Page 129 - ปุ๋ยอินทรีย์และการใช้ประโยชน์ในประเทศไทย

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
118

5.1.3 ธาตุโพแทสเซียม

ปุ๋ยพืชสดท่าให้พืชหลักใช้ประโยชน์จากโพแทสเซียมในดินได้มากขึ้น เนื่องจากสาเหตุ
2 ประการ คือ ประการแรกเนื่องจากรากพืชตระกูลถั่วเป็นระบบรากลึก ท่าให้สามารถดูดธาตุโพแทสเซียมใน

ดินล่างมาสะสมในต้น เมื่อท่าการไถกลบลงไปในดินก็สลายตัวและปลดปล่อยโพแทสเซียมที่เป็นประโยชน์ต่อ

พืชหลักที่ปลูกตามมา ดังรายงานของ Sing et al. (1992) ว่า การใช้ปุ๋ยพืชสดในการปลูกข้าวฟ่างต่อเนื่อง 3
ปี ท่าให้โพแทสเซียมที่แลกเปลี่ยนได้ในดินบนมีค่ามากกว่าดินล่าง ดังตารางที่ 6.3 ส่วนประการที่สอง

เนื่องจากคาร์บอนไดออกไซด์และกรดอินทรีย์จากกระบวนการสลายตัวของซากพืช ช่วยละลายแร่ที่มี
โพแทสเซียมเป็นองค์ประกอบ จึงเพิ่มโพแทสเซียมไอออนในสารละลายดิน นอกจากนี้โพแทสเซียมที่เป็น

องค์ประกอบของซากพืชก็ถูกปลดปล่อยออกมาในกระบวนการสลายตัวด้วย และจากรายวิจัยใน
ห้องปฏิบัติการ พบว่า การใช้โสนคางคก 0.5 กรัมน้่าหนักแห้งต่อดินแห้ง 100 กรัม หมักเป็นเวลา 8, 16 และ

120 วัน มีการปลดปล่อยธาตุโพแทสเซียมที่แลกเปลี่ยนได้ 342, 347 และ 347 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม

ตามล่าดับ ส่วนการไม่ใช้โสนคางคกการปลดปล่อยธาตุโพแทสเซียมที่แลกเปลี่ยนได้ 128, 165 และ 155
มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ตามล่าดับ

ตารางที่ 6.3 ผลของปุ๋ยพืชสดต่อความเป็นประโยชน์ของโพแทสเซียมในดิน

สภาพการทดลอง ความลึกของดิน โพแทสเซียมที่แลกเปลี่ยนได้ (มก./กก.)
(มม.) ไม่ใช้ปุ๋ยพืชสด ใช้ปุ๋ยพืชสด

ปลูกข้าวต่อเนื่องกัน 3 ปี 0 – 75 105 114
และใช้ปุ๋ยพืชสด 4 ครั้ง 75 – 150 100 89

150 – 300 109 83

ที่มา: Sing et al. (1992)
5.1.4 ธาตุแคลเซียมและแมกนีเซียม

ปุ๋ยพืชสดท่าให้พืชหลักใช้ประโยชน์จากแคลเซียมและแมกนีเซียมในดินได้มากขึ้น เนื่องจาก

สาเหตุ 2 ประการ คือ ประการแรกเนื่องจากรากพืชตระกูลถั่วเป็นระบบรากลึก ท่าให้สามารถดูดธาตุ
แคลเซียมและแมกนีเซียมในดินล่างมาสะสมในต้น เมื่อท่าการไถกลบลงไปในดินก็สลายตัวและปลดปล่อยดัง

รายงานของ Gu and Qi-Xiao (1981) ว่า รากพืชตระกูลถั่วของมิลค์เวตซ์และเวตซ์ มีความสามารถพิเศษใน
การดูดแคลเซียมส่วนที่ไม่ค่อยเป็นประโยชน์จากแร่อะพาไทต์ได้มาก จึงมีน้่าหนักแห้งเพิ่มขึ้นถึง 312 และ

183 เปอร์เซ็นต์ ของที่ไม่ใส่แร่นี้ตามล่าดับ นอกจากนั้นพืชทั้งสองยังดูดแมกนีเซียมที่ไม่ค่อยเป็นประโยชน์

จากแร่เซอร์เพมาใช้ได้พอประมาณ จึงมีน้่าหนักแห้งเพิ่มขึ้นถึง 30 และ 53 เปอร์เซ็นต์ ตามล่าดับ เมื่อไถ
กลบลงไปในดิน ปุ๋ยพืชสดก็สลายตัวและปลดปล่อยแคลเซียมและแมกนีเซียมที่เป็นประโยชน์ให้พืชหลักที่

ปลูกตามมา ส่วนประการที่สองเนื่องจากคาร์บอนไดออกไซด์ที่ได้จากกระบวนการสลายตัวของซากพืช จะ