Page 21 - ศึกษาการใช้เชื้อราไตรโคเดอร์มา และปูนโดโลไมท์ต่อการควบคุมปริมาณเชื้อราไฟทอฟธอราของปุ๋ยหมักเปลือกทุเรียน
P. 21
ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
10
3.2. ปัจจัยส าคัญที่มีผลต่อกระบวนการย่อยสลายของปุ๋ยหมัก (ส านักเทคโนโลยีชีวภาพทางดิน,
2558)
3.2.1 ลักษณะของวัตถุดิบที่ใช้ในการผลิตปุ๋ยหมัก
1) ขนาดและรูปร่างของเศษวัสดุหมัก ต้องมีขนาดเล็กและมีขนาดที่เหมาะสมเพื่อ
สามารถถูกย่อยสลายเป็นปุ๋ยหมักได้ดีและเร็วกว่าวัสดุที่มีขนาดใหญ่ โดยวัสดุหมักที่มีขนาดเล็กจะมีพื้นที่ผิวมาก
ท าให้การระบายอากาศในกองปุ๋ยหมักไม่ดี อากาศผ่านเข้า-ออกได้ยาก ในขณะเดียวกันวัสดุหมักที่มีขนาดใหญ่
เกินไปจะท าให้มีพื้นที่ผิวลดลงกระบวนการย่อยสลายเกิดได้ช้า
2) ความสดของเศษพืชถ้าใช้เศษพืชสดต้องน าไปตากแดดก่อนเพื่อลดความชื้น เพื่อช่วย
ให้กองปุ๋ยหมักไม่ชื้นมากจนเกินไป และสามารถระบายอากาศได้ดี
3.2.2 การเพิ่มประสิทธิภาพในการท างานของจุลินทรีย์ในกองปุ๋ยหมัก สามารถเติมวัตถุดิบที่
เป็นแหล่งอาหารให้แก่จุลินทรีย์ได้ เพื่อช่วยให้เกิดการย่อยสลายของปุ๋ยหมักได้ดีขึ้น เช่น มูลสัตว์ต่างๆ ยูเรีย
และกากน้ าตาลเป็นต้น ซึ่งในการผลิตปุ๋ยหมักจ านวน 1 ตัน สามารถใช้น้ าหมักชีวภาพที่ผลิตจากปลาจ านวน
9 ลิตร แทนยูเรียจ านวน 2 กิโลกรัมได้เช่นกัน
3.2.3 ความชื้นในกองปุ๋ยหมักควรเติมน้ าประมาณร้อยละ 50–60 โดยน้ าหนัก ในกองปุ๋ยหมัก
เพื่อให้มีความชื้นอยู่ในระดับที่เหมาะสมไม่แฉะจนเกินไป ซึ่งเหมาะแก่การย่อยสลาย โดยถ้าความชื้นน้อยกว่า
ร้อยละ 30 กิจกรรมการย่อยสลายจะเกิดขึ้นช้าๆ ในขณะที่ความชื้นมากกว่าร้อยละ 80 จะท าให้ขาดออกซิเจน
การย่อยสลายช้าลง
3.2.4 การระบายอากาศในกองปุ๋ยหมัก โดยการกลับกองปุ๋ยหมักอย่างสม่ าเสมอเพื่อช่วย
ระบายอากาศเพิ่มออกซิเจนให้แก่กองปุ๋ย และคลุกเคล้าวัสดุให้เข้ากันเพื่อช่วยกิจกรรมของจุลินทรีย์ให้
มีประสิทธิภาพ
3.3. มาตรฐานและคุณค่าทางธาตุอาหารของปุ๋ยหมัก
ปุ๋ยหมักที่ท าจากวัสดุเหลือใช้ต่างๆ เมื่อน ามาหมักเป็นปุ๋ยอินทรีย์จะมีลักษณะและสมบัติ
ที่แตกต่างกันขึ้นอยู่กับชนิดของวัสดุ ดังนั้นต้องมีการก าหนดระดับของพารามิเตอร์ต่างๆ เพื่อให้เหมาะสมต่อ
การน าไปใช้ และไม่ส่งผลกระทบต่อพืช ส าหรับประเทศไทยได้ก าหนดมาตรฐานของปุ๋ยอินทรีย์เป็นสภาพชื้น
(กรมวิชาการเกษตร, 2551; กรมพัฒนาที่ดิน, 2554) ซึ่งประกอบด้วย
3.3.1 ขนาดของปุ๋ยหมัก บ่งบอกถึงความอุดมสมบูรณ์ของการย่อยสลาย สามารถร่อนผ่าน
ตะแกรงขนาด 12.5x12.5 มิลลิเมตร
3.3.2 ปริมาณความชื้น และสิ่งที่ระเหยได้ ปุ๋ยหมักที่ดีควรมีความชื้นที่เหมาะสมของปุ๋ย
หลังย่อยสลายสมบูรณ์แล้วไม่เกินร้อยละ 30 โดยน้ าหนัก
3.3.3 ปริมาณอินทรียวัตถุ ควรจะมีค่าอินทรียวัตถุอยู่ไม่ต่ ากว่าร้อยละ 20
