Page 37 - หลักการจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ำในเขตพัฒนาที่ดิน

32

ความเสื่อมโทรมของทรัพยากรที่ดินตองรีบดําเนินการแกไขใหดีขึ้น รวมทั้งหาทางพัฒนาที่ดินที่ไมเคยใช

ประโยชน หรือใชประโยชนไดอยางไมเต็มที่ หรือใชไดอยางไมเหมาะสมไมมีประสิทธิภาพ ใหสมารถ
นํามาใชประโยชนไดอยางดีทั้งในปจจุบันและอนาคต หรือที่เรียกกันสั้นๆวา การใชประโยชนอยางยั่งยืน

(Sustainable use)

ในการจัดการทรัพยากรที่ดินใหสามารถใชประโยชนไดอยางยั่งยืนนั้น ยังคงตองยึดหลักกาอนุรักษ

ทรัพยากรทั่วไปที่วา คือตองมีการใชอยางฉลาด ใชอยางคุมคาสมเหตุผล โดยหลีกเลี่ยงมิใหเกิดของเสียหรือ
ความเสื่อมโทรมตอทรัพยากรที่ดินเองและสิ่งแวดลอมอื่นๆ เชน ทรัพยากรน้ํา ปาไม สัตวปา พันธุกรรมหรือ

ความหลากหลายทางชีวภาพ ทรัพยากรการทองเที่ยว เปนตน ถาเปนไปไดควรจะพิจารณาใหเปนการใช

ประโยชน แบบผสมผสาน (Multiple use) คือรูจักการใชประโยชนหลายๆดานพรอมกันไป ไดแกการใช

ประโยชนที่ดินใหเหมาะกับสมรรถนะที่ดิน ไมวาจะเปนพื้นที่เกษตรกรรม อันไดแกการปลูกขาว ปลูกพืชไร
ปลูกไมผล ใชเปนพื้นที่ปาตนน้ําลําธาร ที่อยูอาศัยและที่หลบภัยของสัตวปา เปนตน นอกจากนี้ ยังตองใชให

เกิดประโยชนแกคนในประเทศอยางทั่วถึงและยุติธรรม” ที่กลาวนี้เปนการจัดการหรือการอนุรักษทรัพยากร

ที่ดินโดยพิจารณาเปนภาพรวม สําหรับปญหาเกี่ยวกับการจัดการการใชที่ดินของประเทศไทยแตละดานจะมี
วิธีในการจัดการดังนี้

5.4.1. ความอุดมสมบูรณตามธรรมชาติ

ปญหาความอุดมสมบูรณของดินตามธรรมชาติต่ําของประเทศไทย ตองใชระบบการเกษตรกรรมที่
เหมาะสมกับสมรรถนะที่ดิน ทั้งยังหาวิธีการที่จะชวยในการปรับปรุงและบํารุงดิน รูจักการอนุรักษดินและน้ํา

ใหมีคุณสมบัติและคุณภาพเหมาะแกการนํามาใชประโยชนในแตละดานแตละพื้นที่ไปก็แตกตางกันไป

• การใชที่ดินอยางเหมาะสมกับสมรรถนะของที่ดิน เปนการใชที่ดินอยางฉลาด นอกจากจะ

ชวยลดความเสื่อมโทรมของดินแลว ยังชวยสรางความอุดมสมบูรณใหแกดิน และไมเกิดปญหาที่ตอง
เสียเวลาเสียเงินทองมากมายในการปรับปรุงและแกไขในอนาคต ทําใหไดรับผลผลิตเพิ่มขึ้นสามารถใช

ประโยชนจากดินไดนานและคงความอุดมสมบูรณอยูตลอดไป

• การปรับปรุงดิน หมายถึงการทําใหที่ดินที่ไมเหมาะสมสําหรับการเกษตร สามารถนําไปใช

ประโยชนทางการเกษตรได เชนการปรับปรุงโครงสรางของดินทราย ดินตื้น และดินปนกรวด โดยใส
อินทรียวัตถุ เชน เศษพืช แกลบ รวมทั้งปุยอินทรีย ปุยหมัก เปนตน อินทรียวัตถุนอกจากจะทําใหดินรวนซุย

แลวยังเพิ่มธาตุอาหารใหแกพืชดวย การใชปุยเคมีรวมกับปุยอินทรียเพื่อปรับปรุงโครงสรางของดินไป

พรอมๆ กับการเพิ่มความอุดมสมบูรณใหแกดิน การใชปูนขาวเพื่อปรับ pH ของดินใหอยูในระดับที่
พอเหมาะแกการเจริญเติบโตของพืช เปนตน การนําความรูความชํานาญดานดินและพืชมาใชรวมกัน จะทํา

ใหการปรับปรุงดินมีประสิทธิภาพมากขึ้น

• การบํารุงดิน หมายถึงการทําใหดินมีความอุดมสมบูรณเพิ่มขึ้น โดยการเพิ่มธาตุอาหารใน

ดินดวยการใสปุย การใชปุยเคมีใหธาตุอาหารพืชมากกวา แตปุยเคมีบางชนิดเมื่อใสไปนานๆ จะทําใหดินเปน
มีความเปนกรด เชน ปุยแอมโมเนีย ทําใหดินแนนแข็ง และมีสภาพไมเหมาะแกการเจริญเติบโตของพืช