Page 7 - การศึกษาประสิทธิภาพจุลินทรีย์ซุปเปอร์ พด.9 ต่อการเพิ่มความเป็นประโยชน์ของฟอสฟอรัสและผลผลิตข้าวในดินกรดจัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย

ชื่อโครงการวิจัย การศึกษาประสิทธิภาพจุลินทรีย์ซุปเปอร์ พด.9 ต่อการเพิ่มความเป็น
ประโยชน์ของฟอสฟอรัสและผลผลิตข้าวในดินกรดจัด
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย

Study on efficiency of microbial product super LDD 9 for
increasing available phosphorus and rice yield in acid soil

of Northeastern Thailand
ทะเบียนวิจัยเลขที่ 53-55-05-09-30701-011-105-01-24
กลุ่มชุดดินที่ กลุ่มชุดดินที่ 22 ชุดดินสีทน (Si Thon series: St)
ผู้ด าเนินการ นายวุฒิชัย จันทรสมบัติ (Mr.Wuttichai Jantarasombat)

ผู้ร่วมด าเนินการ นางนวลจันทร์ ชบา (Mss.Nuanjun Chaba)

บทคัดย่อ

การศึกษาประสิทธิภาพจุลินทรีย์ซุปเปอร์ พด.9 ต่อการเพิ่มความเป็น ป ร ะ โ ย ช น์ ข อ ง
ฟอสฟอรัสและผลผลิตข้าวในดินกรดจัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย มีวัตถุประสงค์เพื่อ
ศึกษาประสิทธิภาพการละลายอนินทรีย์ฟอสเฟตและอัตราการใช้จุลินทรีย์ซุปเปอร์ พด. 9 ต่อการเพิ่ม
ความเป็นประโยชน์ของฟอสฟอรัสและผลผลิตข้าว ในดินกรดจัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือของ

ประเทศไทย ทั้งในโรงเรือนทดลองและภาคสนาม ในชุดดินสีทน ที่มีสภาพเป็นกรดจัด 4.8 มีปริมาณ
ฟอสฟอรัสทั้งหมดในดิน 14.00 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม มีปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ต่อพืช 3.00
มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม การทดลองในโรงเรือนวางแผนการทดลองแบบสุ่มสมบูรณ์ (completely

randomized design: CRD) ประกอบด้วย 5 ต ารับทดลอง จ านวน 3 ซ้ า ได้แก่ ต ารับควบคุม (ไม่ใส่
จุลินทรีย์) ต ารับที่ใส่จุลินทรีย์ พด.9 อัตรา 100 กิโลกรัมต่อไร่ และต ารับที่ใส่จุลินทรีย์ซุปเปอร์ พด.9
จ านวน 3 อัตรา คือ 50, 100 และ 150 กิโลกรัมต่อไร่ พบว่าการใส่จุลินทรีย์ซุปเปอร์ พด. 9 อัตรา
5
100 กิโลกรัมต่อไร่ มีประสิทธิภาพสูงสุด โดยมีปริมาณจุลินทรีย์ละลายอนินทรีย์ฟอสเฟต 2.07 x 10
โคโลนีต่อกรัม ปลดปล่อยฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ในดินอยู่ในช่วง 6.50-10.36 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม

ส่งผลให้ข้าวมีความสูง 97.67 เซนติเมตร การแตกกอ 11.67 ต้นต่อกอ ให้ผลผลิตข้าวสูงสุด คือ
12.96 กรัมต่อกอ และมีเมล็ดลีบต่ าสุด คือ 11.67 เมล็ดต่อรวง
การทดลองในแปลงทดลอง ด าเนินการที่แปลงนาเกษตรกร จังหวัดยโสธร วางแผนการ

ทดลองแบบสุ่มบล็อกสมบูรณ์ (randomized complete block design: RCBD) ประกอบด้วย 7
ต ารับทดลอง จ านวน 3 ซ้ า ได้แก่ ต ารับควบคุม (ไม่ใส่จุลินทรีย์ ปูน และปุ๋ยเคมี) ต ารับที่ใส่ปูนร่วมกับ
ปุ๋ยเคมีไนโตรเจน และโพแทสเซียมตามค่าวิเคราะห์ดิน ต ารับที่ใส่ปูนร่วมกับปุ๋ยเคมีไนโตรเจน
ฟอสฟอรัส และโพแทสเซียมตามค่าวิเคราะห์ดิน ต ารับที่ใส่จุลินทรีย์ พด. 9 อัตรา 100 กิโลกรัมต่อไร่

ร่วมกับปุ๋ยเคมีไนโตรเจน และโพแทสเซียมตามค่าวิเคราะห์ดิน ต ารับที่ใส่จุลินทรีย์ซุปเปอร์ พด. 9
จ านวน 3 อัตรา คือ 50, 100 และ 150 กิโลกรัมต่อไร่ ร่วมกับการใส่ปุ๋ยเคมีไนโตรเจน และ
โพแทสเซียมตามค่าวิเคราะห์ดิน ผลการทดลอง พบว่าการใส่ปูนร่วมกับปุ๋ยเคมีไนโตรเจน ฟอสฟอรัส
และโพแทสเซียมตามค่าวิเคราะห์ดิน มีประสิทธิภาพในการเพิ่มปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ใน