Page 157 - องค์ความรู้สู่ปีดินสากล 2558

เล็กตั้งแตเนื้อที่ไมกี่ไรก็ได ไปจนถึงนับรอย พัน หมื่น แสน ลานไร สุดแตจะเลือกเฉพาะบริเวณใดเจาะจงไปตั้ง
เปนฝายพัฒนาลุมน้ํา

งานสงเสริมอนุรักษดินและน้ําเกิดขึ้นเมื่อเริ่มจัดตั้งกรมพัฒนาที่ดิน อยูในกองบริรักษที่ดิน ตอมา
ภายหลังไดปรับขึ้นเปนฝายสงเสริมและเผยแพรพัฒนาที่ดิน
5. กองนโยบายที่ดิน เปนทั้งงานใหมและกองตั้งใหม โดยขอโอนอาจารยจากมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
มาเริ่มตน

งานอนุรักษดินและน้ําที่ดําเนินงานมาตั้งแตเริ่มตนเปนเวลาไมนอยกวา 20 ปใน พ.ศ.2522 นั้นมี
หนวยอนุรักษดินและน้ําที่ตั้งอยูในศูนยพัฒนาที่ดินจังหวัดแตละแหง เพื่อบริการชวยเหลือกสิกรในเรื่องน้ําดวย
วิธีการทําบอน้ําในไรนา (Farmpond) ตามหลักวิชาการอนุรักษดินและน้ํา ตางเรียกรองขอใหชวยเหลือกัน

อยางมาก แตกรมพัฒนาที่ดินสามารถดําเนินการไดตามกําลังเทาที่มีอยู ไมทันความตองการ ประกอบกับ
ส.ส. ในสภาผูแทนราษฎรขณะนั้นเรียกรองตอรัฐบาลใหกรมพัฒนาที่ดินดําเนินการขยายงานใหกวางขวาง
จัดทําเปนโครงการพัฒนาแหลงน้ําขนาดเล็กขึ้นตางหาก
กรมพัฒนาที่ดินสั่งการใหนายสนาน ริมวานิช เปนผูดําเนินงานเขียนโครงการเสนอและปฏิบัติตาม
ขั้นตอนตอไป โดยผมและคณะ นายสุทิน เขียวลงยา และอีกคนหนึ่งจําชื่อไมได คงเปนจากฝายชาง เขาไป

ชี้แจง คณะกรรมการพิจารณาโครงการของสภาพัฒนาการเศรษฐกิจแหงชาติ ที่มีนายแพทยเสม พริ้งพวงแกว
เปนประธาน ไดชี้แจงขอซักถามหลายประเด็น แตสรุปทายดวยคําพูด หวังจะไมมีบอเก็บลมดวยนะเพราะทาน
อางรูและพบเห็นมาแลวในภาคอีสาน

และแลวโครงการพัฒนาแหลงน้ําขนาดเล็กของกรมพัฒนาที่ดิน ไดมีมติ ค.ร.ม. เมื่อวันที่ 25 ธันวาคม
2522 ใหดําเนินการไดโดยใชแรงงานทดแทนเครื่องจักรใหมากที่สุด กับใหใชวิธีการจางเหมาเอกชนใหมาก
ที่สุด จึงนับเปนวิธีการอนุรักษดินและน้ําอยางหนึ่ง ซึ่งเปนความตองการของกสิกรแทบทุกครัวเรือน แตคง
เปนไปไดยากหากปจจัยตางๆ ไมเอื้ออํานวย อาทิดินเปนทรายเก็บน้ําไมอยู อาณาบริเวณรับน้ําไมเพียงพอ

เปนตน
ขอฝากการทําแหลงน้ําขนาดเล็กไวพิจารณา จัดสรางบนพื้นที่มีลักษณะเหมาะสม ที่เขาลักษณะเปน
เขื่อนคันดินกั้นน้ํา บริเวณทายเขื่อนที่มีน้ําไหลลง หรือตามแนวรองน้ําที่มีน้ําไหลตามธรรมชาติหรือชวงฝนตก
เกิดน้ําไหลในฤดูฝน สํารวจสภาพใหถวนถี่จึงดําเนินการ ทําใหไดแหลงน้ําขนาดเล็กที่สมบูรณ ตรงกับหลักการ

และวิธีการอนุรักษดินและน้ําอยางแทจริง
นับแตบัดนั้นมา กรมพัฒนาที่ดินไดทําหนาที่เปนสถาบันหลักแหงหนึ่งที่จําเปนในการเกษตรกรรม
ของประเทศไทย

ผอ.พิษณุ อัตถวิโรจน : จากที่ทานอธิบดีสนานไดมาเลาใหพวกเราไดฟง ผมเห็นวาการกอตั้ง
กรมพัฒนาที่ดิน ในป 2506 นั้นประสบผลสําเร็จไดจากสาเหตุ 2 ประการ คือ 1)นโยบายของรัฐ
2)ความชวยเหลือของรัฐบาลตางประเทศ และมีสิ่งที่สําคัญ คือ กรมพัฒนาที่ดินมีโครงการพระราชดําริ

เปนรากฐานในการทํางาน
จากการที่ จอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต ไดปรับโครงสรางการบริหารงานของสวนราชการ และไดกอตั้ง
กรมพัฒนาที่ดินมาตั้งแตเปนกองการกสิกรรมเคมี มาเปนกรมพัฒนาที่ดิน กรมเล็กๆ ที่มีกองอนุรักษที่ดิน

(กองบริรักษที่ดิน) และกองสํารวจที่ดิน ผลงานของ 2 กองนี้มีประโยชนมากมาย ทําใหพระบาทสมเด็จ
พระเจาอยูหัวทรงพอพระทัย และทําใหเกิดโครงการพระราชดําริ กวา 4,000 โครงการ เชน
- โครงการศูนยศึกษาการพัฒนาพิกุลทอง เปนโครงการหลัก ตั้งขึ้นในป 2525 เปนแหลงเทคโนโลยี
หลายอยาง เชน การแกปญหาดินพรุ โครงการแกลงดิน และการแกปญหาดินเค็ม ฯลฯ

154 องคความรูสูปดินสากล 2558