Page 42 - การศึกษาวิเคราะห์พื้นที่น้ำท่วมซ้ำซากภาคใต้

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

36

(Overlay) เข้ำมำช่วยในกำรศึกษำควำมสัมพันธ์ของปัจจัยที่มีอิทธิผลท้ำให้เกิดน ้ำท่วม ผลกำรศึกษำ
พบว่ำมี 7 ปัจจัยที่เกี่ยวข้องได้แก่ ปริมำณน ้ำฝน ควำมหนำแน่นลุ่มน ้ำป่ำสักตอนบน ควำมหนำแน่น
ล้ำห้วย ควำมลำดชัน ลักษณะพื นที่และควำมสูง กำรใช้ประโยชน์ที่ดิน และชุดดิน ซึ่งจ้ำแนกพื นที่ที่มี

ควำมเสี่ยงออกเป็น 5 ระดับ ได้แก่ พื นที่เสี่ยงต่อกำรเกิดน ้ำท่วมต่้ำมำก ต่้ำ ปำนกลำง สูง และสูงมำก
ซึ่งมีพื นที่ร้อยละ 3.03, 42.81, 0.07, 3.25 และ 0.14 พบว่ำบริเวณแม่น ้ำป่ำสักตอนบนเป็นพื นที่ที่มี
ควำมเสี่ยงต่อกำรเกิดน ้ำท่วมสูงมำก โดยจะเกิดในช่วงเดือนกันยำยนถึงตุลำคม ระยะในกำรเกิด
ประมำณ 3-7 วัน จำกกำรประเมินลกระทบและกำรหำแนวทำงในกำรป้องกันจำกกำรเกิดน ้ำท่วม
โดยกำรใช้แบบสอบถำม 90 ตัวอย่ำงจำกประชำชนใน 3 ต้ำบล ที่ได้รับผลกระทบจำกน ้ำท่วม

ได้แก่ ต้ำบลบุ่งคล้ำ ต้ำบลบ้ำนไร่ และต้ำบลลำนบ่ำ พบว่ำพื นที่เสี่ยงต่อกำรเกิดน ้ำท่วมมีผลกระทบ
ในเรื่องเกษตรกรรมมำกที่สุด เนื่องจำกบริเวณพื นที่ส่วนใหญ่ประกอบอำชีพเกษตรกรรมเป็นหลักใน
กำรป้องกันจำกกำรเกิดน ้ำท่วมประชำชนจะมีกำรป้องกัน โดยสร้ำงก้ำแพงข้ำงล้ำน ้ำซึ่งจะช่วยให้น ้ำ

ไม่เอ่อล้นมำท่วมที่อยู่อำศัย พื นที่เกษตรกรรม และอื่นๆ
3.7 การหาพื นที่เสี่ยงต่อการเกิดน ้าท่วม

กำรหำพื นที่เสี่ยงภัยต่อกำรเกิดน ้ำท่วมเป็นกำรคำดกำรณ์จำกกำรใช้ฐำนข้อมูลด้ำนต่ำงๆ ไม่ว่ำ
จะเป็น ข้อมูลอุตุนิยมวิทยำ ข้อมูลภำพถ่ำยจำกดำวเทียม ข้อมูลสภำพกำรใช้ประโยชน์ที่ดิน ข้อมูลดิน
มำท้ำกำรวิเครำะห์พื นที่เสี่ยงภัยน ้ำท่วมออกมำเพื่อใช้ส้ำหรับเป็นฐำนข้อมูลเบื องต้นส้ำหรับกำร
เตรียมกำรณ์ในกำรรับมือกับปัญหำน ้ำท่วมที่อำจจะเกิดขึ น ซึ่งกำรหำพื นที่เสี่ยงต่อกำรเกิดน ้ำท่วม

