Page 46 - คู่มือแนวทางการบริหารจัดการเขตเหมาะสมของที่ดินสำหรับพืชเศรษฐกิจ
P. 46
ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
9-2
ยังต้องพึ่งพาตลาดต่างประเทศ ซึ่งมีความผันผวน ผลิตภาพการผลิตยังอยู่ในระดับตํ่า ภาคการเกษตร
เริ่มประสบปัญหาเชิงโครงสร้าง คือ การขยายพื้นที่เพาะปลูกถึงจุดอิ่มตัว แรงงานภาคการเกษตรมีอายุ
สูงขึ้นและมีจํานวนลดลง ทักษะในการผลิตของเกษตรกรส่วนใหญ่ยังเป็นแบบดั้งเดิม
3) ถึงแม้ประเทศไทยยังเป็นผู้ส่งออกสินค้าเกษตร แต่ประสิทธิภาพของภาคการเกษตร
ตํ่า ได้รับผลกระทบจากฐานทรัพยากรธรรมชาติ ซึ่งเป็นฐานการผลิตเกิดความเสื่อมโทรม ระบบการผลิต
ภาคการเกษตรต้องพึ่งปัจจัยการผลิตจากต่างประเทศ ทําให้มีต้นทุนสูง ขณะที่พื้นที่เกษตรกรรมมีจํากัด
และถูกใช้ไปเพื่อกิจกรรมอื่นมากขึ้น พื้นที่ชลประทานมีสัดส่วนเพียงร้อยละ 22 ของพื้นที่ถือครอง
ทางการเกษตร และการถูกครอบครองพื้นที่เกษตรกรรม ส่งผลให้การใช้ประโยชน์ที่ดินและแรงงาน
ภาคการเกษตรมีแนวโน้มลดลง ส่วนการเชื่อมโยงผลผลิตทางการเกษตรกับภาคอุตสาหกรรมเพื่อเพิ่ม
มูลค่ายังอยู่ในวงจํากัดและล่าช้า
4) ประชากรภาคการเกษตรเป็นกลุ่มคนที่ภาครัฐต้องให้การดูแลอย่างใกล้ชิดและต่อเนื่อง
เพราะนอกจากจะเป็นผู้ผลิตอาหารเลี้ยงคนทั้งประเทศแล้ว ยังเป็นกลุ่มคนที่มีฐานะความเป็นอยู่ด้อย
กว่ากลุ่มอื่นในสังคม ประชากรภาคการเกษตรมีแนวโน้มลดลง ผู้ที่อยู่ในวัยแรงงานมีการเคลื่อนย้าย
เข้าสู่ภาคอุตสาหกรรมและภาคบริการมากขึ้น เนื่องจากอาชีพเกษตรกรเป็นการทํางานตามช่วงฤดูกาล
รายได้ไม่แน่นอน ขาดสวัสดิการและการคุ้มครองแรงงานที่มั่นคง
5) ภาคการเกษตรมีความสําคัญต่อสังคมไทย การเกษตรเป็นวิถีชีวิต เป็นภาคการผลิตที่
สอดคล้องและเกื้อหนุนธรรมชาติ คือให้เกิดประโยชน์หลายด้าน เป็นแหล่งอาหารหลัก สินค้าส่งออก
วัตถุดิบ เป็นแหล่งรองรับผู้มีปัญหาการว่างงาน ภาคการเกษตรมีส่วนสําคัญในการลดปัญหาความ
ยากจน ช่วยสร้างงาน และเสริมสร้างเศรษฐกิจฐานราก
6) ทรัพยากรธรรมชาติที่เป็นฐานการผลิตทางการเกษตรมีแนวโน้มเสื่อมโทรมรุนแรง
จากการเปลี่ยนแปลงทั้งด้านกายภาพ การใช้ประโยชน์ การเปลี่ยนแปลงสภาวะภูมิอากาศของโลก
ส่งผลให้ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมเสื่อมโทรมลง มีการใช้ที่ดินที่ไม่เหมาะสมกับศักยภาพ
ทรัพยากรนํ้าขาดแคลน เกิดการแย่งชิงกันมากขึ้น
7) นโยบายและมาตรการต่างๆ ของภาครัฐในการให้ความช่วยเหลือเกษตรกร เช่น การ
รับจํานําสินค้าเกษตร การช่วยเหลือเกษตรกรผู้ประสบภัยธรรมชาติ การแก้ไขผลผลิตทางการเกษตร
ล้นตลาด การแก้ไขปัญหาหนี้สินของเกษตรกร ส่งผลให้เกษตรกรขายผลผลิตได้ในราคาที่สูงขึ้น แต่
ในขณะเดียวกันต้นทุนการผลิตที่สูงขึ้น ส่งผลให้เกิดการบุกรุกพื้นที่ป่าไม้และพื้นที่สาธารณะเพื่อ
ขยายพื้นที่เพาะปลูก
8) ด้านสินค้าเกษตร ผู้บริโภคมีความต้องการและเรียกร้องมากขึ้น สินค้าเกษตรถูกกําหนด
คุณภาพและมาตรฐานด้านต่างๆ มากขึ้น สินค้าเกษตรถูกตรวจสอบ ควบคุม กีดกันด้วยวิธีการต่างๆ
