Page 11 - การศึกษาประสิทธิภาพจุลินทรีย์ซุปเปอร์ พด.9 ต่อการเพิ่มความเป็นประโยชน์ของฟอสฟอรัสและผลผลิตข้าวในดินกรดจัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย

2

วัตถุประสงค์

1. ศึกษาประสิทธิภาพการละลายอนินทรีย์ฟอสเฟตของจุลินทรีย์ซุปเปอร์ พด.9 ในดิน
กรดจัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย

2. ศึกษาอัตราการใช้จุลินทรีย์ซุปเปอร์ พด.9 ที่เหมาะสมต่อการเจริญเติบโตและผลผลิตข้าว
ในดินกรดจัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย
3. ศึกษาผลตอบแทนทางเศรษฐกิจของการปลูกข้าวโดยใช้จุลินทรีย์ซุปเปอร์ พด.9 ในดิน
กรดจัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย

การตรวจเอกสาร

ดินกรด
ดินกรดเป็นดินที่มีค่าความเป็นกรดเป็นด่าง หรือ พีเอช ต่ํากว่า 7.0 แต่ดินกรดที่มีปัญหาคือ

ดินกรดที่มีค่าความเป็นกรดเป็นด่างต่ํากว่า 5.5 เป็นดินที่มีการพัฒนาของดินมายาวนาน และเป็นดิน
ที่ถูกน้ําฝนชะล้างมาเป็นเวลานาน ทําให้ดินมีสภาพเป็นกรด ความอุดมสมบูรณ์ต่ํา ขาดแคลนธาตุ
อาหารพืช รวมทั้งธาตุบางชนิดละลายออกมามากจนเป็นอันตรายต่อพืช ทําให้การเจริญเติบโตไม่ปกติ

และให้ผลผลิตต่ํา โดยค่าความเป็นกรดเป็นด่างในแต่ละช่วงจะมีผลต่อความเป็นประโยชน์ของธาตุ
อาหารพืช จากรายงานสถานภาพดินของประเทศไทย พบว่าดินส่วนใหญ่ของประเทศไทยมีสภาพ
ความเป็นกรดเป็นด่าง อยู่ระหว่าง 4.6-5.5 คิดเป็น 46.83 เปอร์เซ็นต์ของจํานวนข้อมูลทั้งหมด พื้นที่
ส่วนใหญ่อยู่ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคใต้ และภาคตะวันออก คิดเป็น 47.17-58.17 เปอร์เซ็นต์
ของจํานวนข้อมูลในแต่ละภาค (กรมพัฒนาที่ดิน, 2558) ปัญหาสําคัญของดินกรด คือ ความเป็น

ประโยชน์ของธาตุอาหารพืช โดยเฉพาะฟอสฟอรัสจะถูกดูดยึด ทําให้พืชไม่สามารถดูดใช้ได้ นอกจาก
นี้อะลูมินัมและเหล็กละลายออกมามากเกิดปฏิกิริยากับฟอสฟอรัสทําให้การตกตะกอนไม่ละลายน้ํา
พืชไม่สามารถดูดใช้ได้ (Uribe, 1989)

ฟอสฟอรัสในดิน
ฟอสฟอรัสเป็นธาตุอาหารหลักที่พืชต้องการในปริมาณมาก ช่วยในการสังเคราะห์โปรตีนและ
สารอินทรีย์ที่สําคัญในพืช เป็นองค์ประกอบของสารที่ทําหน้าที่ถ่ายทอดพลังงานในกระบวนการต่างๆ
เช่น การสังเคราะห์แสงและการหายใจ กระบวนการเพื่อการดํารงชีวิตและการเติบโตของพืชต่างๆ

เช่น การดูดน้ําและธาตุอาหารพืช การสร้างสารและการขนย้ายสาร ซึ่งจะเกี่ยวข้องกับการเจริญเติบโต
ความแข็งแรงของพืช การออกดอกออกผล เมื่อพืชขาดฟอสฟอรัสจะมีอาการใบล่างเริ่มมีสีม่วงตาม
แผ่นใบ ต่อมาใบเป็นสีน้ําตาลและร่วงหล่น ลําต้นแกร็นไม่ผลิดอกออกผล (คณาจารย์ภาควิชา
ปฐพีวิทยา, 2541)

รูปของฟอสฟอรัสในดิน สามารถจําแนกตามองค์ประกอบได้ 2 ประเภทหลัก คือ อินทรีย์
ฟอสฟอรัส และอนินทรีย์ฟอสฟอรัส
อินทรีย์ฟอสฟอรัสพบในดินชั้นบน เศษชิ้นส่วนของรากพืช ซึ่งพืชไม่สามารถดูดไปใช้ได้
การใส่ปุ๋ยฟอสฟอรัสลงในดิน ฟอสฟอรัสบางส่วนจะถูกจุลินทรีย์เปลี่ยนรูปไปเป็นอินทรีย์ฟอสฟอรัส

(Cosgrove, 1976) ดินส่วนใหญ่จะมีฟอสฟอรัสในช่วง 0.5-500 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม โดยในดินที่ทํา