ได้มีงำนวิจัยที่เกี่ยวข้อง ในกำรหำกรอบแนวคิดและมุมมองเกี่ยวกับกำรวิเครำะห์พื นที่เสี่ยงภัยน ้ำท่วม ดังนี
พรรณวดี (2544) ได้ศึกษำกำรเกิดน ้ำท่วมบริเวณลุ่มน ้ำยม จังหวัดแพร่ โดยใช้แบบจ้ำลองทำง
คณิตศำสตร์ MIKE 11 ในกำรพยำกรณ์กำรเกิดน ้ำท่วมใน รอบกำรเกิดซ ้ำ 10 ปี 25 ปี และ 100 ปี
ตำมล้ำดับ และศึกษำลักษณะกำรเปลี่ยนแปลงกำรใช้ที่ดินในอนำคต ซึ่งได้น้ำระบบสำรสนเทศภูมิศำสตร์

มำใช้ในกำรแสดงผลกำรพยำกรณ์ในเชิงพื นที่น ้ำท่วม ซึ่งแผนที่ที่ได้น้ำมำใช้ในกำรวิเครำะห์ร่วมกับ
ปัจจัยทำงกำยภำพและลักษณะกำรเปลี่ยนแปลงกำรใช้ที่ดินในอนำคต เพื่อเสนอแนะแนวทำงกำร
จัดกำรพื นที่น ้ำท่วมที่จะเกิดขึ นในอนำคต บริเวณลุ่มน ้ำยม จังหวัดแพร่ ผลกำรศึกษำได้ระดับน ้ำสูงสุด
ที่รอบปีกำรเกิดซ ้ำ 10 ปี 25 ปี และ 100 ปี ตำมล้ำดับ ซึ่งมีระดับน ้ำสูงกว่ำระดับของตลิ่งเป็นช่วงๆ

ตลอดล้ำน ้ำและพบว่ำพื นที่น ้ำท่วมโดยส่วนใหญ่ เป็นพื นที่ที่มีกำรใช้ที่ดินป่ำไม้ พื นที่เกษตรกรรมและ
พื นที่อยู่อำศัยตำมล้ำดับ ทั งนี เนื่องมำจำกลักษณะภูมิประเทศของจังหวัดแพร่เป็นพื นที่ต้นน ้ำของลุ่มน ้ำยม
รวมทั งลักษณะทำงปฐพีวิทยำที่มีควำมเหมำะสมต่อกำรเจริญเติบโตของพรรณพืชป่ำเบญจพรรณ และ

พื นที่น ้ำท่วมในอนำคตไม่มีควำมแตกต่ำงไปจำกเดิมเนื่องจำกแนวโน้มกำรเปลี่ยนแปลงกำรใช้ที่ดิน
ค่อนข้ำงมีน้อย จำกผลกำรศึกษำครั งนี ได้เสนอแนะแนวทำงในกำรจัดกำรพื นที่น ้ำท่วมซึ่งมีลักษณะเป็น
กำรจัดกำรที่ผสมผสำนกันระหว่ำงกำรจัดกำรโดยใช้โครงสร้ำงทำงวิศวกรรมและกำรจัดกำรที่ไม่ใช้
โครงสร้ำงทำงวิศวกรรม
สุพิชฌำย์ (2553) ได้ศึกษำสำเหตุและปัจจัยที่มีผลต่อกำรเกิดอุทกภัยในพื นที่จังหวัดอ่ำงทอง

โดยกำรประยุกต์ใช้ระบบสำรสนเทศภูมิศำสตร์ร่วมกับหลักกำรวิเครำะห์ศักยภำพเชิงพื นที่ในกำรก้ำหนด
และจัดท้ำแผนที่แสดงพื นที่เสี่ยงอุทกภัยจังหวัดอ่ำงทองและเสนอแนะแนวทำงในกำรป้องกันและบรรเทำ
ผลกระทบจำกอุทกภัยที่เหมำะสมกับพื นที่จังหวัดอ่ำงทองผลกำรศึกษำ พบว่ำสำเหตุส้ำคัญที่ท้ำให้เกิด