Page 107 - องค์ความรู้สู่ปีดินสากล 2558

ในป พ.ศ.2527 กรมพัฒนาที่ดินไดปรับโครงสรางใหมโดยตั้งสํานักงานพัฒนาที่ดินเขต 1 - 12 และ
มี “ฝายสํารวจจําแนกและวางแผนที่ดินในระดับไรนา” อยูในสํานักงานพัฒนาที่ดิน กําหนดใหทําหนาที่สํารวจ

ดินอยางละเอียด ใชมาตราสวนไมเกิน 1 : 10,000 แตควรจะเปนมาตราสวน 1 : 4,000 เพื่อที่จะใช
ประโยชนในการวางแผนอนุรักษดินและน้ําระดับไรนาของเกษตรกร เพื่อที่จะทําใหผลของงานสํารวจดิน
ถึงมือเกษตรกรจริงๆ เพราะการสํารวจดินในระดับประเทศนั้นสวนมากเกษตรกรไมไดรับประโยชนเทาใด
ฉะนั้น จึงขอใหเราเนนการทํางานไปที่การสํารวจดินอยางละเอียด และขอใหจัดโครงสรางการทํางาน

ของกรมฯ เพื่อใหเกษตรกรไดรับประโยชนมากที่สุด ตามที่ผมไดเรียนใหทราบ
สําหรับตํานานการสํารวจดินกอนป 2527 ผมก็ขอจบเพียงเทานี้ ทานตอไปก็จะมาบรรยายเรื่องความ
เจริญกาวหนาในการทําแผนที่ของประเทศไทยตอไป ขอบพระคุณมากครับ

ผอ.สมศักดิ์ สุขจันทร : ขอขอบคุณ คุณเฉลียวมากครับ ขอเชิญ ผอ.สุรพล เจริญพงศ ทานจะมาเลา
ตํานานการสํารวจดินหลังจากป 2527 และเทคนิคในการสอนงานใหกับนองๆ นักสํารวจดิน

ตอนที่ 2 ตํานานการสํารวจดินหลังจากป 2527 และเทคนิคในการสอนงานนักสํารวจดิน
โดย ผอ. สุรพล เจริญพงศ

ผอ.สุรพล เจริญพงศ : กราบเรียนทานอธิบดี
ทานอดีตอธิบดี ทานรองอธิบดี และนองๆ ผมยินดี
เปนอยางยิ่งที่ไดรับเกียรติมาเปนสวนหนึ่งของตํานานการ

สํารวจดิน สําหรับประวัติของผม ผมเรียนมาทางสํารวจดิน
จบจากมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร เมื่อป พ.ศ.2505
ผมเปนลูกศิษย ดร.สาโรช มนตระกูล ทําวิทยานิพนธดานการ

สํารวจดินที่นิคมสรางตนเอง จังหวัดประจวบคีรีขันธ สมัยที่
ผมเรียนนั้น ไมมีแผนที่ทางอากาศ ตองใชแผนที่พื้นฐานมาทํา
เปนแผนที่ Base Map หลังจากจบการศึกษา จึงมาทํางานที่
กองกสิกรรมเคมี แผนกสํารวจดิน เปนแผนกเล็กๆ ทํางาน
เปนลูกสายที่ภาคอีสาน กลางวันทํางานหนัก ศึกษาเรียนรู ภาพที่ 9 สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ

งานภาพถายทางอากาศจากหัวหนาสาย สวนชวงกลางคืนก็มี เสด็จไปที่ศูนยศึกษาการพัฒนาพิกุลทอง
Workshop
ผมไดรับเอกสารของกองสํารวจและวิจัยทรัพยากรดิน ชื่อ “5 ทศวรรษ สํารวจดินไทย” ซึ่งมี

รายละเอียดเกี่ยวกับตํานานการสํารวจดินดีมาก แตขอติงนิดหนึ่งวาเอกสารฉบับนี้ไมปรากฏ วัน เดือน ปที่
พิมพ และยังมีบุคลากรที่ทําประโยชนใหกับงานสํารวจดินอีกหลายทานที่ไมไดกลาวถึงในฉบับนี้ เชน
Dr.Hari Eswaran ทานเพิ่งจะเสียชีวิตเมื่อปที่แลว ทานมีบทบาทชวยเหลืองานดานสํารวจดิน ใหความ
ชวยเหลือในการประชุมตางๆ ทําใหพวกเราไดรับความรูมากมาย ทานเปนคนเอเซียแตทํางานที่สหรัฐอเมริกา

ในกระทรวงเกษตรฯ ทานมีความผูกพันกับพวกเรามาก
ในภาพรวม การสํารวจดินหลังจากป 2527 คอนขางสมบูรณแบบ แตระยะตนๆ เครื่องไมเครื่องมือยัง
ไมคอยทันสมัย ไดรับงบประมาณไมมากเพราะรัฐบาลยังไมเห็นความสําคัญของงานสํารวจดิน อีกทั้งหนวย
จําแนกดินซึ่งเปนหัวใจสําคัญของงานสํารวจดินก็ยังคลุมเครือ ซึ่งขณะนั้นเราใชระบบจําแนกดินแบบ Great

Soil Group โดยใชคุณสมบัติของดินทางสภาพภูมิประเทศซึ่งเปนขอมูล เชิงคุณภาพ(Qualitative) การจําแนก
ดินจึงยังไมเปนมาตรฐานเพราะตางคนก็ตางมุมมอง ตอมาเราใชวิธีการ Seventh Approximation หรือ Soil
Taxonomy ซึ่งเปนระบบการจําแนกดินที่เปนที่ยอมรับของตางประเทศทั่วโลก เพราะวาระบบนี้จะใช

104 องคความรูสูปดินสากล 2558