Page 155 - องค์ความรู้สู่ปีดินสากล 2558

กรมปศุสัตว ไปขอที่ดินจากองวัคซีนและเซรั่ม กรมปศุสัตว ที่ตั้งเมื่อป พ.ศ.2470 ไดที่ดินมาใชในราชการ
อนุรักษดินและน้ําจํานวน 500 ไร จากการแบงปนของอาจารย ดร.วัฒนา เสถียรสวัสดิ์ ผูควบคุมไรฝกนิสิต

มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ที่ขอที่ดินมาไดกอนจํานวน 1,000 ไร ตามคําเสนอแนะของหัวหนากองวัคซีนและ
เซรุม อยูในอําเภอปากชอง จังหวัดนครราชสีมา เงินที่ใชในการจัดตั้งศูนยอนุรักษดินและน้ําทุกรายการเปนเงิน
ตามโครงการชวยเหลือทั้งสิ้น นับเปนศูนยอนุรักษดินและน้ําแหงแรก ขณะนั้นยังอยูในสังกัดกองการกสิกรรม
เคมี กรมกสิกรรม

ตอมาศูนยอนุรักษดินและน้ําไดรับการสนับสนุนจากรัฐบาลอันมีจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต เปน
นายกรัฐมนตรี สั่งการใหสํานักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจแหงชาติพิจารณารายงานการดูงานของขาราชการ
กองการกสิกรรมเคมี และคณะรวม 4 คน ซึ่งไดเดินทางไปดูงานเกี่ยวกับการอนุรักษดินและน้ํา ณ สาธารณรัฐจีน

(ไตหวัน) โดยทุน เอ.ไอ.ดี. ระหวางวันที่ 2 กันยายน ถึง วันที่ 3 ตุลาคม 2505 สํานักบริหาร
ของนายกรัฐมนตรี เสนอปลัดบัญชาการสํานักนายกรัฐมนตรีพิจารณาแลวเห็นวา งานอนุรักษดินและน้ํา
มีความสําคัญโดยเฉพาะอยางยิ่งในการกสิกรรม ถาสามารถดําเนินการไดก็จะเพิ่มผลผลิตไดอีกมาก ควรจะรีบ
ขยายหรือดําเนินงานใหไดอยางกวางขวางยิ่งขึ้นอยางนอยปละ 10 จังหวัด แตสภาพัฒนาการเศรษฐกิจแหงชาติ
พิจารณาแลวเห็นวา ควรสนับสนุนใหขยายงานตามกําลังงบประมาณและเจาหนาที่วิชาการซึ่งในขณะนั้น

มีจํากัด คณะรัฐมนตรีไดลงมติเมื่อวันที่ 3 กันยายน 2506 ใหดําเนินการตอไป จัดตั้งศูนยอนุรักษดินและน้ํา
ขึ้นปละ 2 จังหวัด มีการเปลี่ยนชื่อศูนยอนุรักษดินและน้ํา ไปเปนศูนยพัฒนาที่ดิน และมาเปนสถานีพัฒนาที่ดิน
ในป พ.ศ.2527 พรอมตั้งสํานักงานเขตพัฒนาที่ดิน จนครบทั่วประเทศในเวลานี้

เพื่อใหงานอนุรักษดินและน้ํามีผลสมบูรณตอการกสิกรรมอยางทั่วถึง หลังฝนตกน้ํายอมไหลลงสูที่ต่ํา
สุดแตสภาพพื้นที่เปนอยางใด กสิกรที่เปนเจาของที่ดินมองเห็นวาอยูในกรอบจํากัด ครอบครองที่ดินเทาที่
ตนเองมีอยู ตางคนตางทํา สมควรมีมาตรการอนุรักษดินและน้ํากันทุกแปลงไรนา โดยรวมมือกันดวย
การจัดการลุมน้ํา (Watershed Management) เปนการจัดการพื้นที่เพื่อใหไดน้ําที่มีปริมาณมากพอ คุณภาพดี

การไหลสม่ําเสมอ พรอมทั้งควบคุมเสถียรภาพของดินและการใชทรัพยากรอื่นๆ ในลุมน้ํานั้นดวย จึงเปนงานที่
จะตองมีการอนุรักษดินและน้ําเปนหลัก โดยพิจารณาเปนพื้นที่เฉพาะแหงขนาดหนึ่งเพื่อน้ํา แตนาเสียดายที่
ขาดความเขาใจกันในบริเวณพื้นที่ซึ่งเปนไรนา (Farmland) ควรตองมีการพิจารณาถึงการเปนลุมน้ําของพื้นที่
กสิกรรมทั้งมวล ไมวาจะเปนเนื้อที่ขนาดใดก็ตาม ที่ขาดการดําเนินงานอนุรักษลุมน้ํามาจนทุกวันนี้

งานอนุรักษดินและน้ําเปนงานใหมที่เกิดขึ้น เพราะเมืองไทยยังขาดแคลนวิชาการอันทันสมัยและ
กาวหนาที่จะนําพาใหประเทศเจริญ จึงรับความชวยเหลือทางวิชาการและเศรษฐกิจจากรัฐบาลสหรัฐอเมริกา
ที่เจริญกาวหนาในวิชาการตางๆ อยูแลว เมื่อเริ่มตั้งกรมพัฒนาที่ดินขึ้นในป พ.ศ.2506 มีงานโครงการ
อนุรักษดินและน้ําอยูในสังกัดกองบริรักษที่ดิน ซึ่งเปนงานปฏิบัติการชวยเหลือกสิกรยังไรนาโดยตรง ดวยวิธีการ

อนุรักษดินและน้ํามากหลายวิธีการ จากการฝกสอนอบรมจากผูเชี่ยวชาญ กับทั้งนักอนุรักษดินผูปฏิบัติงาน
โครงการไดรับทุนไปศึกษาวิชาการยังมหาวิทยาลัยของสหรัฐ กับมีทุนไปรับการฝกอบรมยังสถาบันหนวยงาน
อนุรักษดินของสหรัฐ เพื่อเปนความรูและมีความชํานาญงาน และยังจัดทุนใหไปดูงานยังประเทศไตหวันอีกดวย

งานนี้ตองใชบุคลากรสําเร็จสาขาวิชาวิศวกรรมมารวมเพื่อความสมบูรณแหงงาน ไดเปดรับสมัครผูสนใจมารวมงาน
ดวยจํานวนหนึ่ง หลังจากตั้งกรมพัฒนาที่ดินมาระยะหนึ่ง ไดตั้งฝายชางขึ้นมาและขออนุมัติ ก.พ. ตั้งตําแหนง
รองรับ และตอมามีพระราชกฤษฎีกาแบงสวนราชการกรมพัฒนาที่ดิน กระทรวงเกษตรและสหกรณ พ.ศ.2518
กองชางเปนกองหนึ่งตามพระราชกฤษฎีกาฉบับนี้
หลังจากจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต ทําการปฏิวัติเมื่อป พ.ศ.2500 สําเร็จแลว แตไมไดรับตําแหนง

นายกรัฐมนตรี มอบใหนายพจน สารสิน และจอมพลถนอม กิตติขจร เปนนายกรัฐมนตรี จนถึงวันที่ 9
กุมภาพันธ 2502 จึงเขาดํารงตําแหนงนายกรัฐมนตรี ไดสรางผลงานทางดานการปรับปรุงการบริหาร

152 องคความรูสูปดินสากล 2558