Page 156 - องค์ความรู้สู่ปีดินสากล 2558

และการพัฒนาประเทศไวมากมาย โดยเฉพาะการวางแผนพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศ โดยไดรับการสนับสนุน
จากตางประเทศ ทําการศึกษา คนควา วิจัย จนกระทั่งไดจัดทําแผนพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศฉบับที่ 1

(ป พ.ศ.2504 – พ.ศ.2509) ซึ่งแผนดังกลาวเปนแมแบบของแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ
มาจนถึงปจจุบัน (2558)
ในชวงดํารงตําแหนงนายกรัฐมนตรี ไดเสนอรางพระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวงทบวงกรม พ.ศ.....
ขึ้นใหม มีวัตถุประสงคเพื่อรวบรวมงานอันเปนพื้นฐานในทางเศรษฐกิจของชาติ มาปฏิบัติจัดทําในกระทรวง

เดียวกัน จึงสมควรจัดใหมีกระทรวงพัฒนาการแหงชาติขึ้น โดยตั้งกรมพัฒนาที่ดินขึ้นเปนกรมในสังกัด จากการ
พิจารณารายงานการประชุมของสภารางรัฐธรรมนูญในฐานะรัฐสภา มีขอความหนึ่งที่จอมพลสฤษดิ์ กลาวตอบ
ชี้แจงสมาชิกสภารางรัฐธรรมนูญเมื่อวันที่ 18 เมษายน 2506 ดังนี้ “ตามหลักวิชา เราตองสงวนที่ดินไว

กี่เปอรเซ็นต อะไร 25 หรือ 50 เปอรเซ็นต ซึ่งตองรักษาเพื่อมิใหดินของเราเสียไปกลายเปนทราย เพื่อใหฝนตก
ลงมา และนอกจากนั้นก็เพื่อการอนุรักษที่ดินของเขา ดวย เพราะฉะนั้น การพัฒนาที่ดินสวนใหญเรื่องเกี่ยวกับ
การจัดสรรที่ดิน การอนุรักษที่ดิน ที่ดินที่ไหนเหมาะแกการเลี้ยงสัตว ที่ไหนเหมาะอะไร ประสานงานกับกระทรวง
เกษตรกับอะไรนี่ ผมยังวิตกวาจะเอาใครๆ ฝมือตองดีนะครับ อธิบดีกรมพัฒนาที่ดินก็ Ph.D. ก็เห็นมีอยู
เหมือนกัน” สภารางรัฐธรรมนูญรับหลักการและประกาศใชเมื่อวันที่ 23 พฤษภาคม 2506

ที่จริง กอนหนานี้ ในราวป พ.ศ.2504 – 05 ไมแนชัดวาเปนวัน เวลาใด ผมไดรับคําสั่งใหเขาพบ
ดร.บรรเจิด พลางกูร ยังหองทํางานเปนกรณีพิเศษ ในกองการกสิกรรมเคมี ปากคลองตลาด สั่งการใหเขียน
เรื่องราวงานอนุรักษดินและน้ําของตางประเทศที่ไดไปศึกษาและฝกอบรมทั้งดูงานมาแลวจากสหรัฐอเมริกา

และไตหวัน ขอเรื่องในเวลา 2 – 3 วัน ตอมาไมนาน ไดรับคําสั่งใหเขียนวิธีการอนุรักษดินและน้ําที่ใชในไรนา
แตละวิธีการ ซึ่งใชเวลาหลายครั้งหลายคราภายในชั่วขามคืนก็มี ในระยะแรกไมรูเหตุผลและไมกลาซักถาม
มากดวยคาดวาคงจะนําไปชี้แจงกับบุคคลอื่นหรือแถลงขาวตอหนังสือพิมพ
วันสําคัญในวงการเรื่องดินทางการเกษตรมาถึง มีการตั้งกรมพัฒนาที่ดินขึ้นในกระทรวงพัฒนาการ

แหงชาติ เมื่อวันที่ 23 พฤษภาคม 2506 แตเมื่อถึงป พ.ศ.2515 ไดโอนไปสังกัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ
ซึ่งในระยะแรก มีสวนราชการอยูในสังกัดเพียง 5 แผนก ดังนี้
1. สํานักงานเลขานุการกรม เปนไปตามแบบแผนของหนวยงานถือปฏิบัติกัน
2. กองสํารวจที่ดิน ตั้งงานขึ้นมา โอนบุคลากรที่เปนนักสํารวจดินจากแผนกสํารวจดิน กองการกสิกรรม

เคมี ที่มีอยูไมกี่คน และอีกจํานวนหนึ่งเปนนักสํารวจดินจากกรมการขาว
สําหรับงานสํารวจดินจะตองมีงานวิเคราะหดินเคียงขางเพื่อการรูผลและใชประโยชนใหทันการ แผนก
วิเคราะหดินที่มีอยูในกองการกสิกรรมเคมี ไมไดรับการยินยอมใหโอนไปยังกรมพัฒนาที่ดิน แตเจาหนาที่บางราย
สมัครใจโอนยายไปอยูสังกัดกรมตั้งขึ้นใหม อยูในกองสํารวจที่ดิน กองบริรักษที่ดิน เปนตน

3. กองจําแนกที่ดิน เปนงานสํารวจจําแนกประเภทที่ดินตามบัญชาของนายกรัฐมนตรี ในป พ.ศ.2503
ที่กระทรวงมหาดไทยรับมาดําเนินการ โดยกรมที่ดินเปนเจาของเรื่อง ตอมามีการตั้งกรมพัฒนาที่ดินแลวไดโอน
งานดังกลาวใหกรมพัฒนาที่ดินรับไปดําเนินการ โดยโอนเจาหนาที่ผูปฏิบัติงานไปสังกัดกรมพัฒนาที่ดิน

ในกองจําแนกที่ดินดวย
4. กองบริรักษที่ดิน โอนงานบํารุงดินที่ดําเนินงานอยูในกองการกสิกรรมเคมีอยูไปเปนฝายปรับปรุง
บํารุงดิน ทั้งขยายงานใหกวางขวางอันไดแกงานดินเปรี้ยว ดินเค็ม
สําหรับโครงการอนุรักษดินและน้ํา ไดโอนทั้งโครงการความชวยเหลือไปทั้งหมด รวมถึงศูนยอนุรักษดิน
และน้ําปากชอง ตั้งเปนฝายอนุรักษดินและน้ํา

งานพัฒนาลุมน้ําเปนอีกสาขาหนึ่งที่ควรจะเปนงานเบื้องแรกที่เปนกรอบใหญของงานทั้งมวลที่จะตอง
ดําเนินการกันในบริเวณพื้นที่ปฏิบัติการเหลานั้น ที่ไดกําหนดขอบเขตของพื้นที่ลุมน้ํานั้นๆ พื้นที่ลุมน้ํามีขนาด

กอเกิดกรมพัฒนาที่ดิน 153