น ามาใช้ในการด าเนินงาน ได้แก่

1) การวิเคราะห์ข้อมูลสารสนเทศภูมิศาสตร์โดยเทคนิคการซ้อนทับข้อมูลเชิงเส้น
(Vector overlay) เป็นการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงพื้นที่ (Spatial data) และข้อมูลเชิงบรรยาย (Attribute data)

ของชั้นข้อมูล (Layer) 2 ชั้นข้อมูลเข้าด้วยกัน ซึ่งจะได้ผลลัพธ์เป็นชั้นข้อมูลใหม่ที่มีรูปลักษณ์ (feature)